MUHAMMED ZİYÂD
İstanbul'daki büyük velîlerden. İsmi, Muhammed Ziyâd'dır. Doğum yeri ve târihi
bilinmemektedir. 1790 (H.1205) senesinde İstanbul'da vefât etti. Etyemez
semtindeki Kadem-i şerîf dergâhı bahçesine defnedildi.
Muhammed Ziyâd, Şeyh Ebü'l-Vefâ İbrâhim Sa'dî Şeybânî'nin talebesidir. Onun
terbiyesinde yetişti. Mânevî ilimlerde üstün derecelere yükseldi.
Muhammed Ziyâd Efendi, Şam şehri civârında Kadem köyündeki Kadem-i şerîfin
(Peygamber efendimizin mübârek ayak izinin bulunduğu taş) bulunduğu câmiyi
yaptırdı. Birinci Sultan Abdülhamîd Hanın zamânında, Sultan tarafından
İstanbul'a dâvet edildi. Muhammed Ziyâd Efendi, bu dâvet üzerine, Kadem-i
saâdeti başına alıp, yürüyerek İstanbul'a getirdi. Çok hürmet ve îtibâr gördü.
Zamânın sadrâzamı Halîl Hamîd Paşa, Muhammed Ziyâd Efendiye çok muhabbet
gösterenlerdendi. Kadem dergâhının olduğu yer sâhipli olduğundan, Halîl Hamîd
Paşa burasını satın alıp vakfetti. Derhal, vakfedilen arsa üzerine dergâh
yapılmaya başlandı. 1776 (H.1190) senesinde, Kadem Dergâhının inşâsı tamamlandı.
Muhammed Ziyâd Efendiye, bu dergâhta insanlara ilim öğretmesi için vazife verdi
ve dergâhı kendisine teslim etti.
Muhammed Ziyâd Efendi, Kadem Dergâhında uzun zaman insanlara ilim öğretmekle
meşgûl oldu. Bâb-ı âlî (Devlet dâireleri) tâtil olduğunda, sadrâzam ve devletin
ileri gelenleri, dergâha gelir, Muhammed Ziyâd Efendinin sohbetini dinlerlerdi.
Muhammed Ziyâd Efendinin getirdiği Kadem-i saâdet, bugün Sultan Birinci
Abdülhamîd Hanın türbesindedir. Türbenin Yeni Câmi tarafındaki duvarında bulunan
dolaba yerleştirilmiştir. Önceleri, kandil ve arefe gibi mübârek günlerde, Kadem
Dergâhı şeyhi olan zât tarafından ziyâret ettirilmesi vakıf şartlarından idi.
Muhammed Ziyâd Efendi, İstanbul'da çok hürmet ve îtibâr gördü. Vefâtına kadar
dergâhtaki vazifesini yerine getirdi. Vefâtında da dergâhına defnedildi.
Türbesinin üzeri açıktır. Mezârının kitâbesinde şöyle yazılıdır:
"Kadem-i şerîfi, Şam'dan Âsitâne-i aliyyeye nakl hizmetiyle şereflenen, Sa'diyye
sülâlesinden, âriflerin kutbu, Allahü teâlânın sevgili kulu, merhûm Şeyh Seyyid
Muhammed Ziyâd Efendinin mübârek rûhu için lillâhi teâlel Fâtiha."
KAYNAKLAR
1)
Sefînet-ül-Evliyâ; c.1, s.363
2)
İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.18, s.147
|