ikbâb

اكباب

(a. i.) : 1) yüzüstü düşme, kapanma. 2) bir şeyin üstüne çok düşme, olmasına çok çalışma. 3) çalışmada aşırı gitme.

ikbâh

اقباح

(a. i. kubh'dan.) : kötülük, fenalık yapma.

ikbâl

اقبال

(a. i. kabûl'den.) : 1) birine doğru dönme. 2) baht, talih. 3) işlerin yolunda gitmesi; bahtlı, saadeti!, mutlu olma. 4) arzu, istek. 5) erkek veya kadın adı.

ikbâl-i beşer

insan saadeti.

ikbâli dehr

dünyânın, zamanın ikbâli.

ikbâl-i rüzgâr

zamanın ikbâli, saadeti, talihi.

ikbâl-cû

اقبالجو

(a. f. b. s.) : ikbal, ilerleme, büyüklük ariyan.

ikbâl-mend

اقبال مند

(a. f. b. s.) : talihli, bahtiyar, mutlu.

ikbâl-perest

اقبال پرست

(a. f. b. s.) : 1) ikbâle çok düşkün, (bkz. : harîs-câh). 2) iyi gün dostu, dalkavuk.

İkbâr

اكبار

(a. i.) : büyük, ulu görme, görülme.

ikbâr

اقبار

(a. i.) : 1) kabire koyma, konulma.

ikbâr-ı meyyit

ölünün kabre konulması, gömülmesi.

ikdam

اقدام

(a. i. kadem'den. c. : ikdâmât) : gayret ve sebatla çalışma, devamlı çalışma.

ikdâmât

اقدامات

(a. i. ikdâm'ın c.) : devamlı sürekli çalışmalar.

ikdâr

اقدار

(a. i. kudret'den) : 1) kudret verme, kudretlendirme, gücünü arttırma. 2) birini kayırma. 3) geçimini te'mîn etme.

ikdirâr

اكدرار

(a. i.) : bulanma, bulanık olma.

ikdirâr-ı mâ'

suyun bulunması.

ikfâ

اقفا

(a. i.) : ed. sesleri birbirine yakın olan harflerle kafiye yapma.

ikfâl

اقفال

(a. i.) : kilitleme, kilitlenme.

ikfâl

اكفال

(a. i.) : tekeffül ettirme, kefil kılma.

ikfâr

اكفار

(a. i. küfr'den.) : birisine kâfir deme, denilme, (bkz. : tekfir).

İkhât

اقحاط

(a. i.) : kıtlığa, kuraklığa uğratma.

iklâb

اقلاب

(a. i.) : tersine çevirme, çevrilme; aksine döndürme, (bkz. : taklîb).

iklîl

اكليل

(a. i. c. : ekfilîl) : 1) taç. (bkz. : efser). 2) bot. tüveyç, fr. corolle.

iklil-i şimalî

astr. El-avvâ burcunun yakınında bulunan, parlak yıldızlardan meydana gelen bir küme, lât. corona Borealis; fr. couronne Baurial; ing. Corona.

ikmâl

اكمال

(a. i. kemâl'den.) : 1) kemâle erdirme, tamamlama, bitirme. 2) eksiğini doldurma.

ikmâm

اكمام

(a. i.) : 1) elbiseye yen yapma. 2) ağaç tomurcuklanma.

ikmân

اكمان

(a. i.) : örtme, gizleme, (bkz. : iknân).

ikna'

اقناع

(a. i. kanâat'den.) : kani kılma, razı etme, edilme, kandırma, kandırılma, inandırma, inandırılma.

iknâiyyât

اقناعيات

(a. i. c.) : ikna etmek, razı etmek, kandırmak için söylenilen sözler.

iknân

اكنان

(a. i.) : gizleme, örtme, (bkz. : ikmân).

ikrâ'

اكراء

(a. i.) : kiraya verme, verilme.

ikrâ'

اقراء

(a. i.) : okutma.

ikrah

اكراه

(a. 'i. kerh'den.) : 1) birine, zorla is yaptırma. 2) iğrenme, tiksinme.

