ekabb

(a. s.) : beli ince olan. 

ekâbir

(a. s. ekber'in c.) : rütbece, görgü ve faziletçe büyük olanlar, devlet ricali, (bkz. : büzürgân). 

ekâbir-i şuarâ-yi Arab

Arab şâirlerinin en büyükleri. 

Ekadîh

("ka" uzun okunur, a. i. kıdh'ın c.) : oklar. 

ekahî

("ka" uzun okunur, a. i. ukhuvân'ın c.) : papatya çiçekleri. 

ekalîm

("ka" uzun okunur, a. i. ıklîm'in c.) : dünyânın mıntakaları, memleketler, diyarlar. 

ekalîm-i bâride

soğuk iklimler, memleketler. ekalîm-i hârre : sıcak iklimler. ekalîm-i seb'a : yedi iklim. 

Ekall

(a. s.) : en az, en aşağı, (bkz. : akall). 

ekall-i murabbaât

mat. astr. en küçük kareler metodu, meşhur riyaziyeci ve fizikçi bilgin Gauss'-un buluşu olan bir metoddur. Türlü ölçüleri yapı lan bir mesaha içinde elde edilen çeşitli değerlerden hakiki değere en fazla yanaşabilmek için kullanılan bir takım riyâzî ameliyeler silsilesi, [italyart astronomu Giuseppa Piazzi, seyyârât-ı sagîredert Ceresi keşfettiği zaman şartların kötü oluşundan seyyârecik kaybedilmişti. Gauss muvâzene metoduyla mevcut rasatlara dayanarak ertesi sene yıldızın bulunması lâzımgelen yeri tâyin etti ve Ceres, onun tâyin ettiği koordinatlarla tekrar bulundu]. 

ekalliyet

(a. i.) : (bkz. : akalliyyet.). 

ekanîm

("ka" uzun okunur, a. i. uknûm'un c.) : asıllar, zatlar, rükünler. 

ekanîm-i selise

Hıristiyanlığın, baba, oğul ve rûh-ül-Kudüs'den ibaret teslis inanışı. 

Ekarib

("ka" uzun okunur, a. s. akreb'in c.) : yakın akraba, hısımlar. 

ekârim

ekrem'in c.) : en necip, pek âlicenap, çok sahaveti i, cömert ve eliaçık olanlar. 

ekâris

(f. i.) : bot. yenilen mantar. 

ekasır

("ka" uzun okunur, a. s. akser'in c.) : daha (en, pek, çok) kısalar. 

ekasî

("ka" uzun okunur, a. s. aksâ'nın c.) : daha (pek, en) uzaklar. ekasî-i bilâd : en uzak şehirler. 

ekasîm

("ka" uzun okunur. a. i. kısm'ın c. olan aksâm'ın c). 1) (bkz. : aksam, kısım). 2) kısmetler, nasipler, paylar. 

ekâsire

(a. i. kisrâ'nın c.) : eski Acem pâdişâhları. 

ekâsire-i Acem

Acem hükümdarları. 

ekatî

("ka" uzun okunur, a. i. katî'in c.) : koyun sürüleri. 

ekavîl

("ka" uzun okunur, a. i. kavl'in c. olan akvâl'in c.) : sözler lâkırdılar, kelimeler. 

ekavîl-i bâtıla

bâtıl sözler. 

ekavîl-i kâzibe

yalan, uydurma sözler. 

ekâzîb

(a. s. ükzûbe'nin c.) : asılsız, yalan, uydurma sözler. 

ekbâ'

(a. i. kibâ'ın c.) : süprüntüler. 

ekbâ-yi etrika

sokakların süprüntüleri. 

ekbâ-yı matbah

mutfak süprüntüleri. 

ekbâd

(a. i. kebed ve kebid'in c.) : kebetler, karaciğerler, (bkz. : kübûd). İlti-'hâb-ı ekbâd : hek. ciğerlerin iltihaplanması. 

ekber

(a. s. kebîr'den. c. : ekâbir) : 1) daha (en, pek) büyük. Cihâd-ı ekber, Gazâ-yi ekber : en büyük savaş. [Ekber : Hindistan'a hâkim olan Türk hükümdarı]. 2) i. erkek iadı. 

