üs

(a. i.) : (bkz. : üss).

üsârâ

(a. i. esîr'in c.) : esirler, (bkz. : üserâ).

üsbû'

(a. i. c. : esâbî') : hafta.

üsbûbe

(a. i. c. : esâbîb) : küfür, sövme.

üsbûî, üsbûiyye

(a. s.) : haftalık. Cerîde-i üsbûiyye : haftalık gazete.

üsbüş

(f. i.) : kehle.

üserâ'

(a. i. esîr'in c.) : 1) esirler, tutsaklar. 2) kullar, köleler.

üskûb

(a. s.) : 1) eşik bekliyen, papuççu, kunduracı. 2) i. dökülüp akan, dökülmüş olan su. 3) i. sıra ile dikili ağaçlar. 4) i. demirci.

üskûbe

(a. i.) : ağırşak, tapa.

üsküf

(a. i.) : papas. (bkz. : râhib).

üskutuss

(a. [rumcadan]. i. c. : üskutussât) : asıl, cevher, madde, unsur.

üskutussât

(a. [rumcodan] i. üsk-fuss'un c.) : üskutuslar.

üsküffe

(a. i.) : eşik tahtası.

üskür

(f. i.) : kirpi, (bkz. : uşgur).

üslüb

(a. i. c. : esâlîp) : 1) tarz, yol, biçim, usul. 2) ifâde yolu. (bkz. : selîka).

üslûb-i âdî

ed. alelade ifâde tarzı.

üslûb-i âlî

ed. Ustun ifâde tarzı.

üslûb-i hakîm

ed. hikmetli söz söyleme tarzı.

üsr

(a. i.) : sidik zoru, sidik tutulması.

üsre

(a. i.) : 1) söz ve hadîs nakletme. 2) seleflerden gelen şan ve şeref.

üsrûş

(f. i.) : 1) güzel ses. 2) melek. 3) her Güneş ayının on yedinci günü.

üsrüb

(f. i.) : kurşun.

üsrübî

(f. i.) : tar. bina ve kubbeler için lâzım olan kurşunları döküp hazırlıyan san'at-kâr.

üss

(a. i. c. : esâs) : 1) ask. üs, herhangi bir saldırışa esas olmak üzere önceden donatılmış olan yer. 2) esas, asıl, kök, temel. üss-i bahrî : ask. deniz üssü.

üss-i zafer

ask. Yeniçeri ocağının lağvı hakkında Esad Efendi'nin yazdığı kitap f"Ebced" hesabına göre onun zamanına rastlıyan 1241 (1825) yılını gösterir]

üss-ül-hareke

ask. askerî harekâtın başlangıcına esas olan yer. 3) mat. üs, bir sayının kaçıncı kuvvete yükselebileceğini gösteren ve o sayının biraz yukarı sağında yer alan sayı : 73 gibi.

üss-i mizam

mat. talebenin (*öğrenci) sınıf geçmek için bütün derslerden almak zorunda kaldığı notların ortalama miktarı.

üstâ

(f. i.) : (bkz. : üstâd) : [nazımda kullanılır]

üstâd

(f. i.) : 1) muallim, öğretmen; usta, sanatkâr. 2) bir ilim veya san'at alanında üstün yeri olan kimse. 3) üniversite profesörü. 4) mason locasının başkanı.

üstâd-ı a'zam

1) en büyük üstad, en büyük usta. 2) üstadlar teşkilâtının başkanı.

üstâd-ı küll

birçok şeyleri çok iyi bilen.

üstâd-âne

(a. f. zf.) : üstada yakışır yolda; usta elinden çıkmış olarak; ustaca.

üstâdî

(a. f. i.) : üstadlık, ustalık.

üstâh

(f. s.) : hayâsız, edepsiz kimse, (bkz. : küstah).

üstâh-âne

(f. zf.) : (bkz. : küstâh-âne)

üstâm

(f. i.) : 1) altın veya gümüşten yapılmış at eyeri, üzengi, (bkz. : ûstâm). 2) s. emin, güvenilir.

