Hadîs ve fıkıh âlimi. Künyesi Ebû Muhammed olup, asıl ismi, Abdullah bin Muhammed bin Abdurrahmân bin Şireveyh bin Esed’dir. Karşî, Nişâbûrî ve Matlubî nisbet edilmiş ve İbn-i Şireveyh diye meşhûr olmuştur. 305 (m. 917) yılında vefât etti.
İlim tahsil etmek ve hadîs-i şerîf öğrenmek için çeşitli şehirlerdeki âlimleri ziyâret eden, Abdullah bin Şireveyh, başta İshâk bin Râheveyh olmak üzere, Abdullah bin Muâviye Cemhî, Amr bin Zerâre, Ebû Kureyb, Ahmed bin Meni’ ve bunların zamanlarında yaşayan âlimlerden ders alıp hadîs-i şerîf rivâyet etti. Hadîs ilminde sika (güvenilir) olduğu bildirildi. Yüzbin hadîs-i şerîfi râvileriyle birlikte ezberleyerek hafız oldu. Allahü teâlânın dînine hizmet ve O’nun rızâsını kazanabilmek için çok çalıştı. Çok ibâdet eder, ilim öğrenme ve öğretmeye gayret ederdi.
Abdullah bin Şireveyh’ten birçok âlim ilim tahsil etti. Kendisinden; Muhammed bin Ya’kûb Ehram, İbn-i Şeyh Ahmed bin Muhammed Nişâbûrî, Ebû Hâmid Tûsî, Hâfız Ebû Ali Nişâbûrî, Ebü’l-Kâsım Abdullah Nesâî, Hüseyn bin Ali ve Nişâbûrlu âlimlerden birçoğu hadîs-i şerîf rivâyet etti. Talebeleri de; hocaları İbn-i Şireveyh gibi, yalnız Allahü teâlânın rızâsını kazanmaya gayret ettiler. İnsanları, Cehennem ateşinden kurtarmaya çalıştılar.
Birçok kıymetli eser yazdı. Bunlardan “Mehâsın-üş-şerâic ve’l-islâm”ı meşhûrdur.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-6, sh. 125
2) Tezkiret-ül-huffâz cild-2, sh. 705
3) Şezerât-üz-zeheb cild-2, sh. 246
4) Esmâ-ül-müellifîn cild-1, sh. 443
5) Tabakât-ı Şâfiiyye cild-3, sh. 43, 57, 276