Evliyânın büyüklerinden. İsmi, Muhammed bin Îsâ bin Ahmed bin Ömer ez-Zeyleî olup, künyesi Ebû Abdullah’tır. Doğum târihi bilinmemektedir. 787 (m. 1385) senesinde vefât etti. Verâ’ ve zühd sahibi olup, çok ibâdet ederdi. Birçok kerâmetleri görüldü. Dedesi Fakîh Ahmed bin Ömer; “Oğlum Îsâ’nın bir oğlu olursa, ismi Muhammed olsun” derdi. Doğunca, babası onun ismini Muhammed koydu. Şöyle anlatılır: “Muhammed bin Îsâ’nın bir çocuğu vardı. Çocuk, bâdiye Arablarının âdeti gibi, elindeki kılıçla karşısındakiyle oynarken, kılıç o kişinin gözünü çıkardı. Muhammed bin Îsâ bunu öğrenince, o kişiye duâ edip, gözünü yerine koydu ve üzerine mübârek tükrüğünü sürdü. O anda, Allahü teâlânın izniyle gözü eski hâlini aldı.”
Şöyle anlatılır: “Muhammed ez-Zeyleî’nin bulunduğu kasabada bir mescid yapılırken, bir kişi yüksek bir yerden düştü. Diz kemiği kırıldı. O adamı, Muhammed ez-Zeyleî’ye götürdüler. Muhammed ez-Zeyleî, o kırılan yeri eliyle mesh etti ve duâ etti. Birşey olmamış gibi ayağı iyileşti. O kişi kalkıp, diğer insanlarla işe devam etti. Bu mescidin yapılması sırasında bir malı olmadığı, ticâretle ve zirâatle uğraşmadığı, fakir olduğu hâlde, Muhammed ez-Zeyleî çok para harcadı.
Yine şöyle anlatılır: “Bulunduğu beldede uzun süre yağmur yağmadı. Mahsûl kurumaya başladı. Halk, Muhammed bin Îsâ’ya gelerek, yağmur duâsı yapmasını istediler. O, yağmur duâsı yapmaya çıktı. Duâsının bereketiyle, Allahü teâlâ o beldeye bol miktarda yağmur yağdırdı.”
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Câmi’u kerâmât-il-evliyâ cild-1, sh. 144