Tâbiînden. Fıkıh ve hadîs âlimlerinin büyüklerindendir. Medîneli olup kadı
(hâkim) idi. Nesebi, Yahyâ bin Sa'îd bin Kays bin Amr bin Sehl bin Sa'lebe bin
Hâris bin Zeyd bin Sa'lebe bin Ganem bin Mâlik bin en-Neccârî, el-Ensârî'dir.
Künyesi, Ebû Sa'îd'dir. Emevîler zamanında Medîne-i münevverede kadılık vazifesi
yaptı. Abbasîler devrinde Irak'a hicret edip Hire kadısı oldu. 143 (m. 760)'de
Hâşimiyye'de vefât etti.
İbni Sa'd, Hz. Yahyâ bin Sa'îd hakkında:
"Hadîs ilminde sika (güvenilir, sağlam)dır. Hüccettir ve çok hadîs-i şerîf
rivâyet etmiştir." diyor. Hammâd bin Zeyd ise: "Eyyûb isminde bir zât Medine'den
yanımıza gelince dedi ki: Medine'den ayrıldığım zaman fıkıh ilminde Yahyâ bin
Sa'îd'den daha âlim bir kimse yoktu." diyor. Sa'îd bin Abdurrahmân el-Cemhî de:
"Zührî'ye Yahyâ bin Sa'îd'den daha çok benzeyen kimse görmedim. Eğer bu iki zât
olmasaydı, sünnetlerin birçoğu yok olur, giderdi" demektedir. İbni Medînî:
"Medine'de İbn-i Şihâb ez-Zührî, Yahyâ bin Sa'îd, Ebû'z-Zinâd ve Bükeyr bin el
Eşecc'den daha âlim kimse yoktu" demiştir. İdî ise onun ilmi ve yaşayışı
hakkında şöyle diyor: "Yahyâ bin Sa'îd Medîneli Tâbiîndendir. Fıkıh ilminde
yüksek derecede bir âlim ve sâlih bir zâttır. Hîre'de kadılık yaptı."
Kendisi, Enes bin Mâlik, Abdullah bin Âmir bin Rebîa, Muhammed bin Ebî imame bin
Sehl bin Hanîf, Vâkıd bin Amr bin Sa'd bin Muâz, Ebû Seleme bin Abdurrahmân,
Amre binti Abdurrahmân, Nü'mân bin Ebî lyâş, Sa'îd bin Müseyyib ve diğer
zâtlardan hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir. Ondan da, Zührî, İbn-i Aclân, Mâlik
bin Enes, İbn-i İshâk, Evzâî, Cerîr bin Hâzim, Züheyr bin Muâviye, İbn-i Cüreyc,
Abdullah bin Mübârek ve daha birçok zât rivâyette bulunmuştur.
Hz. Yahyâ bin Sa'îd el-Ensârî'nin Abd-i Rabbih bin Sa'îd ve Sa'd bin Sa'îd
isminde iki kardeşi vardı.
KAYNAKLAR
1)
Tehzîb-üt-tehzîb,
cild-11, sh-221
2)
El-A'lâm, cild-8, sh-147
3)
Mîzân-ül-i'tidâl cild-4, sh-380
4)
Târîh-i Bağdâd, cild-14, sh-101
|