Hadîs âlimlerinden. İsmi Abbâs bin Muhammed el-Hâşimî'dir. Benî Hâşim'in âzâdlı
kölesi olup aslen Harezmli'dir. Künyesi Ebü'l-Fazl'dır. 185 (m. 801)'de doğdu
271 (m. 884)'de Safer ayının ortasında Salı günü vefât etti.
Sa'îd bin Âmir ed-Dab'î, Esved bin Âmir
eş-Sâzân, Ahves bin Cevâb, İshâk bin Mansûr es-Selûlû, Hüseyn bin Ali el-Ca'fî,
Hüseyn bin Muhammed el-Mervezî, Hâlid bin Muhalled, Ebû Dâvûd et-Tayâlîsî,
Abdurrahmân bin Mus'ab el-Kettân, Abdullah bin Yezîd, Yahyâ bin Ebî Bekr el-Kirmânî
ve bir çok âlimden ilim öğrenmiş ve hadîs almıştır. Ya'kûb bin Süfyân, Ebü'l-Abbâs
bin Şüreyk el-Fakîh, İbni Ebîd-dünyâ, İbni Ebî Hatim, el Begâvî, Ebû Ca'fer bin
el-Behterî ve birçok âlim de ondan ilim öğrenmiş ve rivâyette bulunmuşlardır.
İbni Ebî Hâtem, Mesleme, İbni Hibbân ve
Nesâî O'nun sika (sağlam, güvenilir) bir râvi olup, sâlih ve her şeyi ile doğru
bir zât olduğunu söylemişlerdir. İmâm-ı Esamise "Benim üstadlarım onun rivâyet
ettiği hadîs-i şerîflerde her hangi bir noksanlık görmedikleri gibi
rivâyetlerini tasvîb etmişlerdir" buyurdu. Halîlî, O'nun adaleti hususunda bütün
hadîs imamlarının ittifak ettiklerini, fakat rivâyet ettiği hadîs-i şerîf-lerin
Buhârî ve Müslim'de bulunmadığını beyân etmiştir. Onun rivâyet ettiği hadîs-i
şerîfler Sünen kitablarında (Sünen-i İbni Mâce, Sünen-i Nesâî, Sünen-i Ebû Dâvûd,
Sünen-i Tirmizî) mevcuttur. Yahyâ bin Maîn'den öğrenmiş olduğu bilgileri
yazdığı, hadîs ricalini (âlimlerini, râvilerini) anlatan büyük bir çil d olan
kitap telif etmiştir. Abbâs bin Muhammed Ebû Itâb, Şu'be, Muâviye bin Kurre, O
da babasından rivâyet etti: Sa'd İbni Mes'ûd'un ökçeleri çok ince olduğundan
ba'zı kimseler buna gülüyorlardı. Bunun üzerine Peygamberimiz (s.a.v.) "O'nun
ince
ökçeleri, mîzânda
(terazide) Uhud dağından
daha ağır gelir"
buyurdu.
KAYNAKLAR
1)
Tezkiret-ül-huffâz
cild-2, sh-579
2)
Târîh-i Bağdâd cild-2, sh-145
3)
Tehzîb-üt-tehzîb
cild-5, sh-129
4)
El-A'lâm cild-3, sh-265
5)
Mu'cem-ül-müellifîn
cild-5, sh-63
|