SAYFA 001 002 003 004 005 006 007

TR AR ŞERH

1

Vâris olmaları ittifakla sabit olan erkekler ondur:

1-Ölünün öz oğlu,

2-Torunu alabildiğine aşağı iner,

3-Babası,

4-Büyük babası alabildiğine yukarı çıkar,

5-Kardeşi,

6-Kardeşinin oğlu (yeğeni),

7-Amcası,

8-Amcası oğlu,

9-Kocası,

10-Azat eden efendisidir.

Kadın vârisler yedidir:

1-Kızı

2-Oğlunun kızı (torunu),

3-Annesi,

4-Ninesi,

5-Kızkardeşi,

6-Kendisini azat eden hanımı,

7-Zevcesi

Dört kimse vâris olamaz:

1-Köle,

2-Katil,

3-İslam dininden dönen (mürted)

4-İki ayrı milletten olanlar yâni müslüman kâfirden, kâfir müslümandan irsiyet götüremez.

Kur'an’da belirten farz (pay) lar altıdır:

1-Nısıf (yarı),

2-Rub (dörtte bir)

3-Sümün (sekizde bir)

4-Sülüsan (üçte iki)

5-Sülüs (üçte bir)

6-Südüs (altıda bir)

Nısıf (yarı) beş sınıfın payıdır:

1-Ölünün kızı,

2-Öz kızı olmadığında ölünün torunu,

3-Ana baba bir olan kızkardeş,

4-Ana baba bir olan kız kardeşi olmadığı takdirde, baba bir kızkardeşi,

5-Ölünün evlâdı ve torunu olmadığı takdirde kocasının payıdır.

Rub' (dörtte bir) iki kişinin payıdır:

1 - Evlâd ve torunu bulunduğu takdirde kocasının,

2 — Evlâdı ve oğlunun evlâdı bulunmadığı takdirde zevcelerin (ölünün hanımlarının) payıdır.

Sümün (sekizde bir), ölünün çocuğu veya oğlunun çocuğu olduğu takdirde hanımlarının payıdır.

Sülüsanı (üçte iki) ölünün kocası hariç, tek başına olduğu halde terekenin yarısını alan kimseler -iki ve daha fazla oldukları takdirde- alırlar.

Sülüs (üçte bir), ölünün çocuğu, oğlunun çocuğu, iki ve daha fazla kardeş ve kız kardeşleri olmadığı takdirde annesinin payıdır.

1 -Ölenin vârisi: Kocası ile ebeveynleri.

2-Veya hanımıyla anne ve babası olursa, bu iki meselede anneye ancak kocanın veya hanımın payları çıkarıldıktan sonra geri kalanın üçte birisi verilir.

Anne bir kardeşler, iki ve daha fazla oldukları zaman terekenin üçte biri verilir, eşit şekilde erkek ve kadınların arasında taksim olunur.

Terekenin südüsü (altıda biri) yedi kimsenin payıdır.

1-Ölünün öz evlâdı ve torunuyla beraber anne ve babasından her birinin,

2-Hangi cihetten olursa olsun, ölünün kardeş ve kızkardeşleriyle beraber olan annesinin,

3-Çocukla beraber olan ninelerin,

4-Çocukla birlikte kalan dedenin, (yâni baba tarafından olan dede)

5-Öz kızıyla beraber olan oğlunun kızlarının,

6-Ana baba bir kızkardeşle beraber olan baba bir kızkardeşlerin,

7-Annenin tek bir evlâdının payıdır.

Nineleri, ölünün öz annesiyle, dedesi, kardeş ve kız kardeşleri babasıyla düşer terekeden mahrum olurlar.

Anne bir kardeşler dört kişiyle sakıt olurlar:

1-Ölünün çocuğu,

2 -Oğlunun çocuğu,

3-Babası,

4-Dedesiyle, sakıt olurlar.

Meyyitin (ölünün) kızları üçte ikinin tamını alınca, oğlunun kızları sakıt olurlar.

Ancak seviyelerinde veya bir derece daha aşağı oğlun oğlu olursa onları asabe (servetin geri kalanını aralarında taksim eden vârisler) kılar.

Anne - baba bir olan kızkardeşler, malın üçte ikisini tamamen alınca baba bir, kızkardeşler paysız kalırlar. Meğerki beraberlerinde kardeşleri bulunsun, bu takdirde onları asabe kılar.