|
Hadîs âlimlerinden. Adı, İbrâhîm bin Ya'kûb bin İshâk es-Sa'dî el-Cürcânî'dir.
Künyesi, Ebû İshâk'dır. Doğum târihi hakkında kaynak eserlerde bilgi yoktur.
Horasan yakınlarında, Belh şehrine bağlı Cürcân köyünde doğdu. Oradan Mekke'ye
geldi. Sonra Basra'ya ve daha sonra da Remle şehrine gidip, bu şehirlerin her
birinde bir müddet kaldı. En sonra Dımeşk'a (Şam'a) gelip oraya yerleşti. Vefât
edinceye kadar burada kaldı. 259 (m. 873) târihinde Şam'da vefât etti.
İbrâhîm-i Cürcânî, büyük bir hadîs ve fıkıh âlimidir. Onun, hadîs ilmine dâir
kaleme aldığı "Kitâbün fi'c-Cerhı ve't-Ta'dîl" ve "Kitâbün fi'd-Duâfâi" adındaki
iki eseri meşhûrdur. İbn-i Adî, Onun "el-Mütercim" adında bir eseri daha
olduğunu bildirmektedir. Bu eserinde, çok yüksek ve faydalı ilimlerden
bahsetmektedir.
O, birçok âlimin ilim meclisinde bulundu. Hüseyin bin Ali el-Ca'fi, Yezîd bin
Hârûn, Ca'fer bin Avn ve daha birçok âlimden ilim aldı ve onlardan hadîs-i şerîf
rivâyet etti. Fıkıh ilmini İmâm-ı Ahmed bin Hanbel'den öğrendi. Büyük bir fakîh
olarak yetişti. Kendisinden de, Ebû Dâvûd, İmâm-ı Tirmizî, İmâm-ı Nesâî, Ebû
Zür'a, Muhammed bin Cerîr et-Taberî ve daha pek çok âlim ilim aldılar ve hadîs-i
şerîf rivâyet ettiler.
İmâm-ı Nesâî, onun sika (güvenilir) bir râvi olduğunu bildirdi. İbn-i Adî, onun
hakkında dedi ki: "O, Şam'a yerleşti. Câmide minbere çıkıp hadîs-i şerîf
öğretirdi. Ahmed bin Hanbel'den aldıklarını yazmış ve böylece ilmini daha çok
kuvvetlendirmişti. Minbere çıktığında yazdıklarını okurdu. Anlattıklarının
çoğunu Hz. Ali'ye hamlederdi. Ya'nî rivâyetlerini ona dayandırdı. Dâre Kutnî
ise: "O, tasnif (eser) sahibi olan sika hâfızlardandı. Bu eserlerinde, Hz.
Ali'den başkasından da rivâyet ettikleri vardı" buyurmuştur.
KAYNAKLAR
1)
Tehzîb-üt-tehzîb
cild-1, sh-181
2)
Mu'cem-ül-müellifîn
cild-1, sh-128
3)
Tezkiret-ül-huffâz
cild-2, sh-549
4)
El-A'lâm cild-1, sh-81
5)
Şezerât-üz-zeheb
cild-2 sh-139
6)
Mîzân-ül-i'tidâl cild-1, sh-75
|
