|
AHMED FEYZÎ EFENDİ
Son devir
Osmanlı din âlimlerinden ve Nakşibendiyye yolu Hâlidiyye kolu mensuplarından.
İsmi, Ahmed Feyzî olup, Leblebicioğlu Ahmed Feyzî Efendi veya Ahmed Feyzî Çorûmî
diye tanınmıştır. Babası Ali Ârif Efendi, dedesi ise Osman Râif Efendidir. 1839
(H.1255) senesinde Çorum'da doğdu, 1909 (H.1327) senesinde aynı yerde vefât
etti.
Asîl ve âlim
bir âileye mensûb olan Ahmed Feyzî Efendi, Çorum'un Azap Ahmed Mahallesinde
doğdu. Müftü olan babası Ali Ârif Efendinin terbiyesinde yetişti. Memleketindeki
çeşitli âlimlerden okuyarak tahsîlini tamamladı. İskilipli Arapzâde Mehmed Emin
Efendiden icâzet aldı. Tasavvufa karşı alâka duydu. Nakşibendiyye yolunun
Hâlidiyye koluna intisâb edip kendini tasavvufta da yetiştirdi. Çorum'da
Kurtzâde ve Alaybeyoğlu medreselerinde müderris olarak vazîfe yapıp talebe
yetiştirdi. 1851-1884 seneleri arasında aralıklarla müftülük yaptı.
Müslümanların her türlü suâllerine cevaplar verdi. Onlara İslâm dîninin emir ve
yasaklarını anlattı. Ayrıca Şer'iyye Mahkemesinde başkâtiplik ve kâdılık
vazîfelerinde bulundu. Müderrisliği sırasında pek çok talebeye icâzet verip ilim
öğretmekle vazîfelendirdi. Dedesinden ve babasından kalan kitaplarla kendi
kitaplarını birleştirerek 6112 ciltlik kitap kolleksiyonu ile Çorum'un ilk
müstakil kütüphânesini kurdu. Bu kütüphâne Cumhûriyet döneminde kurulan Çorum İl
Halk Kütüphânesinin nüvesini teşkil etti. Pek kıymetli eserler de yazan Ahmed
Feyzî Efendi, 1909 (H.1327) senesinde Çorum'da vefât etti.
Ahmed Feyzî
Efendinin yazdığı eserlerin başlıcaları şunlardır:
1) Feyzü'l-Alî fî Şerhi Hızbi'n-Nevevî, 2) Feyzü'l-Gaffâr fî Şerhi Vird-i
Settâr, 3) Feyzü'l-Mevla fî Şerhi Devri'l-A'lâ, 4) Feyzü'l-Vâhib fî Necati Ebî
Tâlib, 5) El-Fevâidü'l-Feyziyye Şerhu Risâleti'l-Emîniyye, 6) Risâle fî
(Teklifi) Mâlâ Yutâk, 7) Tahkîkât alâ Mukaddimeti't-Telvîh, 8) El-Fevâidü'l-Feyziyye
fî Ahvâl-i Zevcâtî'n-Nebeviyye, 9) El-Fahfah fî Ma'rifeti's-Silâh, 10) Fevâidül
Feyziyye fî Şerhi Risâleti'l-Lâmiyye, 11) Feyz-i Rabbânî Reddi Bâtıl-ı İranî:
Bu eserini şiîliğe reddiye olarak yazmıştır. Feyzullah Feyzî Efendi Şeyhülislâm Ahmed
Mahmûd Efendinin El-Fetâvâ'l-Hamidiyye adlı eserindeki fetvâların dayanağı olan
fıkhî Kaynakların tesbiti konusunda da bir eser yazmıştır.
Ahmed Feyzî
Efendinin bu eserlerinden bir kısmı Çorum İl Halk Kütüphânesinde mevcuttur.
Ayrıca talebelerinden bâzılarına verdiği icâzetnâmeler de aynı kütüphânede
bulunmaktadır.
KAYNAKLAR
1) Mu'cem-ül-Müellifîn; c.2, s.47
2) Osmanlı Müellifleri; c.1, s.250
3) Esmâ-ül-Müellifîn; c.1, s.195
|