ikrâh-i gayr-i mülcî

huk. [eskiden] döğme ve hapis gibi yalnız gam ve elemi gerektiren şeylerle vuku bulan ikrah.

ikrâh-i mülcî

huk. [eskiden] ölüm veyfr kat-ı uzuv, yahut bunlardan birine müeddî olan, şiddetli döğme ile olan ikrah.

ikrâh-ı nakıs

huk. dayak ve hapis gibi, kederi, sıkıntıyı gerektiren şeylerden meydana gelen mecburiyet.

ikrâh-ı tanım

huk. kendini öldürmeye veya uz. vundan bir yer kesmeye sebebolacak yolda meydana gelen mecburiyet.

ikrâhen

اكراها

(a. zf.) : 1) zoraki, zorla. 2) ikrah ederek, iğrenerek, tiksinerek.

ikram

اكرام

(a. i. kerem'den. c. : ikrâmât) : 1) hürmet, saygı gösterme. 2) ağırlama. 3) bir şeyi hediye, armağan olarak verme. 4) hesap dışı yapılan indirme.

ikrâmât

اكرامات

(a. i. ikrâm'ın c.) : hürmetler, saygı göstermeler, ağırlamalar.

ikrâmen

اكراما

(a. zf.) : ikram suretiyle, ikram olarak.

ikrâmiye

اكراميه

bahşişler; bağışlar. 2) ikram olarak verflen para. 3) piyangodan çıkan şey.

ikrar

اقرار

(a. i. karar'dan) : 1) saklamayıp söyleme, (bkz. : i'tirâf). 2) dil ile söyleme, bildirme. 3) tasdik, kabul. 4) huk. birinin, başka birinin, kendisinde olan hakkını, alacağını haber vermesi.

ikrar bi-l-kitâbe

birinin, başka bir kimseye olan vereceğini yazı ile bildirmesi.

ikrâr-ı marîz

ölüm döşeğinde iken edilen ikrar, vasiyetname.

İkrâz

اقراض

(a. i. karz'dan. c. : ikrâzât) : borç verme, ödünç verme, (bkz. : iare).

ikrâzât

اقراضات

(a. i. ikrâz'ın c.) : borç vermeler, ödünç vermeler.

iksâ'

اقساء

(a. i.) : kasvet, sıkıntı verme, verilme.

iksâ-yi kalb

gönül sıkıntısı.

iksâ'

اكساء

(a. i. kisvet'den.) : giydirme, giydirilme, (bkz. : ilbâs).

iksâ-yi eytâm

yetimlerin giydirilmesi.

iksâd

اكساد

(a. i. kesâd'dan.) : kesâda düşürme, düşürülme, kesatlandırma.

iksâm

اقسام

(a. i.) : kasem etme, yemin etme, andiçme. (bkz. : half).

iksâm

اقثام

(a. i.) : 1) kökünü kırma; kırılma, hepsi silinip süpürülme. 2) çok mal alma, biriktirme.

iksâr

اقثار

(a. i. kesret'den.) : çoğaltma, çoğaltılma, arttırma [söz hak.]

iksâr-ı kelâm

sözü uzatma, gevezelik etme.

iksâr

اكثار

(a. i.) : bir şeyi yapmak elinde iken, savsaklayıp yapmama.

iksât

اقساط

(a. i.) : hakkaniyet, doğruluk gösterme.

iksir

اكسير

(a. i.) : 1) ortaçağ kimyacılarının, çok te'sirli olduğuna ve herhangi bir mâdeni altın yapacak kadar kuvvetli bir hassası bulunduğuna inandıkları bir madde. 2) te'sirli, yarar şurup. 3) biricik şifâ, en te'sirli sebep.

iksı'râr

اقشعرار

(a. i.) : ürperme, tüylerin ürpermesi.

ikşı'râr-ı eş'âr

kılların ürpermesi.

