penâ-gâh

(f. b. i.) : sığınacak yer; sığınak, (bkz. : melce').

penâ-geh

(f. b. i.) : (bkz. : penâ-gâh).

penâh

(f. i.) : sığınma, sığınacak yer. (bkz. : melâz, melce).

penâh (-)

(f. i.) : [bir şeyin] sığınağı, koruyucusu, dayanağı mânâlariyle birleşik kelimeler yapar. Adâlet-penâh : adaletin sığındığı yer. Cihân-penâh : dünyânın koruyucusu olan. gibi.

penâh-âverde

(f. b. s.) : sığınmış, (bkz. : mülteci).

penâh-bürde

(f. b. s.) : (bkz. : penâh-âverde).

penâhende

(f. s.) : sığınan, sığıma, (bkz. : mülteci).

penâh-gâh

(f. b. i.) : sığınacak yer. (bkz. : melce').

penâhî

(f. s.) : sığınma. Zemân-ı vezâret penâhîlerinde... : vezirlik zamanlarında.

penâhîde

(f. s.) : iltica etmiş, sığınmış.

penam

(f. s.) : gizli, örtülü.

penbe

(f. i.) : 1) pamuk.

penbe-der-gûş

(kulağı pamuk tıkalı) : lâf anlamaz, söz dinlemez, câhil. 2) s. açık kırmızı. 3) i. kadın adı.

penbe-zâr

(f. b. i.) : 1) pamuk tarlası. 2) altı pamukla bürümcük, üstü bütün bürümcük dokunmuş gömleklik bez.

penbe-zen

(f. b. i.) : hallaç.

penc

(i. s.) : 1) beş. (bkz. : hamse).

penc-berg

(beş yaprak) : g. s. tezhipte (süslemede) kullanılan beş petalli bir çiçek motifi.

penc-erkân

(Islâmın beş şartı) : tevhit, namaz, oruç, hâc, zekât. 2) i. g. s. süslemede beş petal'den mürekkep sitilize bir çiçek motifi.

pencâh

(f. i.) : elli fsayı]

pencâhe

(f. s.) : papasların elli günlük -bir yere kapanıp- ibâdetleri.

pencâh-sâle

(f. b. s.) : elli yaşında.

pençe

(f. i.) : 1) pençe, yırtıcı hayvanların ön ayaklarının parmaklariyle tırnakları. 2) mee. zorlu el. 3) meşhur bir çeşit lâle.

pence-i âl-i abâ

Hz. Muhammed (Aleyhisselâm), Hz. Alî, Hz. Fâtıme, Hz. Hasan ve Hüseyin isimlerinin el pençesi şeklinde yazılan levhalara verilen bir ad.

pence-i girye

bot. salkım söğüt.

pence-i Meryem

bot. meryemeli, buhurumeryem.

pencere

(f. i.) : pencere. (bkz : revzen).

pence-zen

(f. b. s.) : 1) pençesiyle vuran, pençe atan. 2) el uzatan; saldıran. 3) imza atan, işâretliyen.

penc-gâne

(f. b. s.) : beşten ibaret, beşli. Nemâz-ı penc-gâne : beş vakit namaz, (bkz. : evkat-ı hamse).

penci

(f. i.) : fildişi oyma ve kakmalarda görülen *beşgen motif.

penciş

(f. i.) : 1) üzenme, üzeniş. 2) incinme.

penc-kûşe

(f. b. s.) : beş köşeli, (bkz. : muhammes).

penc-pâ [y]

(f. b. i.) : "beş ayaklı" : yengeç.

penc-rûze

(f. b. s.) : "beş günlük" : pek az, süreksiz.

penc-sâle

(f. b. s.) : beş yaşında.

pencşenbih

(f. i.) : "beşinci gün" : perşenbe.

pene ü dü

(f. b. s.) : beş (ile) iki fzar oyununda]

pencüm

(f. s.) : beşinci, (bkz. : hâmis, pencümîn). Sipihr-i pencüm : beşinci kat gök.

pencümîn

(f. s.) : beşinci, (bkz. : hâmis, pencüm).

penc ü se

(f. b. s.) : beş (ile) üç [zar oyununda]

penc ü yek

(f. b. s.) : beş (ile) bir [zar oyununda]

pençâh

(f. s.) : elli sayısı, (bkz : hamsîn, hamsûn, mer).

pençe

(f. i.) : (bkz. : pençe). penc-i âhen-destâne : demir el gibi pençe. pençe-i igtisâb : gasp pençesi.

pençe-i kalır

kahir pençesi, mahveden el.

penç-gâh

(f. b. s.) : müz. Türk müziğinin en eski mürekkep makamlarındandır. Asırlarca önce rağbetle kullanılırken, sonra îtibardan düşmüştür. Makam, rast ve beyâtî dizileri ile pençgâh beşlisinden ibarettir. Pençgâh beşlisi ile rast'ın da durağı olan, sol (rast) perdesinde kalır. Güçlüler, birinci derecede rast ve beyâtî'nin güçlüleri olan re (neva) ikinci derecede de beyâtî'nin durağı olan lâ (dügâh) dır. Makam inici-çıkıcı olarak seyreder. Donanımına rast dizisinin si koma bemolü ile fa bakıyye diyezi konulur. Beyâtî için "fa bekar", pençgâh beşlisi için de "si bekar" ile "do bakiyye diyezi" kullanılır (mev-zuubahis beşlide fâ ses

penç-gâh beşlisi

müz. rast dörtlüsünün dügâh (lâ) perdesindeki şeddinin başına bir ses ilâvesi ile yapılmış olan ve pençgâh makamının terkî-binde bulunup dörtlüsü kullanılmamıştır.

penç-gâh-ı asi

müz. Türk müziğinin en eski makamlarındandır. Pençgâh beşlisinin sadece bir geçki mâhiyetinde bulunup rast ile karar veren pençgâh nevidir.

penç-gâh-ı-zâid

müz. Türk müziğinin en eski mürekkep makamlarındandır. Pençgâh beşlisi ile karar veren ve bu beşlinin kuvvetli rolü bulunan pençgâh nevidir.

pend

(f. i.) : nasîhat, öğüt. (bkz : ıza, nush, va'z).

pend-kâr

(f. b. s. c. pend-kârân) : nasîhat eden, öğüt veren.

pend-nâme

(f. b. i.) : öğüt kitabı.

Pend-nâme-i Attâr

Ferîdüddin Attâr'ın manzum kitabı.

pendûz

(f. i.) : çuvaldız.

penîr

(f. i.) : peynir. Nân ü penir : peynir ekmek.