|
ÖMER ZİYÂEDDÎN DAĞISTÂNÎ
Son
devir Osmanlı âlim ve velîlerinden. 1849 (H.1266) senesinde Dağıstan'da Çerka'ya
bağlı Miatlı köyünde doğdu. 1921 (H.1339) senesinde vefât etti. Kabri,
İstanbul'da Süleymâniye Câmii hazîresindedir. Babası ulemâdan Abdullah Efendi
olup, Avar Türklerindendir. Gençliğinde Şeyh Şâmil'in ve onun oğlu Gâzi Mehmed
Paşanın maiyetinde Ruslara karşı senelerce savaşıp cihâd etti. Sonra İstanbul'a
gidip tahsîlini yaptı. Hocası Ahmed Ziyâeddîn Gümüşhânevî hazretleridir. Ondan
zâhirî ve bâtınî ilimleri öğrenip icâzet aldı.
Hocası
ona "Hâfız Ömer" diye hitâb ederdi. Hıfzı çok kuvvetliydi. Altı ayda Kur'ân-ı
kerîmi ezberledi. Ayrıca hadîs-i şerîf hâfızlığı da vardı. Zübdet-ül-Buhârî ve
diğer bâzı hadîs-i şerîf kitaplarını ezberlemişti.
İlim
tahsîlini tamamlayıp, icâzet aldıktan sonra, 1880 senesinde Edirne'de ikinci
ordu alay müftülüğüne tâyin edildi. On altı sene bu vazîfeyi yaptı. Sonra on üç
sene Malkara ve iki buçuk sene Tekirdağ kâdılığı yaptı.
Meşrûtiyetin îlânından sonra İstanbul'a, burada bir müddet kaldıktan sonra
Medîne'ye gitti. Orada Mısır Hidivi Abbâs Halim Paşa ile tanışıp dâveti üzerine
Mısır'a gitti. Bu sırada Birinci Dünyâ Harbi devâm ediyordu. Bir ara Mısır'da
İngilizler tarafından hapsedildi. Sonra İstanbul'a döndü. Dârülhilâfe
Medreset-ül-Mütehassısînde mezhebler ve hadîs ilmi dersleri verdi. Bu
vazîfesinden sonra da Ahmed Ziyâeddîn Gümüþhânevî hazretlerinin dergâhýnda
üçüncü halîfesi olarak irþâd vazîfesini üstlendi. Ayrýca Râmûz-ül-Ehâdîs
kitabını da okuttu.
Şeyhülislâmlık teklif edildiyse de kabûl etmedi.
Uzun
boylu, büyük yüzlü, ak sakallı ve vakarlı olup, çok cömertti. Arapça, Farsça,
Rusça ve Orta Asya Türk şivelerini bilirdi.
Mevlîd-i Þerîf
(Lezgî dilinde), Kýsâs-ý
Enbiyâ (Lezgî), Fetevâ-yý Ömeriyye, Buhârî Þerîf'ten Sünen-iAkvâl-i
Nebeviyye, Hadîs-i Erbeîn, Usûl-i Ýlm-i Hadîs, Zevâidi Zebîdî, Kýrâat-i Aþere,
Âdâb-ý Kýrâat-ý Kur'ân-ý kerîm, Miftâh-ül-Kur'ân, Mûcizât-ül-Enbiyâ
(manzum), Mirât-ý Kânûn-ý Esâsî, Terceme-i Zübdet-ül-Buhârî adlý eserleri
vardýr.
KAYNAKLAR
1)
Zübdet-ül-Buhârî; c.1, s.3,6
2)
Râmûz-ul-Ehâdîs; c.1 (Mukaddime)
3)
Sefînet-ül-Evliyâ; c.2, s.221
|
