dârük

(f. i.) : çocuklar için hazırlanan dişbuğdayı. (bkz. : danâk). 

dâr

(a. i. c. : dirân) : 1) ev 2) yer. 3) yurt. 

dâr-ı beka

ahret.

dâr-ı dünyâ

dünyâ. 

dâr-ı emân

Müslümanlar ile sulh hâlinde bulunan veya Müslümanların zimmetini kabul eden gayrimüslim bir milletin ülkesi. 

dâr-ı fena

dünyâ. 

dâr-ı harb

Müslümanlar ile aralarında sulh hâli bulunmıyan gayrimüslimlerin ülkesi. [bu ülkedeki Müslim olmıyan ahâlîden her birine "harbî" denir]. 

dâr-ı İslâm

Müslümanların hâkimiyeti altında bulunan yerler. [Müslimler oralarda huzur ve emniyet içinde yaşarlar]. 

dâr-ı ridde

aslında Müslim iken sonradan irti-dâdeden veya bir aralık Islâmiyeti kabul etmiş iken sonradan mürted olan şahısların hâkim bulunduğu şehir veya kasaba, [bâzı ahkâm itibariyle dâr-ı harb'den ayrılır]. 

dâr-ı şûrâ-yı askerî

1253 yılı muharreminde teşkîl ve 1259 tarihli nizâmnâme ile vazîfesi tes-bît olunan ve bir reis ve bir müftü ile askerî ve mülkî ricalden on bir daimî ve altı muvakkat âza (üye) ile kurulan yüksek askerî bir meclis idi. [1296 târihinde lağvolunmuştur]. 

dâr-ı zimmet

Müslümanların ahit ve emânını, . himayesini kabul etmiş olan gayrimüslimlere mahsus yerler. 

dâr-ül-cihâd

islâm sınırları dışındaki ülkeler. Islâmla barış hâlinde olmıyan veya bir anlaş, -ma yapmamış olan ülkeler. 

dâr-üt-tabâat-ül-âmire

Devlet Matbaası. 

dâr

(f. i.) : dar ağacı. 

dâr

(f. s.) : 1) tutan. Defter-dâr : defter tutan. Bayrak-dâr : bayrak tutan. gibi. 2) sahip, mâlik, li. Alâka-dâr : alakalı, ilgili. Hisse-dâr : hisseli. Hükümdar : hükme sahip, hükme mâlik. 

dâr

(f. i.) : savaş, [dâima eşanlamı, olan "gîr" ile beraber kullanılır].

dâr ü gîr

kavga, savaş. 

Dârâ

(f. i.) : 1) keyâniyân denilen eski Fars hükümdarlarından dokuzuncusu, Keyku-bad. 2) hükümdar. 3) Cenâbıhakk'ın bir adı. 

dârâ-yi dâr ü gîr

savaş hükümdarı. 4) küp dibinde kalan tortu. 

darâat

(a. i.) : 1) alçalma, kendini küçültme, (bkz. : tezellül). 2) miskinlik gösterme (bkz. : zarâat). 

daraban

(a. i.) : çarpıntı, çarpma, çarpış, vurma, vuruş. 

darabân-ı kalb

kalbin vuruşu, kalb çarpıntısı. 

darabât

(a. i. darbe'nin c.) : vuruşlar, vurmalar, çarpmalar. 

darabât-ı anîfe

şiddetli vuruşlar. 

darâgım

(a. i. dırgam'ın c.) : arslanlar. (bkz. : zarâgım). 

darâir

(a. i. darre'nin c.) : ortak kadınlar, kumalar. 

daraka

(a. i. c. : derk, eclrâk, dırâk) : 1) deriden yapılmış kalkan. 2) gırtlağın hançereyi meydana getiren kıkırdaklarından kalkan biçiminde olanı. 

dârât

(f. i.) : depdebe, şan, büyük gösteriş, (bkz. : dârû-berd). 

dârât-i İskender

iskender'in debdebesi. 

dârâyî

(f. i.) : 1) sahip olma. 2) hüküm sürme. 3) bir çeşit kumaş. 

darb

(a. i. c. : durûb) : 1) döğme, vurma. 

darb-ı hiyâm

çadır kurma. 2) ed. nazımda beytin ikinci mısrâının son tef'ilesi. 

