TÜRKİYE GAZETESİ YAYINLARI
İSLÂM ALİMLERİ ANSİKLOPEDİSİ
1.CİLD
CİLD - ALFABE - ASIR
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18
ESVED BİN YEZÎD NEHAÎ (Radıyallahü Anh)
Tabiînden büyük bir fıkıh âlimi. Hadîs ilminde hâfızlık (yüzbin hadîs-i şerîfi senedleriyle birlikte ezberlemiş olma) derecesinde olup, zamanında, Kûfe’nin âlimi idi. Künyesi Ebû Amr’dır. Büyük âlim İbrâhim Nehâî’nin dayısı, Abdurrahman bin Yezîd’in kardeşidir. Doğum târihi bilinmemektedir. 75 (m. 694)de vefât etti. İlmi, yaşayışı, hâli tamamen İslâma uygun olduğundan bu büyük âlime Cennet ehli derlerdi.
İbn-i Mes’ûd, Hüzeyfe, Bilâl ve Muaz’dan (r.anhüm) hadîs-i şerîf öğrendi. Oğlu Abdurrahman, İbrâhim, Ebû İshâk Essebîî ve Udde ondan hadîs rivâyet ettiler, ibâdet konusunda çok ileri mertebelerde idi. Sararıp soluncaya kadar oruç tutardı. Ramazan-ı şerîfte her iki gecede bir Kur’ân-ı kerîmi hatmederdi (Başından sonuna kadar okurdu). Ramazan-ı şerîfin dışında, Kur’ân-ı kerîmi her altı gecede bir hatmederdi. Dünyaya önem yermezdi. Seksen defa hac ve umre yapmıştı.
Şa’bi hazretlerine, Esved Nehai’den (r.a.) sorulunca, “O, çok oruç tutar, gece çok namaz kılar ve çok da hac eder” cevabını verdi.
Alkame bin Kays ona “Niçin bu cesede o kadar âzâp ediyorsun” deyince, “Bu vücudun rahatlığını istiyorum” cevabını verdi.
Birgün ağlıyordu. ‘Niçin ağlıyorsun?” dediklerinde, “Niçin ağlamıyayım, ağlamaya benden daha lâyık kim var ki!” buyurdu. Namaz vakti olunca, hemen orada, namaz için kalır, namazını kılmadan ayrılmazdı.”
Bildirdiği hadîs-i şerîflerden bazıları: “Mallarınızı zekât vermek suretiyle koruyunuz. Hastalarınızı sadaka ile tedavi ediniz. Belâdan korunmak için, duâ ediniz.”
“Eğer ilim sahipleri, ilmi korusalar, onu ehline verselerdi, zamanlarında insanların efendisi ve üstünü olurlardı. Fakat onlar, ilmi dünyâlıklarından istifâde etmek için, dünyâya sarılanlara bağışlıyorlar.”
“Hazret-i Âişe’ye, “Resûlullah (s.a.v.) evinde ne yapardı?” diye soruldu. Buyurdu ki:’Ev işiyle uğraşırdı. Ehl-i iyaline (ailesine) hizmet ederdi; namaz vakti gelince camiye çıkardı.”
KAYNAKLAR
1) Mevdû’ât-ül-ulûm (Osm), cild-1, sh-462
2) El-A’lâm, cild-1, sh-330
3) Hilyet-ül-evliyâ, cild-2, sh-102
4) Tezkiret-ül-evliyâ, cild-2, sh-50
5) Tehzîb-üt-tehzîb cild-1, sh-190