tezâdd

(a. i. zıdd'dan) : 1) birbirine zıd olma, birbirinin aksine olma. 2) ed. cümlede birbirine zıd iki mânâ bulunma 3) terslik, aksilik. îhâm-ı tezâdd : bir mânâsı, diğer bir kelimenin mânâsiyle zıt bir lâfzın o kelime ile birlikte söylenmesi. [Meselâ : eline geçeni biraz da sakla* ak akça kara gün içindir derler" beytindeki (ata-sözündeki) ak ve kara kelimelerinin birlikte söylenmesi gibi]

tezâhüf

(a. i.) : savaşta iki taraf askerlerinin çatışması, karşılaşması.

tezâhüm

(a. i. zahm'den. c. : tezâhümât) : kalabalıktan sıkışma; toplanma, yığılma, etrafını kalabalıkla çevirme, (bkz. : izdiham).

tezâhümât

(a. i. tezâhüm'ün c.) : kalabalıktan sıkışmalar; toplanmalar, yığılmalar, etrafını kalabalıkla çevirmeler.

tezahür

(a. i. zuhûr'dan c. : tezahürat) : 1) meydana çıkma, belirme, [birbirine] görünme, gözükme. 2) belirti. 3) birbirine yardım etme, arka verme.

tezahürat

(a. i. tezâhür'ün c.) : 1) yardımlar. 2) 'gösteri, bir şey hakkında toplu bir halde yapılan gösteri.

tezâkir

(a. i. tezkire'nin c.) : tezkereler.

tezâkir-i varide

gelen tezkereler.

tezakkum

(a. i.) : zahmetle yutma, yutulma, [hakaret olarak kullanılır]

tezârüf

(a. i.) : zarif olmak isteme.

tezâuf

(a. i. zı'f'dan) : iki kat olma, iki misli olma.

tezâuf-i sahsiyyet

psik. benlik, ikileşmesi.

tezâvül

(a. i.) : bir şeyi meydana getirme.

tezâvür

(a. i. c. : tezâvürât) : birbirini ziyaret etme.

tezâvürât

(a. i. tezâvor'ün c.) : birbirini ziyaret etmeler.

tezâyuk

(a. i. ziyâdet'den c. : te-zâyüdât) : artma, çoğalma, ziyadeleşme.

tezâyüd

(a. i.) : sıkışma.

tezâyüdât

(a. i. tezâyüd'ün c.) : artmalar, çoğalmalar, ziyadeleşmeler.

tezâyüf

(a. i.) : fels. fr. connoter.

teza'zu'

(a. i.) : 1) önleme, engel olma. 2) deprenme.

tezbîb

(a. i.) : 1) yaş meyvayı kurutma. 2) bir şeyin içine kuru üzüm koyma.

tezbîh

(a. i.) : (bkz. : zebh).

tezbîl

(a. i.) : gübreleme [toprağı-]

tezbîr

(a. i. zebr'den. c. : tezbtrât) : yazma, yazılma.

tezbirât

(a. i. tezbîr) : yazmalar, yazılmalar.

tezebbüd

(a. i.) : 1) köpüklerime, köpürme. 2) kaymak bağlama, kaymaklanma.

tezebbüd-i leben

sütün kaymaklanması.

tezebzüb

(a. i. zebzebe'den. c. : tezebzübât) : 1) kararsızlık. 2) karışıklık.

tezebzübât

(a. i. tezebzüb'ün c.) : 1) kararsızlıklar. 2) karışıklıklar.

tezebzübât-ı beytiyye

evin karışıklığı, olma, ibâdete dalma.

tezehhur

(a. i.) : denizin köpürüp

tezehhüd

(a. i. zühd'den) : zâhid taşması.

tezehhur

(a. i. c. : tezehhürât) : 1) çiçeklenme. 2) icim. çiçeksime, fr. efflorescence. 3) hek. üst derinin üstünde görünen ufak ufak kabarcıklar.

tezehhürât

(a. i. tezehhür'ün c.) : tezehhürler, çiçeklenmeler.

tezekkî

(a. i.) : temizlenme, temize çıkma.

tezekkür

(a. i. zikr'den. c. : tezekkürat) : 1) hatıra getirme. 2) bir meseleyi konuşma, bir mesele konuşulma.

