esâ

(a. i.) : merhem, ilâç. 

es'ab

(a. s. sa'b'dan.) : daha (en, pek) güç, zor. 

es'ab-ı umur

işlerin en zoru. 

esâbi'

(a. i. ısbı'ın c.) : parmaklar.

esâbi'-ül-kadem

ayak parmaklan.

esâbi'-zîb

parmaklarını süsliyen. 

esâbi'-zîb-i dest-i tekrîm

tekrîm elinin parmaklarını süsliyen; mec. ele hürmetle alınan. 

esâbî'

(a. i. üsbû'un c.) : haftalar. 

es'abî

(a. i.) : gayet güzel ve beyaz göz. 

esâbi'-sukur

(a. b. i.) : bot. meryem-ana eli denilen bir kök. 

esâbi'-ül-azârî

(a. b. i.) : parmak üzümü. [Anadoluda "hâtûn parmağı" denilen üzüm]. 

es'ad

(a. s. saîd'den.) : pek saîd, daha saâdetli; çok hayırlı, en mutlu.

es'ad-ı eyyam

günlerin en mutlusu. 

esâfil

(a. s. esfel'in c.) : pek aşağı ve bayağı olanlar, halkın en aşağı tabakası.

esâfil-i nâs

halkın en aşağı, en bayağı takımı.

esâfil-i Şark

paryalar. 

Esahh

(a. s. sahîh'den.) : daha (en, pek) sahih, doğru. 

esâhic

(a. i. eshece'nin c.) : türlü türlü yürüyüşler. 

esâka

(a. i.) : üzengi kayışı. 

esâkıf

(a. i. üsküfün c.) : piskoposlar, metrepolitler. 

esâkif

(a. s. eskef'in c.) : eskiciler, kunduracılar, köşkerler. 

esâlîb

(a. i. üslûb'un c.) : usuller, yollar, tarzlar, ifâde şekilleri. 

Esâme

(a. i.) : Yeniçerilerin kaydı, ulufe defteri. 

esâmî

(a. i. ism'in c. olan esmâ'ın c.) : namlar, adlar, (bkz. : esmâ : ). 

esânîd

(a. i. isnâd'ın c.) : (bkz. : isnâd). 

es'âr

(a. i. sı'r'ın c.) : satılan şeylerin bilinen fiyatları, narhlar. Galâ-yi es'âr : fiatların yüksekliği. 

es'âr

(a. i. su'r'un c.) : yiyecek içecek artığı. 

esâre

(a. i.) : (bkz. : esîre, esre). 

esaret

(a. i.) : 1) esirlik, harbesirliği, tutsaklık. 2) kölelik, kulluk, hüküm altında bulunma. Taht-ı esaret : esirlik altında.

esâret-i vicdâniyye

vicdan esirliği. 

esârîr

(a. i. sırr'ın c. olan esrarin c.) : 1) avuç ve alındaki çizgiler. 2) yüz güzelliği. 

esâs

(a. i.) : döşeme, minder gibi ev eşyası.

esâs-i bevt

ev eşyası. 

esâs

(a. i. c. : esâsât) : 1) asıl, temel, dip, kök. 2) doğruluk, gerçek. 

esâsât

(a. i. esâs'ın c.) : esaslar. 

esâse

(f. i.) : gözucu ile bakma.

Esasen

(a. zf.) : esâsından, aslından, kendiliğinden, temelinden. (bkz. : zâten). 

esâsî, esâsiyye

(a. s.) : asıl ve temele mensup, esasla ilgili. Kanûn-ı esâsî Teşkîlât-ı esâsiyye : Anayasa. 

esaslı

(a. t. s.) : sağlam, doğru, (bkz. : hakîkî, sahih). 

esâtîn

(a. i. üstüvâne'nin c.) :

esâtîn-i ulemâ

âlimlerin (* bilginlerin) ileri gelenleri. 

esâtîr

(a. i. üstûre'nin c.) : uydurma hikâyeler, yalanlar, masal nevinden şeyler, mitoloji. 

esâtîr-i Irâniyye

İran mitolojileri. 

