nîk

(f. s. c. : nîkân) : iyi, hoş, güzel, beğenilen, (bkz. : hûb).

nîk ü bed (-)

iyi, kötü.

nikab

("ka" uzun okunur, a. i.) : 1) peçe, yüz örtüsü, (bkz. : bürka', lesme).

nikab-ı zulmâni

karanlık peçe. 2) perde, örtü. (bkz. : hicâb).

nikâb

(f. i.) : 1) kuşçu eldiveni, (bkz : nikâf) 2) seldivenli.

nikabet

("ka" uzun okunur, a. i.) : nakib'lik. (bkz. : nakîb).

nikabet

(a. i.) : rüzgârın ters yönlerden esmesi.

nikâf

(f. i.) : (bkz. : nikâb).

nikâh

(a. i.) : nikâh, kanunî evlenme töreni, [asıl mânâsı : vaty dır. (bkz. : vaty)]

nikâh-bi-l-kitâbe

huk. şahitlerin münderecâtını işitmeleri veya maznununa muttali bulunmaları şartiyle gaip hakkında mektupla aktedilen nikSh.

nikâh-ı dâhili

soys. içerden evlenme, akrabadan kız alma, fr. indogamie.

nikâh-ı haricî

soys. dışardan evlenme, akraba hâricinden evlenme, fr. exogamie.

nikâh-ı hezl

huk. [eskiden] hakikî veya mecazî mânâ kasdolunmıyarak lâtîfe suretiyle yapılan nikâhtır ki gerçekten yapılan nikâh gibi sahihtir.

nikâh-ı fâsid

huk. [eskiden] sıhhat şartlarını câmî olmıyan nikâh, [şâhitsjz veya. bir şahitle veya hürmet (haramlık) sebeplerinden biri mevcut iken akdedilen nikâhlar gibi]

nikâh-ı fuzûlî

huk. [eskiden] asil veya velî veya vekil olmıyan kimsenin başkası nâmına akdettiği nikâh.

nikâh-ı gayr-i lâzım

huk. [eskiden] sahih olmakla beraber feshi kabil olan nikâh.

nikâh-ı bâtıl

huk. [eskiden] , (bkz. : nikâh-ı fâsid).

nikâh-ı lâzım

huk. [eskiden] feshi kabil olmıyan nikâh.

nikâh-ı mevkuf

huk. [eskiden] başkasının icazetine bağlı olan nikâh.

nikâh-ı muallak

huk. [eskiden] şarta ta'lik edilen nikâh.

nikâh-ı muvakkat

huk. [eskiden] müddet bildirilerek akdedilen nikâh olup caiz değildir.

nikâh-ı müt'a

huk. [eskiden] müt'a veya temettü gibi intifa mânâsına olan bir lâfız ile icra edilen nikâh, [bu nikâh bâtıldır]

nikâh-ı nafiz

huk. [eskiden] sıhhat ve şartlarını tamamen câmî olup icazete mevkuf olmıyan nikâh.

nikâh-ı rakik

huk. [eskiden] köle ve cariyenin nikâhı, [nafiz olması, mâlikinin icazetine mevkuftur]

nikâh-ı sahih

huk. [eskiden] sıhhat şartlarını câmî olan nikâh.

nikâh-ı tenezzühî

huk. [eskiden] ' mevlânın cariyesini kendisine nikâh etmesi, [buna : "nikâh-ı ihtiyarî" de denir]

nîk-ahter

(f. b. s.) : yıldızı iyi, talihli, mutlu, (bkz. : nîk-baht).

nikâl

(f. i.) : ateşli kömür parçası.

nikam

(a. i. nakmet, nakımet ve nık-met'in c.) : intikamlar, öcalmalar.

nikân

(f. s. nîk'in c.) : iyiler, hoşlar, iyi kimseler.

nikar

("ka" uzun okunur, a. i.) : kin; inat.

