Hadîs âlimi. İsmi, Abdullah bin Muhammed bin Ebû Bekr bin Halîl bin İbrâhim bin Yahyâ bin Ebî Abdullah el-Osmânî’dir. Nesebi (soyu) Hazreti Osman’a ulaşır. 694 (m. 1295) senesinde Mekke-i mükerremede doğdu. 777 (m. 1375) senesi Cemâzil-evvel ayının üçüncü günü vefât etti. Abdullah el-Osmânî’nin sohbeti tatlı ve te’sîrli idi. Dünyânın süsüne, gösterişine, mevki ve makamına düşkün değildi. Çok ibâdet ederdi.
Abdullah bin Muhammed el-Osmânî, aynı zamanda Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerinin büyüklerinden olup, birçok ilim dallarında mütehassıs idi. Zamanının kutbu idi. 721 (m. 1321) senesinde Mısır’a gitti. Orada Şeyh Takıyyüddîn es-Sübkî, Alâüddîn el-Konevî, Ebû Hayyân, Şemsüddîn İsfehânî gibi âlimlerle görüşüp, onların sohbetlerinde bulundu. Yedi sene devam eden tahsilini tamamladıktan sonra Mekke-i mükerremeye geri döndü. İki sene kadar Mekke’de kaldıktan sonra tekrar Mısır’a gitti. Oradan da ilim öğrenmek için Dımeşk, Haleb, İskenderiyye ve başka yerlere gitti.
Abdullah bin Muhammed el-Osmânî; Burhan bin Siba’el-Fezârî, Şemsüddîn Muhammed bin Ebî Bekr bin Ahmed ve başkalarından hadîs-i şerîf dinledi ve rivâyette bulundu. Kendisinden ise; Hâfız Ebü’l-Fadl el-Kesîr, el-Heysemî, el-Ebnâsî ve birçok âlim ilim öğrenip hadîs-i şerîf dinlediler ve rivâyette bulundular. Abdurrahmân el-Osmânî, Mensûriyye Medresesi’nde hadîs-i şerîf ve başka ilimler hakkında ders verdi. Karâfe denilen yerde ders verdi ve insanları doğru yola sevk etti.
Zehebî onun hakkında: “Çok kimseler Abdullah bin Muhammed’den istifâde etti. Ma’rifet sahibi idi. Uzleti, insanlardan ayrı kalıp ibâdet etmeyi severdi. Birçok yerde ders okuttu. El-Câmi’ul-Hâkimî’ye çekilip yalnızlığı seçti. Zarûret hâli hâriç dışarı çıkmazdı. Zamanla gözleri görmez oldu. Mısır halkı kendisine çok hürmet eder, duâsını alırdı. Ebdâlden sayıldı. Vefâtında, cenâze namazı çok kalabalık oldu. Çok kerâmetleri görüldü. Her haliyle âlim, kâmil bir zât idi.” demektedir.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Tabakât-ül-evliyâ cild- sh. 557
2) Dürer-ül-kâmine cild-2, sh. 291