Kırâat, tefsîr, kelâm, fıkıh, nahiv âlimi. İsmi, Abdülvâhid bin Ahmed bin Ali bin Âşir bin Sa’d Ensâri olup, künyesi Ebû Muhammed’dir. 990 (m. 1582) senesinde Fas’ta doğdu. 1040 (m. 1630) senesinde doğduğu yerde vefât etti.
İbn-i Âşir Fâsî, Fas’ta yetişti. Talebesi Muhammed bin Ahmed bin Muhammed, hocası hakkında şöyle anlatır. “İbn-i Âşir Fâsî, âlim, çok ibâdet eder, haramlardan sakındığı gibi, dinde şüpheli olan şeylerden de sakınırdı. Muhtelif ilimlerde mütehassıs idi. Kur’ân-ı kerîmi, meşhûr âlim Ebû Abbâs Ahmed bin el-Fakîh, Osman Lemtî ve daha başka âlimlerden okudu. Kırâat-ı seb’ayı; Ebû Abbâs Ahmed bin Kefif, Fas müftîsi ve hatîbi Ebû Abdullah Muhammed Şerîf Mürri’den öğredi. Nahiv ve diğer ilimleri; Fas müftîliği yapan Ebû Abdullah Muhammed bin Kâsım Kassâr Kaysî, nahiv âlimi Ebü’l-Fadl Kâsım bin Ebü’l-Âfiye, hadîs ve fıkıh âlimi Ebü’l-Abbâs Ahmed bin Muhammed, Kâdı Ebü’l-Hasen Ali bin İmrân, Fas müftîlerinden Ebû Abdullah Hevârî, Ebû Abdullah Muhammed bin Ahmed Tücîbî, Fas kadısı Ebü’l-Fadl Kâsım bin Muhammed Ebü’n-Na’îm Gassânî ve başkalarından öğrendi. 1008 (m. 1599) senesinde hacca gittiği zaman hadîs ilmini; İbn-i Azîz Kassâr, İbn-i Kâdı ve daha başka şark âlimlerinden aldı. İbn-i Âşir Fâsî; fıkıh, hesâb, ferâiz, mantık, beyân, arûz, tıb ve daha başka ilimlerde mütehassıs idi. Allah yolunda muharebelere katıldı, İ’tikâf yapar, gecenin bir kısmını ibâdetle geçirirdi.
İbn-i Âşir Fâsî’nin yazmış olduğu eserlerden ba’zıları şunlardır: 1-El-Mürşid-ül-mu’în alad-darûriyyeti min ulûmiddîn, 2-El-Kâfi fil kırâeti, 3-Feth-ül-Mennân il-mervî bi mevrid-iz-zamân fî resm-il-Kur’ân, 4-Şerhun alâ Muhtasar-ı Halîl fî furû’ il-fıkh-ıl-Mâlikî, 5-El-İ’lâm bi tekmili mevrid-iz-zamân fî resm-il-bâki min kırâet-il-eimmet-is-seb’at-il-a’yân.”
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-6, sh. 205
2) Hulâsat-ül-eser cild-3, sh. 96
3) Esmâ-ül-müellifîn cild-1, sh. 636