İktâb

اكتاب

(a. i.) : 1) güzel yazı, kaligrafi öğretme. 2) söyleyip yazdırma, dikte etme.

iktân

اكتان

(a. i.) : yapıştırma, yapıştırılma, (bkz. : ilzâk).

iktâr

اقطار

(a. i.) : inbikten çekme, çekilme, (bkz. : taktir).

iktât

اكتات

(a. i.) : kulağa fısıldama.

iktibas

اقتباس

1) ödünç alma. 2) ed. bir kelimeyi, bir cümleyi veya bunların mânâlarını olduğu gibi alma, aktarma.

iktibâsât

اقتباسات

(a. i.) : iktibaslar, yazı aktarmaları.

iktibâsen

اقتباسا

(a. zf.) : iktibas yoliyle.

iktidâ'

اقتداء

(a. i.) : tabî olma, uyma.

iktidâen

اقتداءً

(a. zf.) : tabî olarak, uyarak.

iktidar

اقتدار

(a. i. kudret'den.) : güç yetme, yapabilme.

iktidâr-ı kâinin

gizli güç, fr. potentiel.

iktidarî

اقتداری

(a. s.) : iktidâr'a, güc'e mensup. Fi'l-i iktidarı : * yeterlik fiili.

iktifa'

اكتفاء

(a. i. kifâyet'den.) : yeter bulma, aza kanaat etme, * yetinme.

iktihâl

اكتهال

(a. i.) : 1) ağarma, kır düşme, [saç, sakal] . 2) ihtiyarlama, kocama.

iktihâl

اكتحال

(a. i.) : sürme çekme, çekinme.

iktihâm

اقتحام

(a. i. c. : iktihâmât) : 1) göğüs germe, karşı durma. 2) hücum etme, saldırma. 3) hakir görme, küçük görme.

iktihâmât

اقتحامات

(a. i. iktihâm'ın c.) : hücumlar, saldırışlar.

iktihân

اكتهان

(a. i.) : kır saçlı, kır sakallı olma.

iktilâ'

اقتلاع

(a. i.) : koparma, kapıp alma.

iktimân

اكتمان

(a. i.) : gizlenme, saklanma, (bkz. : iktimân, iktinân).

iktimân-i sarık

hırsızın saklanması.

iktinâ'

اكتناء

(a. i.) : gizlenme, saklanma, (bkz. : iktimân, iktinân).

iktinâ'

اقتناء

(a. i.) : 1) çalışarak kazanma. 2) meslek tutma, uyma. 3) biriktirme, yığma. 4) tuzak kurup avlanma.

iknitah

اكتناه

(a. i. künh'den.) : künhünü, esâsını, kökünü anlama, (bkz. : istiknâh).

iktinân

اكتنان

(a. i.) : saklanma, gizlenme.

iktinân-ı nisvân

kadınların saklanması, (bkz. : iktimân, iktinâ').

iktinâs

اقتناص

(a. i.) : tuzak kurup avlama, avlanma.

iktirâ'

اقتراع

(a. i.) : kurraa atma, atışma, seçme.

iktirâ'

اكتراء

(a. i. kirâ'dan.) : kira ile tutma, kiralama, (bkz. : istîcâr).

iktirâb

اكتراب

(a. i.) : korkulu, gamlı, kederli bulunma.

iktirâb

اقتراب

(a. i. kurb'dan.) : yaklaşma, yanaşma, (bkz. : takarrüb).

iktirâb-i saat

kıyametin yaklaşması.

iktirâc

اكتراج

(a. i.) : küflenme, paslanma.

iktirâh

اقتراح

(a. i. karh'dan. c. : iktirâhât) : aklına gelip, içe doğup söyleyiverme, söylenilme.

ilctirâhât

اقتراحات

(a. i. iktirâh'ın. c.) : birdenbire içten doğarak söylenilen rengin ve zengin şeyler.

iktiran

اقتران

(a. i. karn'dan.) : yakın varma, yanına gelme, yaklaşma.

iktirân-ı kevâkib

astr. iki seyyarenin (*gezeğen) görünüşte birbirine yakın bir mevzie gelmeleri, ayni burçta bulunmaları.

iktirâs

اكتراث

(a. i.) : 1) kederli olma. 2) bir işe, bir şeye ehemmiyet verme.

