SAYFA 001

TR AR ŞERH

39 Lİ’ÂN

İkisi şahitlik yapacak nitelikte ve kadında kendisine iftira atana had vurulacak kapasitede olduğu halde, kocası kendisini zina ile itham veya çocuğunun nesebini kadının isteğine rağmen inkâr ederse kocaya li’ân düşer. Eğer koca li’ândan men olursa li’ân yapıncaya kadar veya kendisini yalanlayıp kendisine had tatbik oluncaya kadar hâkim hapse atar. Eğer koca li’ân yaparsa hanıma da li’ân lâzım gelir. Eğer hanım li’ândan men olursa, li’ân yapınca veya kocasını tasdikleyinceye kadar hâkim hanımı hapseder... .

Koca, kâfir, köle veya iftiradan dolayı kendisine had vurulmuş bir kimse ise, hanımına zinayı isnat ettiğinde kendisine had düşer.

Koca, şahitlik yapacak nitelikte ise, hanımı, cariye, kâfir veya daha evvelce had yemişlerden veya kendisine iftira atana had vurulmayacak tipten ise, kendisine zina isnat eden kocasına had vurulmaz ve li’ân da yoktur.

Li’ân nasıl yapılır?

Kadı, ilk evvelâ kocadan başlar. Koca dört defa şahitlik yapar, her defasında: «Ben Allah'ı şahit kılıyorum ki, şüphesiz hanımımın hakkında ileri sürdüğüm zina meselesinde, doğru söyleyenlerdenim» diyecektir. Beşinci olarak: «Eğer, hanımıma zina meselesinde iftira atanlardan isem, Allah'ın laneti üzerime olsun» diyecektir. Bütün bu yeminleri yaparken hanımına işaret etmesi lâzımdır. Bundan sonra hanım dört defa şahitlik eder ve her defasında «Allah'ı şahit ederim, kocam bana atfettiği zina meselesinde yalancılardandır.» Beşincide «Eğer kocam bana atfettiği zinada doğru ise Allah bana gazap etsin» diyecektir.

Yekdiğerini lanetlediği zaman, kadı birbirinden ayırır. İmam-ı Azam’a ve Muhammed'e göre, bu ayrılık bayin bir talâk sayılır.

Ebû Yusuf: «Ebedî bir şekilde o hanım kocasına haram olur» dedi.

Eğer kazıf (iftira) çocuğun inkâr edilmesiyle olursa, kadı çocuğun nesebesini yok eder ve çocuğu annesine ilhak eder (yâni annesine verir ve ancak ona vâris olur).

Eğer li’ândan sonra, koca cayıp kendisini yalanlarsa, kadı ona had vurur ve böylece hanımıyla tekrar evlenmek helâl olur. Eğer hanımından başka birisine zinayı atfedip had yerse veya bir kadın zina edip had vurulursa, bu şekilde kişi hanımıyla evlenebilir.

Hanımı küçük veya deli olduğu halde kendisine zina atfederse, aralarında li’ân olamaz.

Ahrasın (dilsiz) hanımına zina atfetmesi li’ânı icap edemez. Koca, hanımına «Senin hamlin benden değildir» dediği zaman aralarında li’ân olmaz.

Eğer hanımına: «Sen zina ettin bu hamlin zinadandır» dese li’ân muamelesi aralarında icra edilir. Fakat kadı, hamlin nesebini kaldıramaz.

Doğumun hemen akabinde veya tebrik edildiğinde veya doğum için âletler alındığı zamanda, hanımının çocuğunu inkâr ederse, iddiası doğrulanır ve bu iddiasından dolayı li’ân yapar. Eğer bu müddetten sonra çocuğu inkâr ederse, li’ân yapar, fakat nesep sabit olmuştur.

Ebû Yusuf ve Muhammed: «Bütün nifas (lohusa) müddetince çocuğu inkâr edebilir» dediler.

İkiz doğuran hanımın birinci çocuğunu inkâr edip ikincisini kabullenirse her ikisinin de nesebi sabit olur ve kocaya da had vurulur. Eğer birincisini kabullenir, ikincisini inkâr ederse her ikisinin nesebi sabit olur ve li’ân yapar.