|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
61 HARÂM VE HELÂL İpeği giymek erkeklere haram, kadınlara helâldir. Ebû Hanife’ye göre, yastık yapmasında beis yoktur. Ebû Yusuf ve Muhammed «Yastık edinmesi mekruhtur» dediler. Harpte erkek için ipeği giymek bu iki imama göre zararsızdır, Ebû Hanife'ye göre mekruhtur. Mülhem denilen elbiseyi giymekte damarları ipek, eti (dokusu) pamuk veya şalteli olursa beis yoktur. Erkekler için gümüş yüzük, kemer ve gümüşle süslenen kılıç hariç altın ve gümüşle süslenmek caiz değildir. Kadınlar için ise, altın ve gümüşün her türlüsüyle süslenmek caizdir. Erkek çocuğa altın ve ipekli giydirmek velisi için mekruhtur. Gerek erkeğe ve gerekse kadınlara altın ve gümüş kaplarda yemek, içmek, yağ ve koku sürmek asla caiz değildir. Cam billur ve akikten yapılan tabakların kullanılmasında hiçbir beis yoktur. Ebû Hanife'ye göre, gümüş suyu ile süslenmiş kaplarda yemek, bu gibi eğerlere binmek ve tahtalarda oturmak caizdir. Mushafın her on âyet-i celilesinin arasına ta'şir koymak ve noktalamak mekruhtur. Altın suyu ile Kur'anı Kerim’i süslendirmek, caminin nakış ve zinetini yapmakta beis yoktur. Burulmuş erkekleri, evde çalıştırmakta kerahet vardır. Hayvanları burmakta, katır doğursun diye kısrağı eşekten yapmakta beis yoktur. Hediye almak veya vermek hususunda ve izinde çocuk ve kölenin sözünü kabul etmek caizdir. Muamelâtta fâsığın sözü kabul olunur. Fakat dinî meselelerde ancak âdil bir kimsenin sözü kabul olunur. Kişi, ancak ecnebisi olan bir hanımın yüzüne ve bileklerine kadar iki eline bakabilir. Şehvetten emin değilse hacet zamanı hariç yüzüne de bakamaz. Kadı, bir hanımın aleyhinde hüküm, şahit de aleyhinde şahitlik yapmak istediğinde şehvetten korkarsalar bile, yüzüne bakmaları caiz olur. Hanımın hasta yerlerine tabibin bakması caizdir. Diz kapağı ile göbek arası hariç, erkek erkeğin bedeninin diğer kısmına bakabilir. Erkek, hanımın neresine bakabilirse, hanım da erkeğin aynı yerlerine bakabilir. Erkek erkeğin neresine bakabilirse, hanım da hanımın oralarına bakabilir. Kişi, kendisine helâl olan cariyesinin ve hanımının fercine (tenasül uzvuna) bakabilir. . Erkek, mahremleri bulunan hanımların yüz, baş, göğüs, bacak ve pazularına bakabilir. Ancak sırt ve karnına bakamaz. Bakabileceği yerleri ellemesinde beis yoktur. Başkasının cariyesine gelince, kişi öz mahremlerinin nerelerine bakabiliyorsa o cariyenin de oralarına bakabilir. Bir cariyeyi satın almak istediğinde, bakabileceği yerleri şehvetten korksa bile ellemesinde hiç bir mahzur yoktur. Burulmuş erkek, ecnebi bir hanıma bakmakta burulmamışlar gibidir. Köle, mevlası bulunan bir hanımın ancak ecnebiler için bakılması caiz olan beden kısımlarına bakabilir. Erkek, cariyesinin izni olmasa bile cima anında menisini dışarıya dökebilir. Hanımıyle yaptığı cimada ancak hanım izin verirse meniyi dışarı akıtabilir. İnsan ve hayvan yeminde ihtikâr yapmak (yâni pahalanması için biriktirmek) eğer biriktirmenin zarar vereceği bir beldede ise mekruhtur. Öz mahsulünü veya başka bir memleketten getirip biriktirirse karaborsacı olmaz. Eşyanın fiatını tâyin etmek sultana caiz değildir. Fitne günlerinde silâh satmak mekruhtur. İçki yapacağını bilen birisine şırayı satmakta beis yoktur. Yâni ateşperest ve zümmîlere satabilir. |
