İsrâiloğullarına gönderilen peygamberlerden, İlyâs aleyhisselâmdan sonra gönderilmiştir. Her ikisi de Mûsâ aleyhisselâmın dînini yaymakla vazifelendirilmiş nebî idiler. İlyâs aleyhisselâm, İsrâiloğullarını Allahü teâlâya îmâna ve ibâdete çağırdı. Onu dinlemediler, hattâ memleketlerinden kovdular. Ba'l adındaki puta tapmaya ısrarla devam ettiler. Bu isyânları ve azgınlıkları sebebiyle, Allahü teâlâ onlar üzerine belâ ve musîbet gönderdi. Çeşitli sıkıntılar ile cezâlandırıldılar. Memleketlerinden bereket kaldırıldı. Yağmur yağmaz oldu, kıtlık başgösterdi ve mahsul alamadılar. Yiyecek bulamaz oldular. Açlıktan leş yemeye başladılar. Sonunda İlyâs aleyhisselâmı bulup, nasîhatini dinlediler. Îmân ettikleri için, üzerlerinden belâlar ve musîbetler kaldırıldı. Bir müddet sonra, tekrar dinden dönüp puta tapmaya ve çeşitli günâhlar işlemeye başladılar. Küfürde ısrâr edip, bir türlü îmân etmeye yanaşmadılar. İlyâs aleyhisselâm, Allahü teâlânın izni ile Ba'lbek'de yaşayan bu kabîle arasından ayrılıp gitti. Başka beldelerde yaşayanları, Allahü teâlâya îmân ve ibâdet etmeye dâvet etti. Bu dâvetleri sırasında uğradığı bir belde halkı tarafından çok sevilip, orada kalması istendi. Bunun üzerine bir müddet kaldı. Bu sırada ihtiyâr bir kadının evinde misâfir olmuştu. Bu kadın Elyesa’ aleyhisselâmın annesi idi. Elyesa’ aleyhisselâm, o sırada genç olup hasta idi. Annesi, İlyâs aleyhisselâmdan, oğlunun sıhhate kavuşması için duâ istedi, İlyâs aleyhisselâm da duâ etti. Elyesa’ aleyhisselâm hastalıktan kurtulup sıhhate kavuştu. Bundan sonra İlyâs aleyhisselâmın yanından hiç ayrılmadı. Ondan Tevrât-ı şerîfi öğrendi, İlyâs aleyhisselâmdan sonra Elyesa’ aleyhisselâm, Allahü teâlâ tarafından peygamber olarak vazifelendirildi.

Elyesa’ aleyhisselâm, İsrâiloğullarının ıslâhı için uğraştı, tebliğ vazifesi yaptı. Azgınlık ve taşkınlıklarını günden güne arttıran bu kavim, Allahü teâlânın kendilerine gönderdiği kitabın, gösterdiği yoldan ayrıldılar. Kabîleler, devletin başına geçmek yarışına girdi. Aralarındaki ayrılık ve başka memleket mes’eleleri yüzünden birbirlerine düştüler. İsrâiloğulları arasındaki fitnenin kavga ve çekişmelerin sonu gelmez oldu. Nihâyet Allahü teâlâ üzerlerine Asûr devletini musallat kıldı. Esir olup zelîl ve perişân bir hayat sürmeye başladılar. Bu hâdiselerin vukû bulduğu sıralarda, Yûnus aleyhisselâm, Asûrluların başşehri olan Ninova'da dünyâya gelmişti.

Elyesa’ aleyhisselâmdan Kur'ân-ı kerîmde bahsedilmiş olup meâlen;

“(Yâ Muhammed!) İsmâil'i, Elyesa'ı, Zülkifl'i de hatırla, (Kavmine anlat.) Bunlar hayırlılardan idiler. (Onların hâllerini kavmine anlat. Onların Allah'ın dînini yayma husûsunda çok çalıştıkları, bu husûsta fedâkarlıkları, göstermiş oldukları sabır ve sebât düşünülsün. Onların hepsi Allah indinden seçilmiş mübârek kullardan olup hakkıyla kemâl sıfatlar ile muttasıf idiler.)” (Enbiyâ sûresi: 85)

Mir’ât-ı Kâinat kitabında Elyesa’ aleyhisselâmın mûcizeleri anlatılırken, şunlar nakledilmiştir. Erîha şehri ahâlisinin içme suları acılaşmıştı. Bu durumu Elyesa’ aleyhisselâma bildirip, bu husûsta kendilerine yardımcı olmasını istemişlerdi. Bunun üzerine, Elyesa’ aleyhisselâm acılaşan suyun içine bir parça tuz atıp; “Tatlı ol!” deyince, Allahü teâlânın izni ile su tatlı ve lezzetli olmuştur.

Borçlu ve dul bir kadın, Elyesa aleyhisselâma gelip, fakirliğinden şikayetçi olmuştu. “Evinde neyin var?” deyince, kadın; “Bir avuç kadar yağım var” dedi. Elyesa aleyhisselâm, kadına: “Git, o yağı bir kab içine koy” buyurdu. Kadın da gidip yağı bir kabın içine koydu. Elyesa’ aleyhisselâmın mûcizesi ile o yağ o kadar arttı ki, pek çok kap yağ ile doldu. Fakir kadın bundan borçlarını ödediği gibi, zengin de oldu.

İsrâiloğulları, Elyesa’ aleyhisselâma bâzan uyup, bildirdiği husûsları yerine getirdiler. Bazen da muhâlefet ettiler. Elyesa’ aleyhisselâm, vefâtına yakın Zülkifl aleyhisselâmı yanına çağırıp, kendinden sonra onu yerine halîfe tâyin etti. (Bkz. Zülkifl aleyhisselâm)

--------------------------------------------------------

1) Tefsîr-i Kebîr

2) Tefsîr-i Mazharî

3) Arais ül-mecâlis; sh. 259

4) El-Kâmil fit-tarih; cild-1, sh. 214

5) Târih-ul-ümem vel müluk (Taberî); cild-1, sh. 240

6) Ravdat-üs-safa; sh. 298

7) Faideli Bilgiler

8) Rehber Ansiklopedisi; cild-5, sh. 94