|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
48 MEÂKIL Şüph-i amd ve hataen (yanlışlıkla) yapılan öldürmenin ve öldürmekle vacip olan diyet, öldürülenin âkilesine farz olur. Eğer katil divana yazılmışlardansa (yâni memur ise) âkilesi, divana yazılmışların hepsidir, diyet üç sene zarfında onların maaşlarından kesilir. Eğer maaşları üç seneden fazla veya az bir müddet için verilirse ona göre alınır. Divan ehlinden (memur) olmayan bir kimsenin âkilesi kabilesidir. Diyet üç sene zarfında beherine dört dirhemden fazla düşmemek şartıyla taksite bağlanır ve her senede bir dirhem iki danık verilecektir. Bundan da azaltılabilinir. Kabilesi buna kâfi gelmezse, başka kabilelerin en yakını kendilerine bu taksitleri verme bakımından yardımcı olabilir. Katil de diyet vermekte kabileye dâhil olunur ve kabilenin birisi gibi taksit verir. Azat olunan kölenin âkilesi, azat eden mevlânın kabilesidir. Müvalat yoluyla mevlâ edenin âkilesi, mevlâ edindiği zat ve o zatın kabilesidir. Âkile, diyetin onda birisinin yarısından az yüklenemez, onda birin yarısını ve daha çoğunu yükler. Onda birin yarısından az olan nakdî ceza, caninin malından alınır. Kasten yapılan katlin cinayeti âkile kabul etmez. Caninin itirafiyle sabit olan bir cinayetin diyeti, âkileye düşmez, meğerki caniyi tasdik etseler. Sulh yoluyle lâzım gelen diyeti âkile ve vermez. Hür bir insan, yanlışlıkla köleye karşı cinayet işlerse, diyet âkilesine düşer. |
