|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
21. İnsanın Bir Şeyi İyi Bildikten Sonra Anlatması ve Sağlam Olduğunu Bilmediği Her Şeyi Başkasına Söylememesi Allahü teâlâ şöyle buyurmuştur: "Bilmediğin şeyin peşine düşme. Kulak, göz ve kalb; bütün bunlar yapılandan sorumludur. "[162] "İnsan bir söz söylemez ki, onun yanında hazır bir gözetleyici (melek) bulunmasın. "[163] "Senin Rabbin (her şeyi gözetip) görendir."[164] 994- Tâbi'in büyüklerinden olan Hafs ibn Âsım'dan rivâyet edilmiştir. O da Ebû Hüreyre'den (radıyallahü anh) rivâyet etmiştir ki, Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:[165] "Her işittiğini kişinin anlatması ona yalan olarak yeter." Ömer İbnü'l-Hattâb'dan (radıyallahü anh) yapılan rivâyetde şöyle demiştir: “Duyduğu her şeyi adamın anlatması, ona yalan olarak yeter. "[166] Bu konu ile ilgili haberler çoktur. 995- Sahîh bir isnadla İbn Mes’ûd'dan yahut Huzeyfe ibnü'l-Yeman'dan yapılan rivâyetde demiştir ki, Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem'in şöyle buyurduğunu işittim: "(Gerçeği arayıp bulmadan maksadına kavuşmak için sözün başında, insanlar) "sandılar" demek, adama ne kötü bir binektir!"[167] İmâm Ebû Süleyman el-Hattâbî, kendisinden rivâyet ettiğimiz "Meâlimü's-Sünne" kitabında şöyle diyor: Bu hadisin aslı şudur: İnsan hacdan dönmek isteyip de bir memlekete gideceği zaman bir bineğe biner ve yürür, istediği yere varıncaya kadar... Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem, insanın maksadına ulaşması için sözün başına geçirdiği "Sandılar" sözünü bir bineğe benzetmiştir. Çünkü senedi olmayan bir hadis için sandılar sözü kullanılır. Bu bir ifadedir ki, onunla maksada ulaşmak için kullanılır. Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem de, bu yolda söylenen sözü kötülemiştir. Aynı zamanda anlatılan şeyin sağlam ve sabit olmasını emretmiştir. Sağlam temele dayanınadıkça rivâyet edilmemesini istemiştir. Hattâbî'nin sözü bundan ibarettir. Allah en iyi bilendir. |
