EBÛ ABDULLAH DÎNEVERÎ
Evliyânın
büyüklerinden. İsmi Muhammed bin Abdülhâlık Dîneverî künyesi, Ebû Abdullah'tır.
Medîne-i münevvere ve Şam arasında Vâdi-i Kurâ'da ikâmet etti. Doğum ve vefât
târihleri bilinmemektedir. Dînever şehrinde vefât etti.
Ebû Abdullah
Dîneverî zamânındaki bâzı âlim ve evliyâ ile görüşüp mânevî ilimlerde yüksek
dereceye ulaştı. İslâmiyete uymaktaki gayreti ve talebelerini mânevî yönden
yetiştirmekteki azmi çok fazlaydı. Vâdi-i Kurâ denilen yerde senelerce hak
yoluna gönül verenler için lüzumlu edepleri öğretmekle meşgûl oldu. Âlim ve
velîlerin dersleri ile sohbetlerine koşmayı teşvik eder; "Küçüklerin büyüklerle
berâber olmak, onların sohbetlerinde bulunmak arzuları, akıllılıktır." derdi.
Güzel ve temiz giyinirdi. Sebebi soruldukta; "Tasavvuf yolunda bulunanlardan
bâzısının kıymetli elbiseler giymesi seni şaşırtmasın. Onlar bâtınlarını,
kalplerini iyice temizlemeden evvel, gördüğün o kıymetli ve süslü elbiseleri
giymezler." buyurdu. Nefsi gözetmeyi bildirir; "Nefsini hayırlı işlerle meşgul
eyle. Aksi halde o seni kötü şeylerle meşgul eder." derdi.
Ebû Abdullah
Dîneverî hazretleri zaman zaman başından geçen hâdiselerden anlatırdı:
"Çok kere
sefere çıkardım. Bir defâsında birisini gördüm Tek ayağı vardı. Uzun bir
yolculuğa çıkmıştı. Aksayarak gidiyordu. Ona; "Bu hâlin nedir? Bu kadar uzak
yere nasıl gidersin? Bu hâlinle nasıl yolculuğa çıktın?" dedim. Bana; "Sen
müslüman mısın?"
diye sordu. Ben de; "Evet." dedim. Sonra bana; "Peki sen Allahü teâlânın Kur'ân-ı
kerîmdeki meâlen; "Biz hakîkaten insanoğlunu şan ve şeref sâhibi kıldık.
Onları karada ve denizde taşıdık. Kendilerine güzel güzel rızıklar verdik. Yine
onları yarattıklarımızın birçoğundan üstün kıldık." (İsrâ sûresi: 70) âyet-i kerîmesini taşıyan o olduktan sonra bize ne düşer." dedi.
Bunun üzerine emin, tevekkül sâhibi biri olduğunu anladım."
Kendisine
çok konuşmanın zararlarından soruldu. O zaman; "Çok söz, iyilikleri yer bitirir.
Hattâ yer, kurutur. Tıpkı kuru arâzinin suyu yuttuğu gibi olur." buyurdu.
KAYNAKLAR
1) Tabakât-ül-Kübrâ; c.1, s.125
2) Tabakât-üs-Sûfiyye; s.515
3) Nefehât-ül-Üns; s.312 (Fârisî 252)
4) Tabakât-ı Ensârî; s.479
5) Tabakât-ül-Evliyâ; s.296
6) Menâkıb-ül-Ebrâr ve Mehâsin-ül-Ahyâr
7) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.4, s.11
|