esâtîr-i Yûnâniyye

Yunan mitolojileri. 

esâtîr-ül-evvelîn

ilk zamanlara âit masallar. 

esâtîz, esâtize

(a. i. üstâz'ın c.) : üstadlar, ustalar, [kelime Farsça "üstad" sözünden alınmıştır].

esâtize-i mûsiki

mûsiki, müzik üstatları. 

esâvid

(a. i. sevâd'ın c.) : siyahlıklar, karalıklar. 

esâvir, esâvire

(a. i. sivâr'ın c. olan "esvire" nîn c.) : kadın bilezikleri. esâvire-i murassaa : mücevherli, pırlantalı bilezikler. esâvir-i nisvân : kadın bilezikleri. 

esâvire-i murassaa

mücevherli, pırlantalı bilezikler. esâvir-i nisvân : kadın bilezikleri. 

esâvir-i nisvân

kadın bilezikleri. 

esb

(f. i.) : at, beygir, (bkz. : feres).

esb-i sabâ-reftâr

yel gibi seyirten at. 

esb-i sabâ-reftâr

yel gibi seyirten at. 

esb-i tâzî

Arap atı. 

esbâb

(a. i. sebeb'in c.) : vâsıtalar, lâzımalar.

esbâb-ı cefâ

cefâ sebepleri. 

esbâb-ı feshiyye

huk. bir ilâmın istinaf [yeniden başlama] suretiyle cerhini [çürütülmesini] îcâbeden sebepler. 

esbâb-ı hakikiyye

hakiki, gerçek sebepler. 

esbâb-ı matlub

huk. [eskiden] iflâs hâlinde bulunan şahsın alacaklarının kanunî topluluğu. 

esbâb-ı muhaffife

işlenen cürmü hafifletici sebepler. 

esbâb-ı mücbire

zorhyan, icbar eden sebepler. 

esbâb-ı müşeddide

"esbâb-ı muhaffife" nin zıddı. Arttırıcı, kuvvetlendirici sebepler. Bir hükmün usul ve kanununa uygunluğunu ispat için ileri sürülen sebepler. 

esbâb-ı nakziyye

bir îlâmın temyîz suretiyle cerhini (çürütülmesini) îcâbettiren sebepler. 

esbâb-ı sahîha

doğru sebepler. 

esbâb ü efâil-i azîme

büyük işler ve sebepler. 

Esbak

(a. s. sâbık'dan) : 1) öncekinden daha önceki, geçmişten önceki, daha eski. 2) çok daha evvel olan. 

esbân

(a. i.) : 1) kadınların başlarını örttükleri ince ve güzel bir örtü. 2) kadınların yüzlerini kapadıkları tül, peçe. 

esbât

(a. i. sebt'in c.) : 1) rahatlar, huzurlar. 2) cumartesiler. 

esbât

(a. i. sıbt'ın c.) : 1) evlât ve torunlar. 2) kıvırcık olmıyan düz ve uzur saçlar. 

esbât-ı benîisrâil

İsrail oğulları [Yahudiler]. 

esb-efgen

(f. b. s.) : yalnız başına düşmana saldıran ve düşman atı öldüren yiğit, cenk eri. 

esbel

(a. s.) : uzun bıyıklı [adam]. 

esb-engîz

(f. b. i.) : mahmuz. 

esbgul

(f. b. i.) : karnıyarık denilen tohum, ["gul" kulak manasınadır; bu tohumun nebatı at kulağına benzediğinden bu ismi almıştır]. 

esbîl

(f. ') : at hırsızı. 

esb-rân

(f. b. s.) : at süren, at koşturan. 

esb-rîz,-rîs

(f. b. i.) : 1) at koşusu. 2) savaş meydanı, (bkz. : mızmar). 

esb-süvâr

(f. b. s.) : ata binmiş. 

esb-tâz

(f. b. s.) : 1) at koşturucu. 2) i. at koşturacak meydan. 3) her şemsî ayın 18 inci günü. 

escâ'

(a. i. sec'in c.) : ed. nesirde fıkra sonlarının kafiye tarzında olan uygunlukları, mevzun nesirler. 

