Fıkıh âlimi. Künyesi Ebû Abdullah olup ismi, Muhammed bin İsmâil bin Ubeydullah bin Vud’a el-Gaffâl el-Bakkâl’dır. Aslen Bağdadlı olan Muhammed bin İsmâil’in doğum târihi kesin belli değildir. Onun hakkında en geniş bilgi veren İbn-i Neccâr’ın ifâdesine göre, o, Bağdad’daki Nizamiye Medresesi’nde görev yapmıştır. Daha sonra Bağdad’dan Şam’a giden Muhammed bin İsmâil, bir müddet sonra hastalandı ve Şam’da vefât etti. Muhammed bin İsmâil, 588 (m. 1192) yılında vefât ettiğinde, babası yaşıyordu.
Şafiî mezhebini çok iyi bilen Muhammed bin İsmâil, münâzara ve Cedel ilminde mahirdi. Nitekim Bağdad’dan Şam’a giderken, girdiği şehirlerin fıkıh âlimleriyle, fıkhî mes’eleler üzerine münâzara yapar ve onlara, sorulan husûsları çok güzel izah ederdi.
Bilhassa çok güzel hitâbetiyle tanınan Muhammed bin İsmâil, fıkha dâir eserler de yazmıştır. Kitâbü fil-lâ’b bil-bındık bunlardan bir tanesidir.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Tabakât-üş-Şâfiiyye (Sübkî) cild-6, sh. 94
2) El-Vâfî bil-vefeyât cild-2, sh. 217
3) İzâh-ül-meknûn cild-2, sh. 325
4) Mu’cem-ül-müellifîn cild-9, sh. 58