ekberivye

(a. h. i.) : tas. sofiyenin en büyüklerinden Muhyiddîn-i Arabî tarafından kurulan bir tarikat. 

ekdâr

(a. i. keder'in c.) : 1) kederler, kasavetler, gamlar, tasalar, " kaygılar. ekdâr ü âlâm : kederler, acılar. 2) bulanıklıklar. 

ekdâs

(a. i. küds'ün c.) : "hurmalar. 

ekele

(a. s. âkil'in c.) : çok yiyenler, yiyiciler, oburlar. 

ekeme

(a. i.) : yüksek taşlık tepe, bayır. 

ekfâ'

(a. s. küfv'ün c.) : eşler, benzerler, denkler, uygunlar, müsaviler (* eşitler), muâdiller. 

ekfâl

(a. i. kifl'in c.) : 1) nasipler, paylar. 2) zayıflık halleri. 3) kilim parçaları. 4) (kefel'in c. ) : her şeyin gerileri. 

ekfân

(a. i. kefen'in c.) : ölüleri sardıkları bezler. 

ekhâl

(a. i. kühl'ün c.) : göze çekilen sürmeler. 

ekhel

(a. s.) : çok sürme kullanan; gözü kudretten sürmeli [adam]. 

ekîd, ekîde '

(a. s.) : te'kidli, kuvvetli, sarîh, kat'î, sağlam, muhakkak. Emr-i ekîd : kat'î, * kesin emir. Tenbîhât-ı ekîde : kuvvetli, kat'î tenbihler. 

ekîden

(a. zf.) : 1) te'kidli, kuvvetli olarak, muhakkak, sarih ve kat'î olarak. 2) mükerreren, tekrar olarak. 

ekîle

(a. s.) : yenmiş, yenilmiş [şey, yemek]. 

ekinne

(a. i. kinn'in c.) : (bkz. : eknân ). 

ekkâf

(a. i.) : semerci, eğerci. 

ekkâl

(a. s. ekl'den.) : 1) çok ekleden, yiyen, obur. (bkz. : bu'le, ekûl). 

ekkâl-üs-suht

çok haram yiyen. 2) etrafındaki etleri çürütüp mahveden [yara], (bkz. : âkile). 

ekl

(a. i.) : bir şey yeme[k], yenilme. 

eki ü şurb

yeme içme. 

eklef

(a. s.) : 1) yüzü çilli [adam]. 2) i. koyu renkli arslan. 

ektnâm

(a. i. kümm'ün c.) : 1) elbisenin yenleri, kol ağızlan. 2) (kimm'in c. ) : ağaç çiçeklerinin kapçıkları, tomurcukları. 

ekmeh

(a. s.) : anadan doğma kör. (bkz. : darîr). 

ekmehiyyet

(a. i.) : ekmehlik, anadan doğma körlük. 

ekmel

(a. s. kâmil'den.) : 1) daha (en, pek) kâmil, mükemmel ve kusursuz olan, en uygun, en eksiksiz. 

ekmel-i enbiyâ

Hz. Muhammed (Aleyhisselâm)

ekmel-i mahlûkât

(mahlûkların en kâmili) : insan. 2) i. erkek adı. 

ekmel-âne

(a. zf.) : ekmel olanj yakışacak surette. 

ekmeliyyet

(a. i.) : mükemmellik, kusursuzluk, noksansızlık, eksiksizlik. 

eknâf

(a. i. kenefin c.) : canipler, yanlar, nahiyeler, taraflar, sığınacak yerler, evin ortaları, [kelime yalnız "taraf" ve "yan" mânâsına kullanılır]. 

eknân

(a. i. kinân'ın c.) : 1) mahfazalar, perdeler. 2) evler, odalar; çadırlar, (bkz. : ekinne). 

eknûn

(f. zf.) : şimdi, el'an, hâlâ ["künûn" şeklinde de kullanılır]. 

ekrâd

(a. i. kürd'ün c.) : kurtler. 

ekreh

(a. s.) : en kerîh, çok iğrenç. 

ekreh-i mahlûkât

mahlûkların en iğrenci. 

ekrem

(a. s.) : 1) daha (en, pek) kerîm; çok şeref sahibi, pek cömert, çok eliaçık. 2) i. erkek adı. 

