Fıkıh, nahiv ve ferâiz âlimi. Künyesi Ebû Abdullah olup ismi, Ahmed bin Hüseyn bin Ahmed bin Meâli bin Mensûr bin Ali el-Erbilî el-Habbâz el-Mûsulîen-Nahvî ed-Darir’dir. İbn-i Habbâz diye tanınan Ahmed bin Hüseyn, Şemsüddîn (Dînin güneşi) lakabını almıştır. Musul’un Erbil köyünden olduğu için Erbilî, Mûsulî ve a’mâ olduğu için Darîr nisbet edildi. İbn-i Habbâz daha çok nahiv ve lügat ilimlerine ağırlık vermiştir, İbn-i İmâd’ın “Zamanının bir tanesi” diye tanıttığı Ahmed bin Hüseyn, 639 (m. 1241) senesinde Musul’da vefât etti.
İmâm-ı Süyûtî onun hakkında; “Ahmed bin Hüseyn, nahiv, lügat, fıkıh, arûz ve ferâiz ilimlerinde zamanının bir tanesi idi. Onun çok kıymetli eserleri vardır” demektedir.
Fıkıh ilminde de söz sahibi olan Ahmed bin Hüseyn, özellikle nahiv ilmine dâir eserler yazdı. Bunlardan ba’zıları şunlardır: 1. En-Nihâye: Nahiv ilmine âit olup, kifâye adlı eserin şerhidir. 2. Şerhü Tevcîh-ül-Lem’a: İbn-i Cinnî’nin yazdığı el-Lem’a’nın şerhidir. 3. Şerhü Mîzân-ül-Arabiyye, 4. En-Nazm-ül-Ferîd, 5. El-Gürret-ül-mahviyye fî şerh-id-dürret-il-Elfiye: İbn-i Mu’ti’nin yazmış olduğu Elfiye’nin şerhidir.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-1, sh. 200
2) Bugyet-ül-vuât cild-1, sh. 304
3) Şezerât-üz-zeheb cild-5, sh. 202
4) El-A’lâm cild-1, sh. 117
5) Nücûm-üz-zûhire cild-6, sh. 342
6) Mir’ât-ül-cinân cild-4, sh. 101
7) Ravdât-ül-cennât sh. 85
8) Keşf-üz-zünûn cild-1, sh. 155 cild-2, sh. 1563, 1801, 1918, 1964