Fıkıh ve hadîs âlimi. İsmi, Muhammed bin Abbâs bin Muhammed bin Îsâ el-Abbâdî olup, künyesi Ebû Abdullah’tır. Doğum târihi bilinmemektedir. 871 (m. 1467) senesi Zilhicce ayının onsekizinde, Beyrut’un yakınlarında bulunan Abbâd köyünde, tâ’ûndan vefât etti ve oraya defnedildi.
Tilmsânî; İmâm İbn-i Merzûk el-Hafûd, Kâsım el-Ukbânî ve birçok âlimden ilim tahsil etti. Kendisinden ise; el-Mâgûnî et-Tenisî. El-Kefif İbni Merzûk, es-Sünûsî, el-Venşerîsî, İbn-i Sa’d ve birçok âlim ilim öğrenip hadîs-i şerîf rivâyet ettiler.
Birçok âlim Tilmsânî’yi medhetmiştir. Kalsâdî, şöyle demiştir: “Tilmsânî; İmâm, fakîh ve muhtelif ilimlerde mütehassıs bir zât idi.” Talebesi Mazuru de, hocası hakkında şöyle demektedir: “Bizim hocamız, İmâm, hafız, muhtelif ilimlerde mütehassıs olan Ebû Abdullah İbni Abbâs’tır.”
El-Hatîb İbn-i Merzûk, onun hakkında; “Tilmsânî, bize faydası çok dokunan bir zât idi. O, mutlak âlim, meşhûr büyük İmâm Ebû Abdullah İbni Abbâs’tır” demektedir.
İbn-i Gâzî, Fihrist’inde, hocası el-Veryâclî’nin hayatını anlatırken şöyle demektedir: “Hocalarımdan birisi de, muhakkik âlim Ebû Abdullah İbni Abbâs’tır. Onun yanında “Şerh-it-teshîl” ve diğer ba’zı şeyleri okudum. Ba’zı fıkhî mes’eleleri öğrendim. Onun, ilimlerle dolu olduğunu gördüm.”
Şeyh Zerrûk da onun hakkında; “O, Tilmsân’da zamanındaki hocalarının hocasıdır” demektedir.
Tilmsânî, çeşitli konulara dâir birçok eser yazmıştır. Bu eserlerden ba’zıları şunlardır: 1- Şerhu Lâmiyyet-il-ef âl fit-Tasrîf, 2- El-Urvet-ül-Vüskâ fî Tenzîh-il-enbiyâ an firyet-il-ilka, 3-Şerhu Cümel-il-Hûncî, 4- Tahkîk-ül-makâl ve Teshîl-ül-menâl fî şerhi Lâmiyyet il-ef’âl.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-10, sh. 121
2) El-Bustân sh. 223
3) Neyl-ül-ibtihâc sh. 318
4) Ed-Dav-ül-lâmi’ cild-7, sh. 278
5) Esmâ-ül-müellifîn cild-2, sh. 205
6) Keşf-üz-zünûn cild-1, sh. 1536