escâl

(a. i. secel'in c.) : içi su dolu kovalar. 

esdâf

(a. i. sedefin c.) : sedefler, inci kabuklan. 

esdak

(a. s.) : daha (en, pek, çok) sâdık, doğru, candan [kimse], 

esed

(a. i.) : 1) arslan. (bkz. : dırgam, gazanfer, haydar, hizebr, hizber, leys, şîr). esedullah (Allah'ın arslanı) : Hz. Alî. 2) astr. Güneşin, rûmî temmuzun dokuzunda ve efrencî temmuzun yirmi üçünde içine girdiği ve semanın kuzey yarım küresi eteğinde bulunan birçok parlak yıldızdan müteşekkil beşinci burç, lât. Leo; fr. le Lion. 

esedî

(a. i.) : üzerinde arslan resmi bulunan Selçûkî parası. 

esediyye

(a. i.) : 1) zool. arslangiller. 2) bot. sukamışıgiller, fr. typhacees. 

esef

(a. i.) : acıma, keder, hüzün, gam, tasa. 

Esefâ

(a. e). : eyvah, yazık!

esef-hân

(a. f. b. s.) : esef eden, acıyan. 

esef-nâk

(a. f. b. s.) : acıklı, hüzünlü. 

eşele

(a. i. c. : eslâl, üsel) : bot. (bkz. : esi). 

esenn

(a. s.) : daha (en, pek, çok) yaşlı.

esenn-i şüyûh

yaşlıların en yaşlısı.

eser

(a. i.) : serçe kuşu. (bkz. : usfûr). 

eser

(a. i. c. : âsâr) : 1) nişan, iz, alâmet. 2) te'lif. 3) basılmış kitap. 4) hadîs-i şerîf. 5) târih, vakayi kitabı. 6) bir kimsenin meydana getirdiği şey. 7) te'sir. 

eser-i cedîd

[eskiden] mevcut kâğıtlardan birinin adı. [kâğıdın başında Arap harfi ve soğuk damga ile eser-i cedid yazılı olduğu için bu adı almıştır]. 

eser-i san'at

sanat eseri, fr. objet d'art. 

esere, eserî

(a. i.) : 1) anlatılan "ilm ü kelâm" in. sonu, neticesi. 2) s. en güzel eşyayı kendine ayıran [kimse]. 

esfâ

(a. s.) : en saf, en temiz. 

esfâr

(a. i. sefer'in c.) : 1) yolculuklar, yola gidişler. 2) düşmana karşı gidişler. 

esfâr-ı bahriyye

deniz seferleri. 

esfâr-ı baîde

uzak seferler, yolculuklar. 

esfâr-ı haşire

içdenizlerde yapılan seferler. 

esfâr

(a. i. sifr'in c.) : büyük kitaplar, ciltler. 

esfât

(a. i. sefet'in c.) : sepetler. 

Esfel

(a. s.) : 1) en sefil, pek aşağı, çok bayağı. 2) aşağı [ taraf ]

esfel-i sâfitîn

cehennem. 3) kıç, makat.

esfeliyyet

(a. i.) : aşağılık. 

eshâ'

(a. s. c.) : rengârenk, türlü türlü, (bkz. : günâ gûn). [müfretsiz cemidir]. 

eshâ

(a. s. sahî'den.) : daha (en, pek, çok) sahî, cömert, eli açık [kimse]. 

eshâb

(a. s. sâhib ve sahbın c.) : 1) sahipler, mâlik ve mutasarrıf olanlar, (bkz. : sâhib). 2) Peygamberimizi görmek ve sohbetine erme. k şerefini kazanmış kimseler. 

eshâb-ı Bedr

Bedir Gazâsı'nda Peygamberimizin maiyetinde bulunan îman sahibi kimseler, [bunların bâzı kaynaklara göre (305. bâzı kaynaklara göre de (313) olduğu bildiriliyor]. 

eshâb-ı câh

rütbe sahipleri. 

eshâb-ı devlet

1) servet sahipleri, zenginler; 2) ileri gelenler. 

eshâb-ı ferâiz

huk. terekeden kendilerine şer'an muayyen sehim takdîr olunan verese. 

eshâb-ı idare

idare adamları. 

eshâb-ı kalem

me'murlar. 

