İstanbul’da yetişen âlimlerden. Evliyâdan, Kuşadalı İbrâhim Halveti’nin talebesidir. Aslen Ruscukludur. İsmi, Muhammed Fethi Ali bin Osman bin Muslihuddîn Ruscukî’dir. Osman Beyzâde nâmıyla anılır. Doğum yeri ve târihi bilinmemektedir. 1274 (m. 1857) senesinde İstanbul’da vefât etti. Mezârı Eyyûb Sultan’dadır.
Fethi Ali Efendi, tahsilini İstanbul’da yaptı. Zamanın âlimlerinden okudu. Evliyâdan Kuşadalı İbrâhim Halveti’nin sohbetine kavuştu. Kendisinden Halvetî yolunun edebini öğrendi. İlim ve ahlâkta kemâle gelip icâzet aldı. Fen ilimlerinde de söz sahibi oldu. Kuşadalı İbrâhim Halveti, Fethi Ali Efendi’ye çok değer verirdi. Mektûbât’ındaki yirmiüç tane mektûp Fethi Ali Efendi’ye yazılmıştır. Hocası Kuşadalı İbrâhim Halvetî (r.aleyh), Muhammed Fethi Ali Efendi’ye yazdığı bir mektûbunda buyurdu ki:
“Zâhirî ilimlerden maksat, i’tikâdı, Ehl-i sünnet ve cemâat âlimlerinin bildirdiklerine göre düzeltmek, güzel ahlâkla ahlâklanıp, kötü ahlâktan uzak olmak ve sâlih ameller işlemektir. Hazerde ve seferde zâhirinizi bu bildirilenlerden ayırmamağa çalışmalı ve bu yolda gayret göstermelisiniz.” (Mektûp 9)
Fethi Ali Efendi’nin yazmış olduğu eserlerinden ba’zıları şunlardır: 1- El-Hayr-ül-hasene fî Şerh-il-müşteşâr, 2-Terceme-i Kelâm-i erba’în-i hazret-i Ali, 3- Hilye-i Sultanî. 4- Sermâye-i necât, 5- İlm-i tabakât-ül-arz, 6-Terceme-i Nesâih-i Eflâtun, 7- El-Âsâr-ül-aliyye fî hazâin-il-kütüb: Bu eserde İstanbul kütüphânelerinde bulunan kitapların isimlerini yazmıştır. Birinci cildi yazılabilen eser, Bâyezîd Umûmî kütüphânesindedir. 8- Şiirleri de vardır.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Osmanlı Müellifleri cild-1, sh. 395
2) Mektûbât-ı Kuşadalı İbrâhim Halveti