kem

(a. e.) : soru edatı olup bir şeyin mikdânnı öğrenmek üzere kullanılır : "kaç, ne kadar. . " gibi.

kem

(f. s.) : 1) az, eksik, (bkz. : kalîl, noksan). 2) fena, kötü; bozuk.

kemâ

(a. e.) : "gibi; misilli, olduğu üzere" gibi benzetme edatıdır.

kemâ-fi-l-ewel

evvelki gibi.

kemâ-fi-s-sâbık

eskisi gibi.

kemâ-hiye-hakkıhâ

hakkiyle, gereği gibi.

kemâ-hüve-l-mu'tâd

mûtâd üzere, alışıldığı gibi.

kemâ-hüve-r-resm

âdet olduğu veçhile, yollu yolunca.

kemâ-kân

eskisi gibi, evvelden olduğu gibi. kemâ-yenbagî : îcâbettiği gibi, uygun şekilde.

kemâ-bîş

(f. b. s.) : aşağı yukarı, (bkz. : takrîben).

kemâ-fi-l-evvel

(a. b. zf.) : evvelki gibi.

kemâ-fi-s-sâbık

(a. zf.) : eskisi gibi.

kemâ-hiye

(a. b. zf.) : olduğu gibi. (bkz. : kemâ-hüve, kemâ-kân).

kemâhiye-hakkıhâ

(a. zf.) : hakkiyle, gereği gibi.

kemâ-hüve

(a. zf.) : olduğu gibi. (bkz. : kemâ-hiye).

kemâin

(a. i. kemîn'in c.) : pusuya gizlentniş adamlar.

kemâ-kân

(a. zf.) : eskisi gibi, evvelden olduğu gibi.

kem-akl

(f. a. b. s.) : aklı kıt, ahmak.

kemâl

(a. i. c. : kemâlât) : 1) olgunluk, yetkinlik, tamlık, eksiksizlik. Sinn-i kemâl : olgunluk çağı. 2) en yüksek değer, mü kemmellik; değer, baha.

kemâl-i âsâyiş

asayişin son haddi. kemâl-i dirayet : dirayetin son derecesi. kemâl-i ihtimam : son derece dikkat. kemâl-i lûtf : lOtfun büyüklüğü, noksansızlığı.

kemâl-i mehabet ve azamet

azamet ve heybetin son derecesi. 3) bilgi, fazilet.

kemâl-i evvel

entelekya, fr. intelechie. 4) erkek adı.

kemâlât

(a. i. kemâl'in c.) : insanın, bilgi ve ahlâk güzelliği bakımından olgunluğu.

kemâlât-ı medeniyye

medeniyetçe olan olgunluklar.

kemâlât-perver

(a. f. b. s.) : kemal sahibi, olgun kimse.

kemâliyye-i halvetiyye

(c. a. b. i.) : Halvetiyye şubesinin Bekriyye kolundan meydana gelen üçüncü kol. [kurucusu : Şeyh Muhammet Kemâlettin'dir]

keman

(f. i.) : 1) yay, kavis. 2) keman.

kemânçe

(f. i.) : kemençe, yayla -diz üzerinde -çalınan, kemana benzer küçük bir çalgı.

kemân-dâr

(f. b. s.) : yay tutan, yay tutucu.

kemane

(f. i.) : 1) keman veya kemence yayı, oku. 2) makap yayı. 3) güreşte bir oyun çeşidi.

kemane çekme

güreşte, elleri hasmın arkasından göğsü üzerinde kilitledikten sonra mîdesi ve karnı üzerinde kuvvetle sıvazlıya sıvazlıya gezdirme.

kemân-ebrû

(f. b. s.) : kaşları yay gibi güzel, biçimli olan, keman kaşlı.

kemân-ger

(f. b. i.) : yay (okatan) yapan sanatkâr.

kemanı

(f. i.) : alaturka kemancı.

kemân-keş

(f. b. s.) : 1) keman, yay çeken, ok atan. 2) keman çalan.

kemân-keşî

(f. b. i.) : ok atıcılık.

kem-asl

(a. f. b. s.) : aslı nesli bozuk.

kem-ayâr

(f. a. b. s.) : ayarı doğru olmıyan, ayarı bozuk. [kelimenin aslı : "kem-ıyâr" dır]

kemâ-yenbagî

(a. zf.) : gereği gibi; lâyık olduğu gibi.

kem-bahâ

(f. b. s.) : kıymeti az, değersiz.

kem-baht

(f. b. s.) : talihsiz.

kem-bidâa

(f. b. s.) : 1) sermayesi kıt. 2) bilgisi zayıf, az okumuş.

kemend

(f. i.) : 1) uzakta bulunan herhangi bir şeyi tutup çekmek üzere atılan ucu ilmekli uzun ip. 2) îdam için kullanılan yağlı kayış [eskiden] . 3) geyik ve benzerleri gibi hayvanların yuları. 4) güzelin saçı.

kemend-i cân-güdâz

canı parçafıyan, insanı öldüren kement.