Eshâb-ı Kehf

Kur'an'da kendilerinden bahsedilen ve bir mağarada uzun müddet uyumuş bulunan kişiler . [Yemlîha, Mekselînâ, Mislînâ, Mernûş, Debernûş, Şârenûş, Kefeştatayyuş, Kıtmîr (köpekleri)]!

eshâb-ı kehânet ü şerâfet

kâhinler ve şerefli, itibarlı kimseler. 

eshâb-ı kiram

Hz. Muhammed (Aleyhisselâm)'in sahabeleri. 

eshâb-ı mesâiih

resmî dâirelerde işlerini tâkibeden kimseler. 

eshâb-ı menâsib

Yüksek rütbeli me'murlar. 

eshâb-ı muâhaze

tenkitçiler, her şeyi tenkit fikri ile düşünenler.

eshâb-ı Nâr

Cehennemdekiler. 

eshâb-ı rivayet

rivâyetçiler. (bkz. : râvî, ruvât). 

eshâb-ı sebt

"cumartesiciler, cumartesiye bağlı olanlar"; Yahudi kavmi, (bkz. : Sebtiyyûn). 

eshâb-ı Suffa

Medine'de Mescid-i Nebevî civarında "Suffa" denilen misafirhanede Peygamberimiz tarafından yedirilip içirilen fakir müslümanlar. 

eshâb-ı süyûf

"kılıç adamları" : askerler. 

eshâb-ı tahrîc

içtihada muktedir olmayıp mezhep usûl ve kaidelerine vesâir fıkıh hükümlerini ve bunların delil ve mehazlerini kavramış olduklarından sâhib-i mezhepten veya mezhepte müçtehit olan zâtın eshâbından nakledilmiş olup ta birçok cihetlere ihtimâl olan bir muhtemel sözü tafsile ve iki cihete ihtimâli bulunan müphem bir hükmü tavzî-ha ve mevcut olmıyan mes'elelerin hükümlerini mezhep usûl ve kaidelerinden istinbat ve tahrîce muktedir olan kimseler. 

eshâb-ı temyiz

tahrîc ve tercih kudretini hâiz olmayıp yalnız zâhir-i mezhep ve zâhir-i rivayet ile rivâyet-i nâdireyi tefrika ve mezhepte mevcut kuvvetli rey ve mütâlâa ile zayıf mütalâayı ayırmağa muktedir olan kimseler. 

eshâb-ı tercih

huk. mezhepte mevcut sözlerden ve rivayetlerden birini diğerine tercih iktidarları bulunan kimseler, [bunlar muhtelif sözler arasından "esas" veya "sahih" olan veyahut hassa veya kıyâsa uygun olan budur gibi tâbirlerle değişik sözlerden birini diğerine terâh ederler]. 

eshâb-ür-re'y

bir emre veya bir maddeye bağ-lanmaksızın, kendi görüşüne ve ölçüsüne göre hükmedenler. 

eshâb-ür-rakim

Kur'ân'ı Kerîm'in "18" inci sûresinin "9" uncu âyetinde bahsedilen ve bir tefsire göre, isimleri ve nesebleri yazılan levha sahipleri, [bir tefsire göre de "rakîm", kehf'in bulunduğu dağın, vadinin veya Eshâb-ı Kehf'in köpeğinin, yâni kıtmîr adiyle meşhur olan köpeğin adıdır]. 

esham

(a. i. sehm'in c.) : 1) oklar. 2) hisseler, paylar, nasipler. 3) borç alınan paraya karşılık senetler. 

eshâm-ı umûmiyye

Tanzimat sıralarında devletin, halka borç karşılığı olarak, verdiği senetler. 

esham ve tahvilât

hisse senetleri ve tahviller, fr. actions. 

eshâr

(a. i. seher'in c.) : sabahlar, sabah vakitleri. Nesim-i eshâr : sabahları osen rüzgâr. 

eshâr-ı bahar

bahar sabahları. 

