|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
21 VEDÎ’A Vedia (Muhafaza edilmek için başkasına teslim edilen mal) Müdâ'in (emanetçi) elinde emanettir. Helak olunduğunda, emanetçi mesul değildir. Emanetçinin kendisi de, emrinin altında bulunanlar da o emaneti koruyabilir. Başkalarıyla korur veya başkasına emanet ederse, zâmin olur. Ancak evi yandığı zaman komşusuna teslim ederse veya batmak üzere olan bir gemiden diğer bir gemiye atarsa mesul olmaz. Eğer emanetçi, emaneti ayırdedilmiyecek şekilde malına katarsa, zâmin olur. Emanet sahibi, emanetini istediği zaman emanetçi verebildiği halde vermezse zâmin olur. Emanetçinin haberi olmadığı halde, emanet mal onun malına karışırsa, sahibiyle ortak olur. Emanetçi, emanetin bir kısmını infak ederse, bilâhare mislini geri verip diğeriyle karıştırırsa hepsinin zâmini olur. Emanetçi, evvelâ emanette suiistimal yapar. Meselâ hayvana biner, elbiseyi giyer veya köleyi çalıştırırsa veya başkasına emanet bırakırsa bilâhare suistimali kaldırırsa ve emaneti geri getirirse, zâminlik ortadan kalkar. Eğer emanet sahibi, emaneti ister, emanetçi de inkâr ederse, zâmin olur. Bilâhare itiraf ederse bile zâminlikten çıkmaz. Ağırlığı ve masrafı varsa bile emanetçi, emaneti beraberinde yolculuğa çıkarabilir. İki kişi birden, birisine emanet bıraktığında birisi tek başına gelip payını isterse İmam-ı Azam’a göre, diğeri gelmezden evvel emanetçi gelene payını vermez. Ebû Yusuf ve Muhammed «Payını verecektir» dediler. Bir kişi, taksim olunan bir şeyi, iki kişiye emanet ederse, birisi diğerine payını teslim etmez, ancak taksim eder herkes payını korur. Eğer taksim olunmayan şeylerden olsa birisi diğerinin izniyle hepsini muhafaza edebilir. Emanet sahibi emanetçiye hanımına teslim etme dese, o da zevcesine teslim ederse zâmin olamaz. Eğer bir odayı kastederek, bu odada muhafaza et dese, emanetçi de evin diğer bir odasında muhafaza ederse, zâmin olamaz. Başka bir evde muhafaza ederse zâmin olur. |