ekrem-ül-ekremîn

(ekremlerin ekremi) : Cenâbıhak. 

ekrem-ül-ümem

Hz. Muhammed (Alehisselâm)'in ümmeti. 

ekrem-âne

(a. zf.) : ekrem olana yakışacak surette, ekremce, ekremcesine, pek cömertlikle, çok elaçıklığiyle. 

erkemî

(a. f. s.) : ekreme mensup, lütuf ve kerem sahibi olana mensup. 

ekremiyyet

(a. i.) : ekremlik, ekrem olma. (bkz. : ekrem). ektâr

eksâ

(a. s.) : üstüste pek çok giyinen [adam]. 

eksâ min-el-basal

"soğandan fazla giyinir" [Arap halk tâbirlerinden]. 

eksem

(a. s.) : büyük karınlı-şişman [adam]. 

ekser

(a. s. kesîr'den.) : en çok, daha ziyâde. 

ekseri

(a. f. zf.) : eksere mensup, çok defa, çoğu. 

ekseriyyâ

(a. zf.) : çok defa olarak, çok zaman; sık sık. 

ekseriyyet

(a. i.) : ekser olma hâli, pek çok olma; çokluk; en büyük kışım; yansından çoğu. 

ekseriyyet-i ârâ

reylerin, * oyların çokluğu, hiç olmazsa, yarıdan bir fazlası. 

ekseriyyet-i mutlaka

bir fazlasiyle elde edilen ekseriyet (* çoğunluk), çokluk. 

eksibe

(a. i. kesîb'in c.) : büyük. çöllerde, rüzgârların savurup biriktirdiği kum yığınları, 

eksibe-i bahriyye

med ve cezir (kabarma ve inme) yapan düz sahillerdeki kum yığınları. 

eksiye

(f. i.) : boza. (bkz. : ahsuma, nebîz). 

ekşem

(a. s.) : 1) doğuşunda kusurlu olan, burnu, kulağı kesik veya noksan olan [adam]. 2) i. pars denilen yırtıcı hayvan. [Ekşerrr suratlı : ekşimiş su/atlı] tâbiri meşhurdur. 

ektâd

(a. i.) : 1) cemaatler, kalabalıklar, bölükler, takımlar. 2) misâller, örnekler. 

ektâf

(a. i. ketif ve kitf'in c.) : omuzlar; omuz kemikleri, arka omuz başlarındaki düz kürek kemikleri. 

ektâr

(a. i. keter'in c.) : haysiyetler, şerefler; hasepler, nesepler; mertebeler, dereceler. 

ektem

(a. s.) : 1) daha (en, pek çok) sır saklıyan. 2) karnı büyük [adam]. 

ekûl

(a. s. ekl'den.) : çok yemek yiyen, obur; pisboğaz, (bkz. : bu'le, ekkâl). 

ekûl-âne

(a. f. zf.) : oburcasına. 

ekûlî

(a. i.) : oburluk. 

ekvâb

(a. i. kûb'un c.) : küpler, büyük su kapları. 

ekvâb-ı şerâb

şarap küpler!. 

ekvâh

(a. i. kûh'un c.) : kamıştan yapılmış penceresiz kulübeler. 

ekvân

(a. i. kevn'in c.) : varlıklar; âlemler, dünyâlar. Hâlik-i ekvân : dünyâların, varlıkların yaratıcısı, Allah. 

ekvâr

(a. i. kevr'in c.) : 1) devirler, dönmeler. 2) bir şeyi sarmalar. 3) (küvâre'nin c.) : arı kovanları. 4) demirci ve kalaycı ocakları. 

ekvâs

(a. i. kevs'in c.) : yaşmaklar. 

ekvâz

(a. i. kûz'un c.) : kadehler; kâseler; bardaklar. 

ekyâl

(a. i. keyl'in c.) : kileler, hubûbât ölçüleri, ölçekler. 

ekyâs

(a. i. kîs'in c.) : para keseleri, torbalar. 

ekyes

(a. s.) : pek kiyâsetli, zekî, zeyrek, maharetli, becerikli [adam]. 

ekzeb

(a. s.) : büyük yalan, pek büyük uydurma.