tezekkürât

(a. i. tezekkür'ün c.) : tezekkürler.

tezelluk

(a. i.) : kayma, sürçme.

tezelluk-ı akdâm

ayakların kayması.

tezellül

(a. i. zillet'den. c. : tezellülât) : zillete katlanma, kendini hor ve hakir gösterme, alçalma, küçülme.

tezellülât

(a. i. tezellül'ün c.) : tezellüller, zillete katlanmalar, alçalmalar, küçülmeler.

tezelzül

(a. i. zelzele'den. c. : te-zelzülât) : sarsılma, sallanma, ırgalanma.

tezelzül-i esnan

dişlerin sallanması.

tezelzülât

(a. i. tezelzül'ün c.) : sarsılmalar, sallanmalar, ırgalanmalar.

tezelzülât-ı arziyye

yer sarsıntıları.

tezemmül

(a. i.) : bürünme, sarınma, örtünme.

tezemmül-i nebevî

Hz. Muhammed (Alehisselâm)'e Hira'da ilk vahy nazil olduktan sonra titreyerek hanesine döndüğü zaman, refikası Hadîcet-ül-Kübrâ tarafından üzerinin örtülmüş olması keyfiyeti.

tezenbür

(a. i.) : kibirlenme, kurulma.

tezenduk

(a. i.) : zındıklaşma, hak yolundan ayrılma.

tezerrür

(a. i.) : hek. 1) polipler, halkaviyeler gibi hayvanların vücutlarında meydana gelen tomurcuğun yavaş yavaş büyüyerek olduğu yerden ayrılıp yeni bir hayvanın doğması. 2) bot. bir tohumdan başka bir tohumun çıkması.

tezerrürî

(a. s.) : 1) tezerrüre mensup, tezerrürle ilgili. 2) tezerrür suretiyle.

Tenâsül-i tezerrürî

tezerrür voliyle olan üreme, üretme.

tezerv

(f. i.) : zool. sülün.

tezerv-i zerrîn-per

1) altın kanatlı sülün; 2) mec. Güneş.

tezervi

(f. i.) : zool. sülüne âit, onunla ilgili.

tezevvuk

(a. i. zevk'den. c. : tezev-vukat) : 1) zevk alma, tad alma. 2) tatma.

tezevvukat

("ka" uzun okunur, a. i. tezevvuk'un c.) : zevk almalar, tad almalar.

tezevvüc

(a. i. zevc'den. c. : tezevvü-cât) : zevce edinme, edinilme, evlenme.

tezevvücât

(a. i. tezevvüc'ün c.) : zevce edinmeler, evlenmeler.

tezevvüd

(a. i.) : yol için yanına, azık, yiyecek alma.

tazeyyün

(i. zeyn'den. c. : tezey-yünât) : zînetlenme, süslenme.

teıeyyünât

(a. i. tezeyyün'ün e.) : zînetlenmeler, süslenmeler.

tezfît

(a. i.) : ziftleme, ziflenme, zift sürme.

tezhîb

(a. i. zeheb'den. c. : tezhîbât) : 1) altın sürme, sürülme. 2) yaldızlama, yaldızlanma. 3) süsleme. 4) hek. çürümüş dişleri altınla doldurma, altın dolgu yapma.

tezhîbât

(a. i. tezhîb'in c.) : tez-hîbler.

te'zîn

(a. i.) : ezan okutma.

tezkâr

(a. i.) : hatırlama, anma, anılma, ["tizkâr" şekli galattır]

tezkere

(a. i.) : (bkz. : tezkire).

tezkere-i sânı iye

huk. [eskiden] sadâret makamından resmî olarak yazılan varakanın adı.

tezkir

(a. i. zîkr'den. c. : tezkîrât) : 1) hatıra getirme, hatırlatma, hatırlatılma. 2) gr. bir kelimeyi müzekker (erkek) kılma. 3) vaaz ve nasihat etme.

tezkîrât

(a. i. tezkîr'in c.) : tezkirler.

tezkire

(a. i. zikr'den. c. : tezâkir) : 1) tezkere, pusula. 2) hükümetten alınan izin kâğıdı. 3) bâzı meslek sahibi kimseler için yazılan biyografi.

