VENŞERİSÎ (Ahmed bin Yahyâ)

Mâlikî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Ahmed bin Yahyâ bin Muhammed’dir. Künyesi Ebü’l-Abbâs’tır. Venşerisî diye meşhûr olmuştur. 834 (m. 1430) senesinde Tilmsân’da doğdu. Fransızların Vehrân şehrini istilâ ettikleri 914 (m. 1508) senesinde, seksen yaşında vefât etti.

Tilmsân’da büyüdü ve oranın âlimlerinden ilim tahsil etti. İmâm Ebü’l-Fazl Kâsım Akbânî, Ebû Sâlim Akbânî, Muhammed bin Ahmed bin Kâsım Akbânî, İmâm Muhammed bin Abbâs, Ebû Abdullah Celâb, âlim, hatîb ve sâlih bir zât olan İbn-i Merzûk Kefif, Garâbilî ve Mirrî gibi zâtlardan ilim tahsil etti. 874 (m. 1469) senesinde evi yağmalandı. Daha sonra Fas şehrine göç etti ve oraya yerleşti.

Ahmed Mencûr, “Fihrist” adlı eserinde diyor ki: “Venşerisî, uzun süre İbn-i Hâcib’in “Fer’î” ve “Müdevvene” adlı eserlerini okutmakla meşgûl oldu. Çeşitli ilimlerde üstâd oldu. Dili fasîh ve kalemi kuvvetli olan bir zât idi. Onun dersinde bulunanlar; “Eğer Sibeveyh olsaydı, nahiv ilmini ondan öğrenirdi” derlerdi. Onun tedris halkasında birçok fakîhler yetişti. Fakîh Ebû Abbâd bin Melih Lemtî ondan İbn-i Hâcib’in eserini okudu. Şeyh Ebû Zekeriyyâ Sûsî, fakîh ve muhaddis Muhammed bin Abdülcebbâr, fakîh Masmûdî, fakîh, allâme, kadı Muhammed bin Gardis-it-Taglibî gibi zâtlar, ondan ilim tahsil ettiler. Oğlu Abdülvâhid de ondan ilim öğrendi”

Venşerisî’nin birçok kıymetli eserleri vardır: 1- El-Mi’yâr-ül-mugreb an fetâvâ ulemâ-i Afrikiyye vel-Endülüs vel-Magrib, 2- Ta’lîkun alâ İbn-i Hâcib-il-fer’î, 3- Günyet-ül-muâsır, 4- Et-Tâlî alâ vesâik-il-Feştâlî, 5- El-Kavâidü fil-fıkh, 6- El-Fâik fî Ahkâm-il-vesâik, 7-El-Fürûk fî mesâil-il-fıkh, 8-Nevâzil-ül-mi’yâr, 9- İzâh-ül-mesâlik ilâ kavâid-il-İmâm-ı Mâlik, 10- İzâ’at-ül-Hâlık fir-Reddi alâ men eftâ bi tazmîn-ir-Râî el-Müşterek, 11- El-Muhtasar min Ahkâm-il-Berzâlî.

¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾

1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-1, sh. 205

2) El-Bustan sh. 54

3) Neyl-ül-ibtihâc sh. 87, 88

4) Ta’rîf-ül-halef cild-1, sh. 62

5) El-A’lâm cild-1, sh. 269