Büyük âlim İmâm-ı Şafiî hazretlerinin büyük oğlu. İmâm-ı Şafiî’ye, oğlunun ismi nedir, diye sorduklarında, “Ona isimler arasında en çok sevdiğim Muhammed ismini verdim” dedi. İmâm-ı Şafiî hazretleri vefât ettiği zaman, o bülûğ çağına gelmişti. Bu sırada Mekke-i mükerremede bulunuyordu. Künyesi, Ebû Osman’dır. 281 (m. 894) senesinde doğdu. Üç çocuğu vardı. Birisi, Abbâs bin Muhammed bin Muhammed. İkincisi, Ebû Hasen. Bu, daha sütten kesilmeden vefât etti.. Üçüncü çocuğu, Fâtıma’dır.
İmâm-ı Şafiî’nin (r.a.) Muhammed isminde başka bir oğlu daha vardır. Onun künyesi, Ebû Hasen’dir. Ebû Sa’îd bin Yûnus, onun İmâm-ı Şafiî (r.a.) ile birlikte küçük yaşta Mısır’a geldiğini, 231 (m. 845) senesi Şa’bân ayında burada vefât ettiğini bildirmektedir.
Muhammed bin Muhammed, babasından meclislerinde bulunduğu Süfyân bin Uyeyne ve Ahmed bin Hanbel hazretlerinden rivâyetlerde bulunmuştur.
Ebû Osman, Cezîre’de kadılık yaptı. Burada ders verdi. Rivâyetlerde bulundu. O, Halep şehrinde uzun müddet kalıp, kadılık da yaptı.
Ahmed bin Hanbel hazretleri, Ebû Osman’a: “Ben seni üç husûsiyetinden dolayı seviyorum: Birincisi, Ebû Abdullah’ın oğlu (r.a.) olman; ikincisi, Kureyş kabilesinden olman, üçüncüsü, Ehl-i sünnet vel-Cemâat’ten olmandır” demiştir.
Yine Muhammed bin Muhammed eş-Şâfiî, Ahmed bin Hanbel’den (r.a.) şöyle nakleder: “Ben seher vakti altı kişiye duâ ediyorum. Baban İmâm-ı Şafiî de bunlardan birisidir.”
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Tabakât-ı Hanâbile, cild-1, sh. 315
2) Tabakât-ı Şâfiiyye, cild-2, sh. 71
3) Târîh-i Bağdâd, cild-3, sh. 198