üstâz

(a. i. c. : esâtîz, esâtize) : (bkz. : üstâd).

üstâziyyet

(a. i.) : üstâzlık, üstadlık, ustalık.

üstûdân

(f. i.) : mecûsî mezarı.

üstün

(f. i.) : direk, (bkz. : sütün).

üstûr

(f. i.) : davar, at ve katır gibi dört ayaklı hayvan.

üstûre

(a. i. c. : esâtîr) : 1) efsâne, yalan, bâtıl söz. 2) uydurma, masal, söz.

üstühân

(f. i.) : kemik, (bkz : [üstühvânrübâ, üstühvânrend, üstühvânrenk : masal kuşu olan "hümâ"nın adı]

üstühân-pâre

(f. b. i.) : kemik parçası.

üstükus

(a. i. c. : üstükusât) : 1) madde, cevher, asıl. 2) gök cisimleri. 3) geometri.

üstükusât

(a. i. üstükus'un c.) : 1) maddeler, asıllar, cevherler. 2) gök cisimleri. 3) geometriler.

üstüre

(f. i.) : ustura.

üstüvân

(f. s.) : (bkz. : üstüvâr).

üstüvane

(a. i.) : 1) direk; içi boş direk. 2) geo. silindir.

üstüvânî

(a. s.) : üstüvane, silindir biçiminde.

üstüvâr

(f. s.) : 1) sağlam, kuvvetli, dayanıklı. 2) güvenilir.

üstüvârî

(f. s.) : kuvvetli, sağlam, emniyetli.

üşür

(a. i.) : yara izi. (bkz. : nedbe).

üsve

(a. i.) : imtisal numunesi, örnek olacak insan.

üsâbe

(a. i.) : 1) karışık cemaat. 2) nesebi, ırkı karışık adam. 3) hırsızlık, rüşvet gibi şeylerle elde edilen kazanç. 4) (c. : eşâib) ilâçlı şerbet.

üsbe

(a. i.) : kurt, böcek, (bkz. : dûd).

üşgule

("gu" uzun okunur. a. i.) : uğraşılacak iş. (bkz : meşguliyyet).

üşgule-i hasene

iyi, güzel işler.

üşgur

(f. i.) : [oklu] kirpi, (bkz. : üskür).

üsküfe

(f. i.) : çiçek, (bkz. : şükûfe).

üskûh

(f. i.) : büyüklük, ululuk, şan ve şeref, (bkz. : şükûh).

üsküfte

(f. i.) : açılmış [çiçek]

üşnân

(a. i.) : bot. çöğenotu. [bir kök olarak sabun yerine kullanılır.]

üşne

(a. i.) : bot. yosun, ağaç yosunu.

üsne-i karnî

boynuza benziyen yosun.

üşne-i kasabî

hek. suda boğulanların akciğerlerinde meydana gelen beyaz veya gül renkli kabarcıklar.

üşne-i şeybî

[sakal gibi] salkımsaçak görünüşlü yosun.

üşniyye

(a. i.) : bot. suyosuniarı.

üşniyye-i berriyye

bot. yapraklı karayosunları.

üşniyye-i hadrâ

bot. diyatome, silisli alkler, fr. diatomees, lât. basillariophta.

üştülüm

(f. i.) : kavga, gürültü.

üstülüm-kâr

(f. b. s.) : kavgacı, gürültücü.

üştür

(f. i.) : deve. (bkz. : cemel).

üştür-bân

(f. b. i.) : deveci (bkz. : sâr-bân, şütür-bân).

üştür-dil

(f. b. s.) : kinci; hasetc;

üştürek

(f. i.) : dalga, (bkz. : mevc).

üştür-gâv

(f. b. i.) : zurâfa.

üştür-gaz

("ga" uzun okunur, f. b. i.) : bot. deve otu.

üştür-hâr

(f. b. i.) : bot deve dikeni, deve otu.

üştür-hû

(f. b. s.) : deve huylu, kinci.

üstür-mürcı

(f. b. i.) : deve kuşu.