eshed

(a. s.) : becerikli, açıkgöz [adam]. 

eshel

(a. s. sehl'den.) : daha (en, pek) kolay. 

eshel-i tarîk

en kestirme, en çıkar yol.

eshel-i umur

işlerin en kolayı. 

eshıyâ'

(a. s. sahî'nin c.) : cömertler, eliaçık olanlar. 

esîf

(a. s.) : esefli, kederli, gamlı. 

esihhâ'

(a. s. sahîh'in c.) : vücûdu sıhhatte bulunanlar, özürsüz olanlar. 

esil

(a. s.) : 1) uzun, dolgun ve parlak [yüz]. 2) doğru şey. 

esil

(a. s.) : şerefli ve otoriter [adam]. 

es'ile

(a. i. suâl'in c.) : sorulan şeyler. 

esim

(a. s.) : günahkâr, yalancı, kabahatli, suçlu [kimse]. 

esine

(a. i.) : 1) kirişin bir katı. 2) yalın kat tasma. 

esinne

(a. i. sinân'ın c.) : 1) kılıçlar. 2) süngüler. 3) bileği taşları. 

esîr

(a. i.) : kâinatı dolduran ve bütün cisimlere nüfûzeden, fizikcilerce, ışık, hararet ve elektrik gibi şeylere nakil vâsıtası hizmeti gördüğü farzolunan, tartısız, elâstikî ve akıcı hafif bir cisim, [kelime Rumcadan Arapçaya geçmiştir]. 

esîr

(a. s. c. : üserâ) : 1) savaşta düşman eline düşen kimse, tutsak. 2) kul, köle. 3) düşkün, vurgun. 

esîr-i aşk

aşkın esiri, aşka tutulmuş. 

esîr-i firâş

yatalak. 

esîr-i harb

harp esiri. 

esîr-i hizmet

hizmet esiri. 

eslr-i sâfiyyet

saflık esiri. 

esîr-i turra-i cânân

sevgilinin perçeminin esiri. 

esîr-âne

(a. f. zf.) : esirce, kulca, kölece. 

esire

(a. i.) : (bkz. : esâre, esre). 

esîrî

(a. i.) : esirlik, kulluk, kölelik. 

esîrî

(a. s.) : esirle ilgili, uçacak gibi hafif. 

esirre

(a. i. serîr'in c.) : tahtlar, oturacak yerler. 

esîr-ül-Hind

(a. b. i.) : "Hint esîri" : sözü dinlenmiyen, şarlatan [kimsel. 

esîs

(a. i.) : 1) asıl. 2) armağan olarak verilen şey. 

eşkal

("ka" uzun okunur. a. i. sıkal'ın c.) : ağır yükler, ağır şeyler. 

eşkal

(a. s. sakil'den) : 1) daha (en, pek) sakil, en ağır. 2) en çirkin. 3) kaba, can sıkıcı. 

eskam

("ka" uzun okunur.a. i. sakam'ın c.) : hastalıklar, illetler, dertler, (bkz. : emraz). 

eslcef

(a. i. c. : esâ,kif) : eskici, kunduracı, köşker. 

eskefe

(a. i.) : eşik, kapının basamağı, (bkz. : atebe, südde). 

Esl

(a. i. esl'in c.) : bot. karaılgın ağacı, (bkz. : eşele). 

eslâf

(a. i. selefin c.) : bir me'murluk veya hizmette birinden önce bulunmuş olanlar, yerlerine geçilen kimseler, geçmişler. 

eslah

(a. s. sâlih'den.) : daha (en, pek) sâlih, iyi. 

eslaha-k'Allah

Allah seni ıslâh etsin. 

eslâl

(a. i. esl'in c.) : bot. karaılgın ağaçlan. 

eslâs

(a. s. süls'ün c.) : üçtebirler, üçtebir parçalar. 

esleb

(a. i.) : 1) insanın yüzünde veya vücudunda bulunan ben. (bkz. : hâl). 2) çörçöp, süprüntü, moloz. 

eslem

(a. s. sâlim'den.) : en selâmetli, en emin, en doğru, en sağlam.

eslem-i turuk

yolların en selâmetlisi, en emini; en doğru yol. 

