BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

9. Süt, Su Ve Benzeri İçecekleri İçtikten Sonra Sağdakine Vermek

2704. Enes b. Malik (radıyallahü anh)'den: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'a içine kuyu suyu karıştırılmış süt getirildi. Sağında bir bedevi, solunda Ebû Bekir oturuyordu. Sütü (önce kendisi), içti sonra bedeviye verdi ve şöyle buyurdu:

« Sağınıza verin, sağdan devam edin.» Buhârî, Eşribe, 74/81; Müslim, Eşribe, 36/17, no:124; Şeybanî, 884.

Bu hadis, içecek şeyleri ikram ederken dahi sağdan başlamanın sünnet olduğunu gösterir. Burada Resûlüllah, bundan sonraki hadiste olduğu gibi, Hazret-i Ebû Bekir, bedeviden fazilet bakımından daha üstün olduğu halde önce Hazret-i Ebû Bekir'in içmesi için bedeviden izin istememiştir. Zira bedeviler inanç yönünden daha zayıf ve henüz imanı tam olgunlaşmamış olması dolayısıyla bu hareket bedevi üzerinde olumsuz bir etki meydana getirebilirdi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bu ince noktayı hesaba katmış olmalıdır. Bu hadiste sütün içine su karıştırılması, onu ya soğutmak ya da herkesin içmesini temin etmek için onu çoğaltmak maksadıyla yapılmıştır. Yoksa süt satıcılarının süte su katmaları caizmiş gibi bir hüküm ifade etmez. Bu katiyetle haramdır. Faziletli dururken suyun fazilet bakımından daha aşağıda bulunan bir kişiye verilmesi, sağdan başlamanın ehemmiyyetini ortaya koyması bakımından son derece önemlidir.

2705. Sehl b. Sa’d el-Ensarî (radıyallahü anh)'den: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'a bir içecek getirildi ve onu içti. Sağında bir çocuk, solunda da yaşlı kişiler bulunuyordu. Resûlüllah çocuğa:

«Şu yaşlı kişilere önce vermeme izin verir inisin?» diye sordu.

Çocuk da:

« Hayır! Yallah (izin veremem) Ya Resûlallah! İçeceğin senden bana verilmesi hakkımı kimseye vermem,» deyince Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) da içeceği onun eline verdi. Buharî, Eşribe, 74/19; Müslim, Eşribe, 36/17, no:127.

Burada söz konusu olan çocuk İbn Abbas'dır. Yaşlılar da onun yakınlarıdır. İbn Abbas, izin istendiği zaman olumsuz bir tesir altında kalmayacağına güvendiği için, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ondan izin istemiştir. O da izin vermemiş, hakkını almıştır ki bu noktada Peygamber Efendimizin eşine rastlanmayan üstün ahlakı ve kurallara bağlılığı ortaya çıkıyor. Çocuktur deyip onun hakkına bir vecibe olmadığı halde riayet ederek ondan izin isteme nezaketini gösteriyor ve izin vermeyince de ona karşı olumsuz bir davranış göstermeden haklıya hakkını teslim ediyor. Bu hadis, ayrıca sağda bir kişi dururken ondan izin almadan başkasına verilemeyeceğini ve izin istemenin bir mahzuru olmadığını da gösterir. Ayrıca, dini bir menfaat ve uhrevî bir fazilet varsa, izin istemeyi terketmek lâzım geldiğini de ifade eder.