Fıkıh âlimi. İsmi, Muhammed bin Abdullah bin Râşid el-Bekrî el-Kafsî olup, künyesi Ebû Abdullah’tır. Doğum târihi bilinmemekle beraber, Kafsa’da doğdu. 735 (m. 1335) senesinde Tûnus’da vefât etti. 685 (m. 1286) senesinde vefât ettiği de söylenmekte ise de, 731 (m. 1330) senesinde hayatta olduğu, kaynaklarda yazılıdır. Ebû Abdullah, din ve fen bilgilerinde mahir, faziletler sahibi, fakih bir zât idi.
İbn-i Râşid, ilim tahsiline memleketinde başladı. Bir müddet Tunus’ta ikâmet edip ilim tahsil ettikten sonra, Mısır’a gitti. İskenderiyye’de Kâdı Nâsıruddîn el-Ebyûrdî ve daha sonra da, onun talebesi Ebî Amr bin el-Hâcib’den fıkıh ilmini öğrendi. Ayrıca Ziyâüddîn bin el-Alâfdan da fıkıh okudu. Arab dili ve edebiyatını İbn-i Muhyiddîn’den öğrendi. Kâhire’ye gidip, İmâm el-Allâme Şihâbüddîn el-Karâfî ile görüşüp onun fıkıh derslerine katıldı. Ondan çok istifâde etti ve fıkıh, usûl-i fıkıh ilminde selâhiyetli olduğuna dâir icâzet (diploma) aldı. Bunun yanında İmâm Takıyyüddîn bin Dakîk-ül-Iyd, İbn-i Gammaz, Hâzim, Kemâl İbn-ül-Tenisî, Muhyiddîn Hafî Re’sihî, Şems-ül-İsfehânî ve Şemsüddîn el-İsfehânî’nin derslerinde de bulundu.
Ebû Abdullah el-Kafsî, 680 (m. 1281) senesinde hacca gitti. Hac vazîfesini îfâ ettikten sonra, birçok ilimleri kendinde toplamış olarak Tunus’a döndü. Doğduğu yerde kadılık vazîfesi yapmaya başladı.
İbn-i Râşid, çok kıymetli eserler yazdı. Bu eserlerden ba’zıları şunlardır: 1- Eş-Şihâb-üs-sâkıb fî şerhi muhtasarı İbn-i Hâcib, 2- Ez-Zeheb fî dabtı kavâid-il-mezheb: Ebû Abdullah bin Mezrûk, bu eserin Mâlikî mezhebi fıkhında emsali olmadığını söyledi. 3- En-Nazm-ül-Bedî’ fî ihtisâr-it-tefrî’, 4-Lübâb-ül-Lübâb fî beyân mâ tedammenehü ebvâbi kitâb minel erkân veş-Şürût vel-esbâb, 5- El-Mertebet-üs-seniyye fî ilm-il-Arabiyye, 6- El-Mertebet-ül-ulyâ fî ta’bîr-ir-rü’yâ, 7- Kitâbü Tuhfet-il-lebîb fî ihtisâri Kitabı İbn-il-Hatîb, 8- Nûhbet-il-vâsıl fî şerh-il-Hâsıl.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-10, sh. 213
2) Ed-Dîbâc-ül-müzehheb sh. 334
3) Esmâ-ül-müellifîn cild-2, sh. 134
4) Terâcim-i müellifîn Tûnusiyyîn cild-3, sh. 329
5) İthâfu ehl-il-zaman cild-1, sh. 172
6) Dürret-ül-hicâl cild-2, sh. 112
7) Şezerât-üz-zekiyye sh. 207
8) El-A’lâm cild-7, sh. 111
9) Neyl-ül-ibtihâc sh. 235