Eslenc

(f. i.) : bot. Ulama yonca, yerde sürünerek açılan yonca. 

Esliha

(a. i. silâh'ın c.) : (bkz. : silâh). 

esiiha-i atîka

eski silâhlar. 

esliha-î câriha

cerh edici, yaralayıcı silâhlar, [kılıç, hançer, kama ve şâire gibi]. 

esliha-i cedide

yeni silâhlar. 

esliha-i hafîfe

hafif silâhlar, [tabanca, tüfek gibi]. 

esliha-i nâriyye

ateşli silâhlar. 

eslîha-i sakile

ağır silâhlar, [top gibi]. 

esma'

(a. i. ism'in c.) : adlar, (bkz. : esâmî). 

esma -yi hüsnâ, esma -yi şerife

Allah'ın adları. 

esma'

(a. i. sem'in c.) : kulaklar, kulak işitmeleri. 

Esmah

(a. s.) : en semahatli; çok eli açık, pek cömert. 

esmâk

(a. i. semek'in o.) : balıklar. 

estnâk-i azmiyye

zool. kemikli balıklar. 

esman

(a. i. semen'in c.) : bedel(ler), kıymet(ler), değer(ler). [bizde, müfret gibi kullanılır]. 

esmâr

(f. i.) : bot. mersin ağacı. 

esmâr

(a. i. simer'in c.) : gece

esmâr

masalları, kıssalar, hikâyeler. 

esmâr-ı bünye-hîz

(a. i. semer'in c.) : meyvalar. 

esmâr-ı eşcâr

vücûdu canlandıran meyvalar, ağaçların meyvaları. 

Esmed

(a. i.) : kaba tutya, sürmetaşı, antimon. 

esmer

(a. s.) : buğday renkli, karayağız. 

esmer-ül-levn

karayağız. 

esna'

(a. i. siny'in c.) : [bizde kullanılmaz] ara, aralık, vakit, sıra. (bkz. : hengâm, hîn). 

esnâ-yi harb

ask. savaş sırası, savaş zamanı. 

esnâ-yi tesâdüm

ask. müsademe sırası, çarpışma zamanı. 

esna'

(a. s.) : "efdal" gibi "bülent, yüksek" [şey]. 

esnaf

(a. i. sınf'ın c.) : 1) nevîler, çeşitler, cinsler, zümreler, kategoriler. 2) bir sanatla veya dükkâncılıkla geçinen [kimse], 3) uygunsuz, namussuz kadın, (bkz. : âlüfte, aşüfte, fahişe, zâniye). 

esnâh

(a. i. sinh'in c.) : asıllar, kökler. 

esnâh-ı rieviyye

anat. akciğer petekleri. 

esnam

(a. i. sanem'in c.) : putlar, Hıristiyanların taptıkları heykeller, suretler. (bkz. : ensâb). 

esnâm-perestân

puta tapanlar. 

esnan

(a. i. sinn'in c.) : 1) dişler. 

esnân-ı askeriyye

kurra seneleri. 

esnân-ı katıa

kesici dişler. 2) yaşlar. 3) çürümüş ağaç kökleri. 

esniye

(a. i. senâ'nın c.) : medihler, sitayişler, bir adamın, bir şeyin iyiliğini ve güzelliğini söylemeler. 

esniye-i seniyye

pâdişâhı medhetmeler, övmeler. 

esr

(a. i.) : esirlik, kulluk, tutsaklık. Kayd-i esr : esirliğe düşme. 

esra'

(a. s. serî'den.) : daha (en, pek, çok) : serî, çabuk. 

esrar

(a. i. sırr'ın c.) : 1) gizlenilen ve bilinmiyen şeyler, aklın eremiyeceği işler.

esrâr-ı hafiyye

gizli sırlar. 

esrâr-ı hüsn ü ân

güzelliğin sırları. 2) Hint kenevirinden çıkarılan, uyuşturucu ve sarhoş edici te'sirleri olan bir zehir, [kelime, müfret olarak kullanılırl. 

esrâr-engîz

(a. f. b. s.) : sırlı, gizli. 

esrâr-keş

(a. f. b. s.) : esrar çeken, esrar kullanan, esrar tiryakisi. 

esre

(a. t.) : eski zamanlardan rivayet ve hikâye edilegelen bilgi ve haberlerin netîcesi. (bkz. : esîre, esâre). 

esrem

(a. s.) : dişi kırık, dişleri dökük kimse. 