iktirâz

اقتراض

(a. i. karz'dan.) : borç alma. (bkz. : istikraz).

iktisâ'

اكتراث

(a. i. kisvet'den.) : giyme, giyinme, (bkz. : telebbüs).

iktisâ

اقتثاء

(a. i.) : biriktirme, biriktirilme.

iktisâ-yi nükûd

para biriktirme.

iktisâb

اكتساب

(a. i. kesb'den. c. : iktisâbât) : kazanma, edinme.

iktisâb-i şân ü şöhret

şan ve şöhret kazanma.

iktisâd

اقتصاد

(a. i. kasd'den. c. : iktisâdât) : 1) aşırı itmeme, davranmama. 2) tutum, tutma. 3) biriktirme, artırma. 4) ekonomi, fr. economie.

iktisadî

اقتصادی

(a. s.) : iktisat ile, tutumla ilgili, fr. economique.

iktisâdiyât

اقتصاديات

(a. i. c.) : tutum, iktisat bilgisi; iktisat ile ilgili olan şeyler.

iktisâm

اقتسام

(a. i. kısm'dan.) : bölüşme, paylaşma.

iktisâr

اقتصار

(a. i. kasr'dan.) : sözü uzatmama, kısa kesme, (bkz. : ihtisar).

iktisâr

اكتسار

(a. i.) : kesretme, kırma.

iktisâs

اقتصاص

(a. i.) : 1) izinden, ardından gitme, (bkz. : iktifa). 2) kısas isteme veya etme. 3) kıssa, hikâye söyleme.

iktisâs

اقتثاث

(a. i.) : çekip koparma, koparılma.

iktitâb

اكتساب

(a. i.) : yazılmış bir şeyin suretini alma, kopyasını çıkarma.

iktitâf

اقتطاف

(a. i.) : 1) meyva toplama, devşirme; toplanma, devşirilme.

iktitâf-ı esmâr

meyva toplama, toplanma. 2) mec. bir çalışmanın veya işin neticesinden faydalanma, bir çalışmanın meyvasını, yemişini alma.

iktitâfiyye

اقتطافيه

(a. i.) : fels. * seçmecilik, fr. eclectisme.

iktitâl

اقتتال

(a. i.) : birbirini öldürme.

iktitâm

اكتتام

(a. i. ketm'den.) : 1) ketmeyleme, gizleme, saklama. 2) sararma.

iktivâ'

اكتواء

(a. i.) : hek. dağlama, dağlanma, kızgın demirle, cehennem taşiyle vücûdun bir yerine dağ vurma.

iktivâ'

اقتواء

(a. i.) : kuvvetlenme.

iktiyâd

اقتياد

(a. i.) : tutup götürme, yedme; götürülme.

iktiyâd

اقتياد

(a. f.) : hîle, dalavere yapma.

iktiyâl

اكتيال

(a. i.) : ölçü ile, ölçek ile ölçme.

iktiyâl-i zahâir

zahirelerin ölçü ile ölçülmesi.

iktiyâs

اقتياس

(a. i.) : 1) kıyas tutma, ölçme. 2) benzerini bulma.

iktizâ'

اقتضاء

(a. i. kazâ'dan.) : 1) lâzım gelme, gerekme. 2) lâzım getirme, gerektirme. 3) ihtiyaç, gereklik. 4) işe yarama.

iktizâ-yi hâl

hâlin, gösterdiği lüzum.

iktizâz

اكتزاز

(a. i.) : bozulup buruşma.

iktizâz-i cild

hek. cildin bozulması, buruşması.

iktizâz

اقتضاض

(a. i.) : kızlık bozma; ırza geçme, (bkz. : izâle-i bikr).

İktizâz-ı bikr

kızlığını bozma.

ikvâl

اقوال

(a. i.) : birinin söylemediği bir sözü, söyledi diye iddia etme.

ikvâliyyât'

اقواليات

(a. i. c.) : ikval, birinin söylemediği sözü, söyledi diye iddiâ yolunda söylenen sözler.

ikzâ'

اقزاع

(a. i.) : küfür etme, azarlama.