darb-ı mesel

atalar sözü, ata sözleri. 

darb-ı sikke

para basma. 3) güç, uvvet. 4) dikme, kurma. 

darb-ı unk

boyun vurma. 5) mat. çarpma, (bkz. : zarb). 6) para basma. 

dârbâm

(f. i.) : kiriş, direk. 

dâr-bâz

(f. b. i.) : canbaz. 

darbe

(a. i. c. : darabât) : 1) vuruş, vurma, çarpma. 2) musibet, belâ.

darbe-i hasar

zarar darbesi.

darbe-i himmet

himmet vuruşu.

darbe-i serd

soğuk vuruş. 

darben

(a. zf.) : 1) vurarak, döğerek. 2) çarparak. 

darb-hâne

(a. f. b. i.) : para basılan yer. (bkz. : derem-serâ, zarb-hâne). 

darb-hâne-i âmire

devlet paralarının basıldığı yer. 

darbımesel

(a. b. i.) : atalar sözü, ata sözleri, (bkz. : darb-ı mesel). 

darbî

(s. s.) : darba âit, darb ile ilgili. 

darb-zen

(a. f. b. i.) : 1) kale döven. 2) madenî levha üzerine kabartma nakışlar yapan. 

dârçîn

(f. i.) : tarçın, [aslının dârû-yi Çîn olduğu söylenirse de aslı "Çin dansı anlamına gelen" dâr-ı Çin'dir. Tarçın suyu, keyif verici bir içki olarak kullanılırdı]. 

dâre

(f. i.) : 1) vazife. 2) dâire; değirmi. 3) ay ağılı. 

dârende

(f. s.) : 1) tutan, sak-iıyan. 2) getiren, ulaştıran. 

dâreyn

(a. i. c.) : "iki dünyâ" : dünyâ ve ahret. Saâdet-i dâreyn : iki dünyâ saadeti. 

dârib

(a. s. darb'dan.) : darbeden, çarpan, döven. 

dârib-i müşterek

mat. ortak çarpan. 

dâric

(a. i. derc'den.) : yazılma, içine girme. 

dâr-i fülfül

(f. b. i.) : kara bibere benzer uzun taneli baharat. 

darîh

(a. i.) : mezar, kabir, (bkz. : zarîh). 

darir

(a. s. c. : adırrâ) : anadan doğma kör. 

dâriyye

(f. i.) : dîvan şâirlerinin, büyüklerin yaptırdıkları evlere dâir, yazdıkları manzume. 

darr

(a. i.) : zarar. 

dârr

(a. s.) : zararlı. 

darrâ'

(a. i.) : mihnet, keder; şiddet; belâ. 

darre

(a. i. c. : darâir) : ortak kadın, kuma. 

dârû

(f. i.) : ilâç.

dârû-yi bür'üs-saa

te'sîrini derhal gösteren ilâç. 

dârû-berd

(f. b. i.) : ihtişam, debdebe, (bkz. : dârât). 

dârû-furûş

(f. b. i.) : ilâç satan, eczacı. 

dârû-hâne

(f. b. i.) : eczâhâne. 

dâr-ül-aceze

(a. b. i.) : yoksullar yurdu. 

dâr-ül-alcakir

(f. a. b. i.) : ecza saklanılan yer. 

dâr-ül-âmân

(a. b. i.) : ko-runulacak, sığınılacak yer. 

dlr-ükazeb

(f. a. b. i.) : Cehennem. 

dâr-ül-bedâyi'

(a. h. i.) : konservatuvar'ın eski adi. 

dâr-ül-beka

("ka" uzun okunur, f. a. b. i.) : Âhiret. 

dâr-ül-bevâr

(a. b. i.) : Cehennem. 

dâr-ül-elhân

(a. b. i.) : Darülbedâyi'in mûsiki ile meşgul bulunan bir şubesi olup İstanbul'da kurulmuştur. 

dâr-ül-emâre

(a. b. i.) : emaret dâiresi; hükümet konağı. 

dâr-ül-eytâm

(yetimler yurdu) : yetimlerin barındırıldığı bir kurum, yoksullar yurdu. 

dâr-ül-fenâ

(f. b. i.) : Dünyâ. 