tezkire-i sâmiyye

sadrazamlık makamından yazılan tezkere.

tezkiret-ül-evliyâ

velilerden birçoğunun biyografisinden bahseden kitab.

tezkiret-üş-şuarâ

şâirlerden bir kısmının biyografisini ve şiirlerini içine alan kitap. 4) hatırlamıya vesile olan şey.

tezkîrî

(a. s.) : bot. erkeklik orga-nıyle ilgili.

tezkiye

(a. i. zekât'dan) : 1) temiz etme [kusurdan] , temize çıkarma, aklama. 2) soruşturarak birinin iyi halli olduğunu meydana çıkarma.

tezkiye-i meyyit

ölüyü kefenledikten sonra orada hazır bulunanlardan cenazenin ahvâlini sorma.

tezkiye-l şuhûd

huk. şahitlerin adaletli ve makbul olup olmadıklarını tahkik etme. 3) malın zekâtını verme.

tezkiye-nâme

(a. f. b. i.) : bir şahidin durumunu öğrenebilmek için mahkemeler, den o şahidin bulunduğu yere veya muhtara gönderilen yazı.

tezlik

(a. i.) : kaydırma, kaydırıl-ma, sürçtürme, sürçtürülme.

tezlîl

(a. i. zillet'den. c. : tezlîlât) : zelil etme, edilme, tahkir etme, hor ve hakir görme, görülme.

tezlîlât

(a. i. tezlîl'İn c.) : zelil etmeler, edilmeler, tahkir etmeler, hor ve hakir görmeler, görülmeler.

tezmîl

(a. i.) : örtü, sargı içine sarma, sarılma.

tezmîm

(a. i.) : yular takma.

teznîb

(a. i. zeneb'den. c. : teznfbât) : 1) kuyruk takma. 2) ekleme, ilâve etme. 3) ek. (bkz. : ilâve, zeyl).

teznîbât

(b. i. teznîb'in c.) : 1) kuyruk takmalar; ilâveler, eklemeler. 2) ekler.

teznîd

(a. i.) : çakmakla ateş çakma.

tezvîb

(a. i. c. : tezvîbât) : eritme, eritilme.

tezvîb-bi-t-tahvîl

kim. kül içinde yıkıyarak kalevi tuzlan ayırmak.

tezvîbât

(a. i. tezvîb'in c.) : tezvibler, eritmeler, eritilmeler.

tezvîc

(a. i. zevc'den. c. : tez-vîcât) : kocaya verme, evlendirme.

tezvîcât

(a. i. tezvîc'in c.) : kocaya vermeler, evlendirmeler.

tezvîd

(a. i.) : yol için azık, yiyecek verme, azıklandırma.

tezvîk

(a. i.) : 1) zevk aldırma. 2) tattırma, tattırılma.

tezvir

(a. i. c. : tezvîrât) : 1) yalan dolan. 2) ara bozmak ve bilhassa fenalık kasdiyle yapılan kovuculuk.

tezvîrât

(a. i. tezvîr'in c.) : tezvirler, yalan dolan şeyler, kovuculuklar.

tezvîren

(a. zf.) : tezvir yoliyle.

tezyid

(a. i. ziyâde'den. c. : tezyîdât) : ziyâdeleştirme, ziyâdeleştirilme, arttırma, artırılma.

tezyid-i gayret

gayreti artırma.

tezyîdât

(a. i. tezyîd'in c.) : ziyadeleştirmeler, ziyâdeleştirilmeler, artırmalar, artırılmalar.

tezyîf

(a. i. zeyf'den. c. : tezyîfat) : 1) züyofa çıkarma, kalp, sahte, değersiz olarak gösterme. 2) eğlenme, alay etme.

tezyîfat

(a. i. tezyifin c.) : tezyif yollu sözler.

tezyîl

(a. i. zeyl'den. c. : tezytlât) : 1) ekleme, katma, ilâve etme. 2) altına devam etme, ilâve suretiyle yazma.

tezyîn

(a. i. zînet'den) : zînet-lendirme, süsleme, süslenme.

tezyinat

(a. i. tezyîn'in c.) : süs [ler] , bezek [ler] . tezyînât-ı mi'mâriyye : mîmârî süsler, nakışlar.