Osmanlıların son zamanlarında Anadolu’da yetişen evliyâdan. İsmi, Seyyid Ubeydullah Efendi olup, İslâm âlimlerinin ve evliyânın en büyüklerinden olan Seyyid Tâhâ-i Hakkâri hazretlerinin oğludur. Doğum ve vefât târihleri kat’î olarak bilinmemekte ise de, onüçüncü asrın ortalarına yakın doğup, aynı asrın sonlarına doğru Mekke-i mükerremede vefât ettiği bilinmektedir. Orada Cennet-ül-muallâ kabristanında medfûndur.
Seyyid Ubeydullah, ilim tahsiline yüksek babası Seyyid Tâhâ’nın huzûrunda başladı. Seyyid Tâhâ, 1269 (m. 1852) senesinde vefât etti. Yerine kardeşi Seyyid Sâlih geçti. Seyyid Ubeydullah bundan sonra amcası Seyyid Sâlih’in hizmet ve sohbetinde bulunarak yetişti. Kemâle gelerek icâzet almakla şereflendi.
Tasavvufta Hâlidiyye yolunun büyüklerinden olan Seyyid Ubeydullah, aynı zamanda hükümdâr (vâli) idi. Velilik ile hükümdârlığı kendinde bulunduran nâdir büyüklerdendir. Ehl-i sünnete çok hizmet etti.
Seyyid Ubeydullah hazretlerinin iki oğlu olup, bunlardan Seyyid Abdülkâdir Efendi İstanbul’da a’yân reîsi (senato başkanı) idi. Seyyid Abdülkâdir Efendi Diyarbakır’da oğlu Seyyid Muhammed ile birlikte şehîd edildi. Şehîd Seyyid Muhammed’in iki oğlundan Seyyid Mûsâ, İran’ın Ridâiyye şehrinde Ehl-i sünnet bilgilerini ve tasavvuf ma’rifetlerini neşretmekteydi. İkinci oğlu Hızır Bey, Amerika’da yüksek mühendislik tahsili yaptı. Seyyid Ubeydullah hazretlerinin ikinci oğlu Muhammed Sıddîk Efendi, Şemdinli’de Katune (Seyhan) köyünde medfûndur. Bunun dört oğlu; Râşid, Tâhâ, Şemsüddîn ve Müslihuddîn efendiler vefât ettiler. Bunlardan Tâhâ Efendi’nin oğulları Sâlih ve Mazhar Efendiler Irak’dadırlar. Abdülkâdir Efendi’nin ikinci oğlu Abdullah Efendi, Ridâiyye’de ilim neşrederken 1389 (m, 1969) senesinde vefât eyledi. Dize kasabasındadır.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Eshâb-ı Kirâm sh. 288