dâr-üi-fünûn

(a. b. i.) : üniversite. [1 ağustos. 1933 de İstanbul darülfünunu yerine üniversite kurulmuştur], 

dâr-ül-hadîs

(a. b. i.) : hadîs ve bununla ilgili şeyleri öğretme yurdu. 

dâr-ül-harb

(a. b. i.) : 1) savaş, kavga meydanı. 2) her zaman harp sahası olabilecek yer. 

dâr-ül-hikmet-il-İslâmiyye

meşrûtiyet devrinde açılan ve Şeyhülislâm kapısında toplanan yüksek müşavere hey'eti (danışma kurulu). 

dâr-ül-hilâfe

(f. b. i.) : hilâfet merkezi, İstanbul. 

dâr-ül-huffâı

(f. b. i.) : hafız yetiştirme yurdu. 

dâr-ül-huld

(a. b. i.) : beka evi. Cennet. 

dâr-üI-İslâm

(f. a. b. i.) : islâm ülkesi. 

dar-ül-istihzâr

(a. b. i.) : laboratuvar. 

dâr-ül-it'âm

(f. a. b. i.) : imaret. 

dâr-ül-karâr

(a. b. i.) : kıyametten sonra kalınacak yer. 

dir-ül-kurrâ

(a. b. i.) : Kur'ân okuma ilmini ihtisas derecesinde öğreten mektep. 

dâr-ül-kütüb

(f. a. b. i.) : kitabeyi, kütüphane. 

dâr-ül-maârif

(f. a. b. i.) : Sultan Mecit zamanında Valde Sultan'ın, İstanbul'da, Sultan Mahmut Türbesi civarında yaptırdığı mektep, * okul. 

dâr-üi-mesâi

(a. b. i.) : 1) çalışma yeri. 2) atölye. 

dâr-ül-muallimât

(a. b. i.) : kız öğretmen okulu. [1869 de ilkin İstanbul'da kurulmuştur]. 

dâr-ül-muallimin

(a. b. i.) : erkek öğretmen okulu. [1848 de Sultan Mecit dev-rinde, İstanbul'da, Fâtih civarında kurulmuştur].

dâr-ül-muallimîn-i âliye

yüksek öğretmen okulu. 

dâr-ül-mülk

(a. b. i.) : başşehir, başkent. 

dâr-ül-mülk-i Osmânî

İstanbul. 

dar-ül-vilâde

(a. b. i.) : fakir kadınları doğurtmaya yarıyan hastahâne, doğumevi. 

dâr-ün-nedve

(a. b. i.) : Müslümanlıktan evvel, Kureyş kabilesinin, münâkasalar için toplandığı bir yerin adı olup Kusey ibni Kilâb tarafından kurulmuştur, [sonraları, Hz. Muhammed (Aleyhisselam)'e karşı bulunanların toplanmasından dolayı, fesat ve münafıkların toplandıkları yer mânâsına kullanılmaya başlanmıştır. ]. 

dâr-üs-saâde

(a. b. i.) : saadet yeri, saray. 

dâr-üs-saâde ağası

sarayın harem dâiresinde bulunan harem ağası. 

dâr-üs-sâir

(a. b. i.) : cehennem, (bkz. : dûzah, nîrân). 

dâr-üs-saltana

(a. b. i.) : saltanat yeri, İstanbul. 

dâr-üs-selâm

(a. b. i.) : 1) cennet. 2) Bağdat'ın eski adı. 

dâr-üs-sıhha

(f. a. b. i.) : hastahâne. 

dâr-üs-şafaka

(a. b. i.) : İstanbul'da, yetim ve öksüzler için kurulmuş olan yatılı lise. 

dâr-üs-şifâ

(a. b. i.) : şifâ yurdu, sağlık yurdu, mec. tımarhane. 

dâr-üt-tıbâa-t-il-âmire

(f. a. b. i.) : III. Selim zamanında, Üsküdar'da Selimiye'de kurulan devlet matbaası, (bkz. : mat-baa-i âmire). 

dâr-üt-tıbb

(a. b. i.) : Bursa'da Yıldırım Bayezid devrinde açılmış olan bir tıp medresesi. 

dâr-üt-tırâz

(f. a. b. i.) : resmî elbise ve kumaş dokunan ve biçilip dikilen yer.