nikât

(a. i. nükte'nin c.) : 1) herkesin anlayamadığı ince mânâlar [yazıda, resimde, sözde, harekette-] , (bkz. : ânât). 2) ince manâlı, zarif ve sakalı sözler, (bkz. : nüket).

nikat

("ka" uzun okunur, a. i. nok-ta'nın c.) : noktalar, (bkz. : nukat).

nikat-ı cihât

koz. rüzgârların yönünü göstermek için bâzı harita ve pusulaların üzerinde bulunan resim.

nikat-ı müzdevice

ikizli noktalar.

nikâyet

(a. i.) : düşmanı kırıp geçirme, kılıçtan geçirme.

nîk-baht

(f. b. s.) : bahtı iyi, talihli, (bkz. : nîk-ahter).

nîk-bâz

(f. b. s.) : davranışları, işleri iyi olan.

nîk-bin

(f. b. s.) : 'iyimser, işleri iyi tarafından olan, iyi gören, fr. optimiste, [zıddı : 'kötümser, fr. pessimiste dir]

nîk-bînî

(f. b. i.) : nikbinlik, 'iyimserlik, fr. optimisme.

nîk-endîş

(f. b. s.) : iyilik düşünen, herkesin iyiliğini istiyen. (bkz. : hayr-hâh, nîk-hâh).

nîk-fâl

(f. b. s.) : falı hayırlı olan, uğurlu, uğura alâmet olan.

nîk-fercâm

(f. b. s.) : akıbeti, sonu hayırlı olan, sonu iyi.

nîk-hâh

(f. b. s.) : (bkz. : hayr-hâh, nîk-endîş).

nîk-haslet

(f. a. b. s.) : ahlâkı, huyu iyi olan.

nîk-hû

(f. b. s.) : iyi huylu, huyu güzel.

nîk-kirdâr

(f. b. s.) : hareketi hoşa giden, beğenilen.

nîki

(f. i.) : iyilik ; iyi olma

nîk-manzar

(a. b. s.) : görünüşü güzel Olan.

nikmet

(a. i. c. : nakım, nakımet) : şiddetli ceza.

nîk-nâm

(f. b. s.) : iyi nam kazanmış, iyi adlı, iyi ünlü.

nîk-nâmî

(f. b. i.) : iyi nam, iyi ün sahibi olma, hayırla anılma.

nîk-nihâd

(f. b. s.) : yaradılışı, aslı, mayası iyi olan.

nikris, nikrîs

(a. c. nekarîs) : hek. nikris, ayak parmaklarında, topuklarda ve mafsallarda meydana gelen ağrılı hastalık, fr. goutte.

nîkrîz

(f. i.) : müz. Türk müziğinin en eski mürekkep makamlarındandır. (eskiden "nîrîz" denilirdi). Dizisi bir sekizli içinde gösterilebilen (yânî bir dörtlü ile bir beşli'den yapılmış olan) basit görünüşlü mürekkep makamlardandır. Nikriz beşlisi ile rast dörtlüsünden, ikinci şekli ise, gene nikriz beşlisi ile pûselik dörtlüsünden müteşekkildir, (mevzuu bahs pûselik dörtlüsü, neva (re) perdesindedir : neva, hüseynî, acem ve gerdaniye). Çıkıcı-inici olarak seyreder; umumiyetle sona doğru inici bir karakter olarak nikriz beşlisi ile rast (sol) perdesinde karar eder. Güç-lüsü-beşli ile dörtlünün birleştikleri yer olan-nevâ (re) perdes

nîkrtz-i kebir

müz. Türk müziğinin en az altı asırlık bir mürekkep makamı olup zamanımıza bir numunesi kalmamıştır.

nîkrîz-î segah

müz. müstear makamının bir başka adı.

nîkrîz-i sagîr

müz. Türk müziğinin en az altı asırlık bir mürekkep makamı olup zamanımıza kalmış numunesi yoktur.