Tefsîr ve Hanefî mezhebi fıkıh âlimi Künyesi, Ebû Nasr olup ismi, Ahmed bin Muhammed bin Ömer’dir. Buhârâ’da Attâbiyye mahallesinde doğduğu için Attâbî ve Buhârî nisbet edildi, İmâm ve Zeynüddîn lakabları verildi. 586 (m. 1190) yılında Buhârâ’da vefât etti. Kelâbâd’daki “Yedi kadı kabristanı”na defnedildi.
Temel din bilgilerini ve din bilgilerine yardımcı olan âlet ilimlerini öğrenen Ebû Nasr Attâbî, Arabî ilimler, tefsîr ve fıkıh ilminde birçok âlimden ders aldı. Dört mezhebin inceliklerine vâkıf oldu. Hanefî mezhebinin usûl ve fürû’ bilgilerinde çok yükseldi. Muhammed Şeybânî hazretlerinin kitaplarına şerhler ve açıklamalar yaptı. Dünyâ malına kıymet vermezdi. Çok cömert olup, güzel ahlâklıydı. Allahü teâlânın dinine hizmet için çalışır, taliplerine din bilgilerini öğretirdi. Allahü teâlânın emir ve yasaklarını öğretmekten bir an geri durmaz, insanlara nasihatlerde bulunurdu. Pekçok talebe yetiştirdi. Hanefî mezhebi fukahâsının meşhûrlarından Şems-ül-eimme Kerderî ve Hâfız-üd-Dîn gibi âlimler onun talebeleri arasındaydı. İmâm-ı a’zam hazretlerinin talebelerinden İmâm-ı Muhammed Şeybânî hazretlerinin eserlerini şerhetti. “Şerh-i Câmi’-il-kebîr”, “Şerh-i Ziyâdât”, “Muhtasâr-ül-câmi” “, “Şerh-i câmi’-is-sagîr”, “Câmi’-i cevâmî” (veya “Fetâvâ-i Attâbî”) ve “Tefsîr-i Attâbî” adlı kitaplar onun eserleri arasındadır, İmâm-ı Muhammed Şeybânî’nin “Ziyâdât”ını şerhederken, “Vasıyye” kısmında matematikle ilgili bilgiler de vermektedir, İmâm-ı Zeynüddîn Ebû Nasr Attâbî’nin, yukarıda saydığımız kitaplarından “Şerh-ül-câmi’-is-sagîr”den başka kitapları kütüphânelerde mevcûttur.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Fevâid-ül-behiyye sh. 36
2) Tabakât-ül-müfessirîn (Dâvûdî) cild-1, sh. 83
3) Tabakât-ül-müfessirîn (Süyûtî) sh. 6
4) Tabakât-ül-fukahâ sh. 100
5) Cevâhir-ül-mudiyye cild-1, sh. 114
6) Keşf-üz-zünûn, sh. 453, 563, 567, 568, 611, 693, 969
7) Mu’cem-ül-müellifîn cild-2, sh. 140
8) El-A’lâm cild-1, sh. 216