Kudüs’de yetişen büyük hadîs âlimlerinden. Künyesi Ebü’l-Kâsım olup ismi Mekkî bin Abdüsselâm el-Makdisî er-Rumeylî’dir. Mekkî bin Abdüsselâm hazretleri, 432 (m. 1040) senesi. Aşure gününde doğdu. Vera’ sahibi, sika (güvenilir) bir zât idi. 492 (m. 1099) senesinde, Kudüs’de frenk kâfirleri tarafından şehid edildi. Onu şehîd edenler yakalandı. Kendilerinden bin miskâl diyet istendi. Hiçbiri kabûl etmediği için, hepsi öldürüldü. Daha sonra Hıristiyanlar Kudüs’ü işgal edip, pek azı müstesna, ne kadar çoluk-çocuk ve âlim varsa, hepsini şehîd ettiler. Çok büyük zulüm yaptılar.
Mekkî bin Abdüsselâm, Kudüs’de; Muhammed bin Ali bin Yahyâ bin Selvan el-Mâzinî Ebû Osman Verkâ’ ve Abdülazîz bin Ahmed en-Nasîbînî’den, Mısır’da; Abdülbâkî bin Fâris el-Mukrî ve Abdülazîz bin Hasen ed-Darrâb’dan, Şam’da; Ebü’l-Kâsım İbrâhim bin Muhammed el-Hınnâiy ve Ali bin el-Hıdır’dan, Askalan’da; Ahmed bin Hüseyn eş-Şemmâ’dan, Sur’da; Ebû Bekr el-Hatîb Abdurrahmân bin Ali el-Kâmilî’den, Trablus’da; Hüseyn bin Ahmed’den, Bağdad’da; Ebû Ca’fer bin Müslime ve Abdussamed bin el-Me’mûn’dan hadîs-i şerîf rivâyet edip ilim öğrendi. Hadîs-i şerîf dinlemek için; Kûfe, Vâsıt, Tekrit, Musul gibi şehirlere gitti ve oralardaki birçok âlimden hadîs-i şerîf dinledi.
Kendisinden ise; Hibetullah eş-Şîrâzî, Ömer er-Râvvâsî, Muhammed bin Ali el-Mihrecâni, Ebû Saîd Âmmâr bin Tâhir, İsmâil bin es-Semerkândî, Hamzâ bin Kıravvas, Gâlib bin Ahmed ve birçok âlim ilim öğrenip hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir.
Mekkî bin Abdüsselâm için Mü’temin es-Sâcî, “Çeşitli memleketlerdeki insanların müşkülü olan mes’eleler ona sorulur, ondan fetvâlar istenirdi.” İbn-üs-Sem’ânî ise, “Mekkî bin Abdüsselâm büyük bir âlim olup, ilmin inceliklerine vâkıf ve vera’ sahibi, hıfzı kuvvetli bir zât idi. Târih ilminde çok geniş bilgi sahibi olup, Beyt-i Makdis ve fazileti ile ilgili bir târih kitabı yazdı. Bu kitabında çok bilgileri bir araya getirdi” demektedir.
Mekkî bin Abdüsselâm hazretlerinin yazmış olduğu tek eser, Târih-ü Beyt-il-makdis’tir.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-13, sh. 4
2) Tabakât-üş-Şâfiiyye cild-5, sh. 332
3) Şezerât-üz-zeheb cild-3, sh. 398
4) Esmâ-ül-müellifîn cild-2, sh. 471