kemend-i zülf

saçın kemendi

kemer

(f. i.) : 1) bele takılan kuşak, kayış. 2) don, panlalon, şalvar gibi şeylerin bele rastlıyan kısmı. 3) kapı, pencere, köprü gibi şeylerin, oyuğu aşağı bakan kavisli kubbesi, tavanı. 4) s. tümsekli, tümseği olan : "korner burun... " gibi.

kemer-i âftâb

astr. Güneş'in merkezinden geçtiği farzolunan hat.

kemer-bend

(i. b. i.) : 1) kemer bağı. 2) s. belinde kemer olan. 3) mee. derviş. kemer-bend-i hizmet : hizmete, işe hazır.

kemer-beste

(f. b. s.) : 1) kemer, kuşak bağlamış. 2) hazır.

kemer-gâh

(f. b. i.) : kemer yeri, bel.

kemer-güsiste

(f. b. s.) : belindeki kemeri açmış olan, kemersiz; çıplak.

kem-fehm

(f. a. b. s.) : anlayışı kıt.

kem-gû

(f. b. s.) : az söyliyen.

kem-gûyi

(f. b. i.) : fena, kötü söz söyleyicilik.

kem-güftâr

(f. b. s.) : az sözlü, az konuşan, az lâkırdı eden.

kemha

(f. i.) : ipek kumaş; havsız kadife.

kemhâ-bâfân

(f. b. i.) : kemha dokuyucuları.

kemhâ-hâne

(f. b. i.) : ipekli kumaş dokunan yer.

kem-harf

(f. a. b. s.) : az söyliyen kimse, (bkz. : kem-suhan, kem-zebân).

kem-havsala

(f. a. b. s.) : tahammülü az olan kimse.

kemî

(a. s. c. : kümât) : yiğit, kahraman; savaşçı, (bkz. : bahâdır).

kemin

(f. s.) : 1) çok az. 2) pek küçük.

kemin

(a. i. c. : kemâîn) : 1) pusuya gizlenmiş adam. Der-kemîn : pusuda. 2) pusu.

kemîn-i ufûl

yok olma pususu (Güneş'in battığı ufuk).

kemine

(f. s.) : 1) noksan, eksik. 2) âciz, hakir; zavallı

kemîn-gâh, kemîn-geh

(a. f. b. i.) : pusu yeri, pusu tutulan gizli yer.

kemîn-güşâ

(a. f. b. s.) : tuzak açan, tuzak kuran.

kem-iyâr

(f. a. b. s.) : ayarı fena, karışık altın ve gümüş.

kem-kadr

(f. a. b. s.) : kaderi, îtibârı az, âdî.

kem-kâim

(f. a. b. s.) : anlayışsız.

kem-kıymet

(f. a. b. s.) : kıymetsiz, değersiz.

kem-mâye

(f. b. i.) : aslı, cevheri, mayası, tıyneti bozuk.

kemmî

(a. s.) : 1) cesur, yiğit [kimse] . 2) silâhlı [kimse]

kemmiyyât

(a. i. kemmiyet'in c.) : kemiyetler, * nicelikler.

kemmîyyât-ı vaz'iyye

astr. top. mat. herhangi bir noktanın "kemiyyât-ı vaz'iyye" mihverlerine amûdî (* dikey) uzaklıklarına, ve yine her hangi bir noktanın bir hacim içinde üçlü kemiy-yât-ı vaz'iyye mihverlerine olan amûdî (* dikey) uzaklığına, o noktanın" kemiyyât-ı vaz'iyye" si (coordinate) lan adı verilir.

kemmiyyet

(a. c. : kemmiyyât) : 1) sayı. (bkz. : aded). 2) nicelik. 3) gr. müfred hâli (* tekillik) veya cemi hâli (* çoğulluk).

kemmûn

(a. i.) : kimyon.

kem-nâm

(f. b. s.) : namsız, şöhretsiz, adı sanı belirsiz.

kemne

(a. i.) : hek. karasu denilen bir göz hastalığı, fr. amaurose.

kem-pâye

(f. b. s.) : pâyesiz, rütbesi, derecesi aşağı.

kemrâ

(f. i.) : ağıl, mandıra.

kem-sâl

(f. b. s.) : sinni, yaşı az, genç.

kem-suhan

(f. b. s.) : az söyliyen kimse, (bkz. : kem-harf, kem-zebân).

kem-ter

(f. b. s.) : 1) Daha aşağı, aşağıda bulunan, hakir, itibarsız. 2) eksik, noksan. Bende-i kem-ter : âciz kul, köle.

kem-terâne

(f. zf.) : âcizce, hakirce, çok küçükçe, [kendinden bahseder kimse, alçakgönüllülük gösterirken kullanırdı] , (bkz. : âciz-âne).

kem-terîn

(f. b. s.) : 1) en küçük, en aşağı; en çok eksik. 2) pek âciz, çok hakir.

kem-yâb

(f. b. s.) : nâc*ir. az bulunan.

kem-zebân

(f. b. s.) : az söyliyen kimse, (bkz. : kem-harf, kem-suhan).

kem-zede

(f. b. s.) : talihsiz, (bkz. : kem-zen).

kem-zen

(f. b. s.) : talihsiz, (bzk : kem-zede).