Fıkıh ve kırâat âlimi. Künyesi Ebû Hafs olup ismi, Ömer bin Muhammed bin Ali bin Ebî Nasr eş-Şîrâzî’dir. Ömer bin Muhammed, 449 (m. 1057) senesinde Serahsın Şîrâz bölgesinde doğdu. 529 (m. 1135) senesinde Merv’de vefât etti.
Birçok büyük âlimden ders okuyan Ömer bin Muhammed, Şafiî mezhebinin önde gelen fıkıh âlimlerinden oldu. Ömer bin Muhammed, gününün büyük bir kısmını Kur’ân-ı kerîm okuyarak geçirirdi. İlmî araştırmaya çok önem veren Ebû Hafs, çok kıymetli eserler yazmıştır.
Ömer bin Muhammed; el-İmâm Ebü’l-Muzâffer bin es-Sem’ânî, Eş-Şeyh Ebû Hâmid eş-Şücâî’den fıkıh ilmini öğrendi. Bunların yanısıra, Serahs’da; Ebü’l-Hasen Muhammed bin Muhammed bin Zeyd el-Alevî’den, Belh’de; Ebû Ali el-Vahşî’den ve İsfehan’da; ba’zı âlimlerden ilim öğrenip, hadîs-i şerîf dinledi. Ömer bin Muhammed’den ise, İbn-i Sem’ânî ilim öğrenip, hadîs-i şerîf dinledi.
Eş-Şihâb el-Vezîr onun hakkında: “Ömer eş-Şîrâzî’nin eğer damarları yarılsaydı, kan yerine fıkıh bilgisi akardı. Ölünceye kadar Merv’de ikâmet etti.”
Ömer bin Muhammed’in yazmış olduğu eserlerin ba’zıları şunlardır: 1. El-İ’tisâm, 2. El-İ’tisâr, 3. El-Esile fil-hılâf ven-Nazar.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Tabakât-üş-Şâfiiyye cild-7, sh. 250
2) Mu’cem-ül-müellifîn cild-7, sh. 315
3) Keşf-üz-zünûn cild-1, sh. 119