CİLD  -  ALFABE  -  ASIR

01   02   03   04   05   06   07   08   09   10   11   12   13   14   15   16   17   18

ABÎDE BİN AMR (Radıyallahü Anh)

Tabiînden meşhûr fıkıh âlimi. İsmi Ubeyde bin Amr es-Selmânî el-Muradı olup, Abide es-Selmânî ismiyle de meşhûr olmuştur. Künyesi Ebû Amr el-Kûfî’dir. Doğum tarihi bilinmemektedir. 72 (m. 691) senesinde vefât etti.

Abide bin Amr Yemenli olup, mensûb olduğu kabilenin reisi idi. Peygamberimiz (s.a.v.) hayatta iken, Mekke’nin feth edildiği günlerde müslüman olmakla şereflendi. Fakat Peygamberimizi (s.a.v.) görmediği için sahâbî olamadı. Hz. Ömer’in halifeliği zamanında Medine’ye gelerek yerleşti. Eshâb-ı kirâmdan Hz. Ömer’den, Hz. Ali’den İbn-i Mes’ûd (r.a.) ve İbn-i Zübeyr’den (r.a.) hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir. Hz. Ali’nin sohbetlerinde devamlı bulunmakla meşhûr olmuştur. Hadîs ve fıkıh ilmini Eshâb-ı kirâmdan öğrendi. Rivâyet ettiği hadîs-i şerîfler Kütüb-i sitte’de yer almıştır.

Kendisinden, Abdullah bin Seleme, İbrâhim Nehâî, Ebû İshâk es-Sebîî, Muhammed bin Şirin, Ebû Hussân el-A’rac, Eb’ul-Buhterî, Âmir eş-Şa’bî ve diğer âlimler ondan hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir.

Abide bin Amr (r.a.) fıkıh ilmini Abdullah İbn-i Mes’ûd’dan (r.a.) öğrendi. Onun derslerinde yetişen beş seçkin talebesinden biridir. Kendisine fıkhî meseleler sorulurdu. Fıkıh ilminde, tabiînin büyük fıkıh âlimlerinden meşhûr Kadı Şüreyh derecesinde âlim idi. Kadı Şüreyh bazen kendisine derin fıkhî meseleler soranları ona gönderirdi, ilmindeki üstün derecesi yanında takvası, harâmlardan sakınmasıyla da meşhûrdur. İbn-i Sîrîn onun hakkında şöyle demiştir; “Onun gibi takvası ileri derecede birini görmedim” İshan bin Mensur “O, sika (güvenilir, sağlam) bir âlimdir. Onun bir benzeri az bulunurdu.” demiştir.

Bir gün kendisine Kur’ân-ı kerîm’den bir âyet sorulduğunda buyurdu ki: “Bu hususda Allahü teâlâ’dan korkun. Kur’ân-ı kerîm’in mânâsını hakkıyla bilenler bizden önceydi. Onlar şimdi yok. Onlar bu konuda ne bildirmişlerse bu âyetin mânâsı da O’dur.”

Muhammed bin Abdullah Ensârî şöyle anlatmıştır; Abide bin Amr’a bende, Resûlullahın (s.a.v.) mübârek saçından bir kıl var, Enes bin Mâlik’ten kalmadır, dedim. O da, bende Resûlullahın (s.a.v.) mübârek saçından bir tel bulunması, dünyâ üzerinde bulunan değerli ve kıymetli ne varsa onlardan kat kat sevimlidir” dedi.

Rivâyet ettiği hadîs-i şerîflerden biri: Bir gün Resûlullah (s.a.v.) efendimiz Abdullah bin Mes’ûd’a “Nisâ sûresini oku dinleyelim” buyurdu. İbn-i Mes’ûd “Yâ Resûlallah! Kur’ân-ı kerîm size indi. Biz O’nu sizden okuduk ve sizden öğrendik.” dedi. Resûl-i Ekrem “Evet öyledir. Fakat ben Kur’ân-ı kerîmi başkasından dinlemeyi severim” buyurdu, İbn-i Mes’ûd okumaya başladı. “Halleri ne olacak! her ümmetten bir şâhit getireceğimiz zaman...” (Nisa, 41) âyetine gelince, Resûlullah’ın mübârek gözlerinden yaşlar boşandı.

Yine İbn-i Mes’ûd’dan rivâyet ettiği hadîs-i şerîfte, “İnsanların en hayırlısı benim asrımda bulunanlardır. Sonra en hayırlısı onlardan sonra gelenler, sonra en hayırlısı onlardan sonra gelenlerdir.” buyurulmuştur.

KAYNAKLAR 

1) Tezkiret-ül-huffâz cild-1, sh-40

2) El-A’lâm cild-4, sh-199

3) Tehzîb-üt-tehzîb cild-7, sh-84

4) Vefayât-ül-a’yan cild-4, sh-182

5) Tabakât-ı İbn-i Sa’d cild-6, sh-93

6) Şezerat-üz-zeheb cild-1, sh-78

7) Tehzîb-ül-esmâ vel’luga cild-1, sh-317