|
GÖNCÜZÂDE KÂSIM EFENDİ
Kayseri
velīlerinden. 1761 (H.1175) yılında Kayseri'de doğdu. 1842 (H.1258) yılında yine
orada vefāt etti.
Babası
Göncüzāde Mehmed Efendidir. İlk tahsilden sonra bir müddetAnkaralı Sarı Abdullah
Efendi ile Akşehirli Osman Efendinin derslerine devām etti. Sonra büyük ālim
Ebü's-Saīd Mehmed Hādimizāde Mehmed Emīn Efendinin sohbetlerine katıldı. Uzun
yıllar onun derslerine ve hizmetine devām ederek 1797'de icāzet, diploma aldı.
Fazīlet sāhibi ilimde eşsiz bir zāt oldu. Hocasının isteği üzerine Kayseri'de
ilim öğretmeye başlayınca, ders halkası bir anda yüzlerce talebe ile doldu.
Şöhreti kısa bir süre iēinde bütün Anadolu şehirlerine yayıldı. Âlimler arasında
"Kāsım Allāme" ünvānıyla şöhret kazandı.
Şeyh
İbrāhim Tennūrī Cāmii şerīfinin Şeyhlik kürsüsü ile Hatiplik vazīfesi Kāsım
Efendiye verildi. Şeyh Kāsım Efendi bundan sonra bütün vakitlerini kāh cāmide,
kāh cāminin karşısında bulunan evinde olmak üzere İslāmiyeti anlatmak, ilim
öğretmek vāz ü nasīhat etmekle geēirdi. Kırk altı sene bu hizmetleri yerine
getirebilmek iēin canla başla ēalıştı. Pekēok ālim yetiştirdi. Beş yüzü aşkın
talebesine icāzet, dīni yayması iēin izin verdi. Bunlardan pekēoğu sāhib olduğu
ilim dalında en yüksek zirveye ēıktı. Nitekim ondan icāzet alan Hacı Torun
Efendi, tefsīr ilminde en ileri dereceye ēıkmıştı.
Göncüzāde Kāsım Efendi, halīm selīm, alēak gönüllü bir zāttı. Dünyāya hiē değer
vermezdi. Haramlara düşme korkusu ile şüphelilerden ēok sakınırdı. Çok ibādet ve
zikrederdi. 1842 (H.1258) tārihinde vefāt eden Göncüzāde Kāsım Efendi,
Kayseri'de Hunad Cāmii-i şerīfi iēindeki husūsī kabrine defnedildi. Kabrinin baş
tarafındaki mermer kitābede şu beyitler yazılıdır:
Hazret-i Kāsım Efendi ki odur bahr-i ulūm
Kām
alırdı der-i fazlında sıgār ile kibār
Seyyid-i
Cürcānī'ye hem Sa'd-i Teftazānī'ye
Olmuş
idi sānī her vech ile ol devlet-şi'ār
Nice
bin tüllāba tahkīk-i fünūn-ı ilm ile
Neşr-i
feyz eylerken oldu āzim-i Dārü'l-karār
Tārīhi
üēler ēıkıp etdi hesābı Hayretā
Göēdi
bir allāme-i ālem ferīd-i rūz-gār.
Mānāsı:
İlimler
denizi olan Kāsım Efendinin fazīlet kapısında, küēükler, büyükler maksatlarına
erişirlerdi.
O
devletli her yönden Seyyid Şerīf Cürcānī ve Sādeddīn Teftāzānī'ye halef
olmuştu.
Kaē bin
talebeye ilim fenlerinin gerēeklerini ortaya koymak sūretiyle feyiz yayarken,
dāimī kalacağı eve gitti.
Ey
Hayret! Üēler ēıkıp tārihi hesapladılar Dünyānın en büyük ālimi, zamānın eşsiz
kişisi göētü.
Göncüzāde Kāsım Efendinin pekēok eseri arasında en önemlileri:
Er-Risāletü'l-Hücceti fi'l-Mantık ve Şerhü Enmuzeci'l-Ulūm'dur.
KAYNAKLAR
1)
Meşhūr Mutasavvıflar; s.242, 244
|
