BEHİŞTÎ (Ramazan bin Abdülmuhsin)

Osmanlılar zamanında yetişen İslâm âlimlerinden ve tasavvuf büyüklerinden. Edîb ve şâir. İsmi. Ramazan bin Abdülmuhsin el-Vîzevî’dir. Behiştî diye tanınıp meşhûr olmuştur. Edirne vilâyetine bağlı Vîze kasabasında doğup yetişti. Doğum târihi tesbit edilememiştir. Daha çok Çorlu’da ikâmet etti. 979 (m. 1571) senesinde orada vefât etti.

Doğup yetiştiği şehirde, zamanın âlimlerinden ilim öğrendi. Bu maksadla çeşitli yerlere gitti. Zamârınının büyük âlim ve fâdıllarından olan Muhaşşî Sinân Efendi’nin yanında dânişmend (yardımcı) iken, zamanındaki evliyânın büyüklerinden Merkez Efendi hazretlerinin talebeleri arasına girerek, o büyük zâttan feyz almaya başladı.

Merkez Efendi’nin sohbet ve hizmetinde yetişerek kemâle geldikten sonra Çorlu beldesine gitti. Orada yerleşti. Uzun seneler, imamlık, vâ’izlik ve hatîblik yaptı. Fesahat ve belagatı çok kuvvetli idi. İfâdesi çok güzel olup, herkes onun te’sîrli va’z ve sohbetlerinde bulunmak için can atardı. Şöhreti her tarafa yayıldı.

Çorlu’da kaldığı evin yanında bir tekke yaptırdı. Orada talebelere ders okuttu. Birçok kimse ondan istifâde etti. Vefâtına kadar, burada ilme ve ilim taliplerine hizmet eden Behiştî, 979 (m. 1571) ve başka bir rivâyetle 977 (m. 1569) senesinde vefât edince, tekkesinin avlusunda defn olundu.

Zâhirî ve bâtınî ilimlerde derin âlim, tasavvuf yolunda yüksek derece sahibi, çok mübârek bir zât idi. Çok ibâdet ederdi. Dünyânın mevkiine ve malına düşkün değildi. Zühd ve vera’ sahibi idi. İlim, irfan ve ma’rifetteki üstünlüğü ile birlikte, şiir ve edebiyattaki, kabiliyeti de fevkalâde idi. Arab edebiyatını çok iyi bilirdi. Şiirleri pek makbûldür.

Behişti (r.a.) ba’zı kıymetli eserler de yazmıştır. Sa’düddîn-i Teftâzânî hazretlerinin Şerh-i akâid isimli eserine ve Âdâb-ı mes’ûdî isimli esere haşiye yaptı. Şerh-i Miftâh’a ve Câmi’ isimli esere de ta’lîk yaptı. Ayrıca; Cem Şah ve Âlem Şah isminde bir manzûm eseri ve yarısı nazım, diğer yarısı da nesir hâlinde olan Süleymân-nâme isminde eseri de vardır.

¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾

1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-4, sh. 171

2) El-A’lâm cild-3, sh. 33

3) Kâmûs-ül-a’lâm cild-2, sh. 1419

4) Şezerât-üz-zeheb cild-8, sh. 387

5) Şakâyık-ı Nu’mâniyye zeyli (Atâî) sh. 156

6) Osmanlı Müellifleri cild-1, sh. 42