Esrib

(a. h. i.) : Medîne-i Münevvere'nin bir başka adı. (bkz. : Yesrib). 

e-s-salâ

(a. cü.) : halkı namaza davet için kullanılan bir söz mânâsına gelmekle beraber : "kendine güvenen meydana çıksın!" mânâsında kullanılır. 

e-s-selâm

(a. cü.) : selâmlar, hayır dualar olsun [sulh ve selâmet]. 

esta'

(a. s. satı'dan.) : uzun boyunlu [insan ve hayvan]. 

estabe

(a. i.) : üstübü denilen keten tarantısı. 

Estağfirullah

(a. b. zf.) : "Allah'tan mağfiret (afiv) dilerim, rica ederim; hiç bir zaman, mahcûbediyorsunuz, hâşâ, bir şey değil" mânâlarına kullanılır. 

estân, estâne

(f. i.) : uyku uyunacak ve istirahat edilecek yer. 

estâr

(a. i. sitr'in c.) : örtüler, perdeler. (bkz. : sütûr). 

estâr

(a. i. satr'ın c.) : yazı sıraları, dizileri, (bkz. : sütûr).

estâr-ı kitâb

kitap satırları, ["sütûr" daha çok kullanılır]. 

estarek

(f. i.) : kara günlük ağacının zamkı. 

esteh

(f. i.) : 1) çekirdek, (bkz. : heste). 2) kemik. 

ester

(f. i.) : katır, (bkz. : bagl). 

esterven

(f. s.) : çocuk doğurmıyan, kısır kadın. 

Estine

(f. i) : yumurta, (bkz. : âstîne, beyzâ). 

esûf

(a. s.) : pek çabuk eseflenen, kederlenen, yüreği yufka, (bkz. : esvef). 

esûm

(a. s.) : pek yalancı ve günahkâr [adam]. 

esvâ'

(a. i. sâ'ın c.) : 1) çukur yerler. 2) ölçekler. 3) şarap kadehleri. 

esvâb

(a. i. sevb'in c.) : giyimler, giyecek şeyler. 

esvâf

(a. i. sûf'un c.) : koyun yünleri, [halk "sof" der]. 

esvâk

(a. i. sûk'un c.) : alışveriş yerleri, çarşılar, pazarlar. 

esvâr

(a. i. sûrdun c.) : 1) kaleler, hisarlar. 2) ziyafetler. 

esvât

(a. i. savt'ın c.) : sesler, sadâlar.

esvât-ı hayvanât

hayvanların] sesleri. 

esved

(a. s. sevâd'dan.) : siyah, kara. 

esvedeyn

(a. i. c.) : "iki siyah" : yılanla akrep. 

esved-ül-kalb

(a. b. i.) : (bkz. : süveydâ-ül-kalb). 

esvef

(a. s.) : (bkz. : esûf). 

Esvide

(a. i. sevâd'ın c.) : 1) siyahlıklar, karalıklar; karaltılar. 2) çok mal[lar]. 

Esyâf

(a. i. seyf'in c.) : kılıçlar, (bkz. : süyûf). [bizde "süyûf" daha çok kullanılır]. 

esyâh

(a. i. seyh'in c.) : 1) akar sular. 2) çizgili elbiseler, (büz : süyûh). 

esvân

(a. s.) : hüzünlü, kederli, üzüntülü [adam]. 

Eş'ab

(a. h. i.) : Araplar arasında meşhur bir tamahkârın adı. 

eşâib

(a. s. üşâbe'nin c.) : karışıklıklar; cins bozuklukları. 

esâim

(a. s. eş'em'in c.) : en uğursuzlar, en şomlar.