BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

37- Vahiy Nasıl Gelirdi?

941- Âişe (radıyallahü anha)’dan rivâyete göre, şöyle demiştir: Haris b. Hişam Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e; (Sana vahiy nasıl geliyor?) diye sormuştu da, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

(Bazen çıngırak sesi gibi gelir, o hal benden gidince Meleğin söylediğini bellemiş olurum, bana en ağır gelenide budur. Bazen de melek bana genç biri şeklinde gelir ve vahyi bana aktarır.) (Buhârî, Vahy: 1; Müslim, Fedail: 23)

942- Âişe (radıyallahü anha)’dan rivâyete göre, Haris b. Hişam, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e vahyin nasıl geldiğini sormuştu da, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştu:

(Bazen çıngırak sesi gibi gelir bu bana en ağır gelenidir, o durum benden kalkınca meleğin söylediğini aynen bellemiş olurum. Bazen de Melek bir adam şeklinde gelir ve benimle konuşur, ben de onun ne söylediğini iyice bellemiş olurum.) Âişe der ki:

(Çok soğuk bir günde; Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e vahiy geldiğini hatırlarım, o durum üzerinden kalkınca şakaklarından ter akıyordu.) (Buhârî, Vahy: 1; Müslim, Fedail: 23)

943- İbn Abbâs (radıyallahü anh), Allah’ın; (Kıyâme sûresi 16-17 ayeti olan; (Vahyi çarçabucak almak için dilini kıpırdatma, onu topluca Sana öğretmek bize aittir) hakkında şöyle diyor: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), vahyin inişiyle alakalı bellemek için zorluk çeker ve dudaklarını kımıldatırdı. Allah ta:

(Ey Peygamber! Sana inen vahyi acele belleyip ezberlemek için dilini kıpırdatma, çünkü onu senin kalbine yerleştirmek ve gerektiğinde okutturmak bizim işimizdir.) Ayetini indirdi. İbn Abbâs diyor ki: Buradaki toplamak; kalbine yerleştiririz ve sonra sen onu okursun demektir. Kur’an’ı okuduğunuz zaman, onun okunuşuna uy demek Kur’an’ı sana okuduğumuzda onu dinle ve ona kulak ver demektir. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e Cibril geldiğinde, sükut edip onu dinlerdi. Cibril gidince getirdiği ayeti nasıl okumuşsa aynı şekilde okurdu. (Buhârî, Vahy: 2; Tirmizî, Tefsirül Kur’an: 72)

944- Ömer b. Hattab (radıyallahü anh)’dan rivâyete göre, şöyle demiştir: Hişam b. Hâkim b. Hızâm, Furkân sûresini okurken dinledim, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in bana okutmadığı bazı lehçelerle okumuştu. (Bu sûreyi sana kim öğretti) diye sordum. (Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem)) dedi. Ben de:

(Yalan söylüyorsun; Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), sana bu şekilde okutmamıştır) dedim, elinden tutarak Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e götürdüm ve:

(Ey Allah’ın Rasûlü! Sen bana Furkân sûresini öğrettin fakat bu kimseden dinledim bana okuttuğun gibi okumadı) dedim. Bunun üzerine Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Ey Hişam oku bakalım) dedi. Hişam önceki okuduğu gibi okudu. Bunun üzerine Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Bu sûre bu şekilde nazil olmuştur) dedi. Sonra:

(Ey Ömer! Sen de oku) buyurdu. Ben de bildiğim şekliyle okudum yine bu sûre bu şekilde nazil olmuştur dedi ve şöyle devam etti:

(Bu Kur’an, yedi lehçe üzerine nazil olmuştur.) (Ebû Dâvûd, Salat: 357; Tirmizî, Kıraat: 11)

945- Abdurrahman b. Abdulkari (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Ömer b. Hattab’tan işittim şöyle diyordu: Hişam b. Hâkim’in Furkân sûresini okuduğunu dinledim, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in bana öğrettiği şekilde okumuyordu. Az kalsın üzerine yürüyecektim. Namazı bitirinceye kadar bekledim sonra elbisesinden tutarak Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yanına getirdim ve:

(Ey Allah’ın Rasûlü! Bu kimseden Furkân sûresini okuduğunu dinledim, bana öğrettiğin gibi okumuyordu) dedim. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), Ona:

(Oku bakalım) dedi. O da, önceki okuduğu gibi okudu. Bunun üzerine Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Bu sûre bu şekilde nazil oldu buyurdu.) Sonra bana:

(Oku bakalım sen de) dedi. Ben de bildiğim gibi okuyunca:

(Bu Kur’an; yedi harf üzere nazil olmuştur kolayınıza gelen şekilde okuyun) buyurdu. (Ebû Dâvûd, Salat: 357; Tirmizî, Kıraat: 11)

946- Misver b. Mahreme ve Abdurrahman b. Abdilkari (radıyallahü anhüma)’dan rivâyete göre, şöyle demişlerdir: Ömer b. Hattab’tan işittik şöyle diyordu:

(Hişam b. Hakim’in, Furkân sûresini Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) hayatında benim okuyup öğrendiğim gibi değil değişik bir sûretle okuduğunu işittim. Az kalsın namazda üzerine yürüyecektim, selâm verinceye kadar sabrettim selâm verdiğinde elbisesinden tutup; (Bu sûreyi bu şekilde okumayı sana kim öğretti) dedim. (Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem) öğretti) dedi. Ben de:

(Yalan söyledin) dedim. (Allah’a yemin olsun ki Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bu sûreyi sana öğretmediği bir şekilde bana öğretmişti, seninki benim okuyuşuma benzemiyor) dedim ve birlikte Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ‘in yanına vardık; (Ey Allah’ın Rasûlü! Ben bu kimseden Furkân sûresini bana öğrettiğin şeklin dışında değişik şekilde okuduğunu işittim. Halbuki bu süreyi bana siz okutup öğretmiştiniz) dedim. Bunun üzerine Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), bana:

(Onu bırak Ey Ömer) buyurdu ve:

(Ey Hişam oku) dedi. Hişam da benim dinlediğim şekilde aynen okudu. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Bu sûre bu şekilde indirildi) dedi. Sonra bana (Ey Ömer sen oku bakalım) dedi. Ben de bana öğretip okuttuğu gibi okudum, bana da:

(Bu sûre bu şekilde nazil oldu) dedi ve sonra şöyle buyurdu:

(Bu Kur’an yedi harf üzere nazil olmuştur kolayınıza gelen şekilde okuyunuz.) (Ebû Dâvûd, Salat: 357; Tirmizî, Kıraat: 11)

947- Übey b. Ka’b (radıyallahü anh)’dan rivâyete göre, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), Benî Gifar kabilesinin gölü kenarındaydı. Cibril geldi ve:

(Allah, Kur’an’ı ümmetine bir harf (lehçe) üzerine okumanı emrediyor) dedi. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Allah’tan affını ve bağışlamasını talep ederim, ümmetim buna güç getiremez) dedi. Sonra Cibril ikinci defa geldi ve:

(Allah, Kur’an’ı ümmetine iki harf (şive ve lehçe) üzerine okumanı emrediyor) dedi. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Allah’tan af ve bağışlamasını talep ederim. Benim ümmetim buna da güç yetiremez) dedi. Cibril üçüncü defa gelerek:

(Allah ümmetine bu Kur’an’ı üç harf (şive ve lehçe) üzere okumanı emrediyor) dedi. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Allah’tan af ve bağışlamasını isterim) dedi ve:

(Ümmetim buna da güç yetiremez) dedi. Sonra Cibril dördüncü defa geldi ve:

(Allah ümmetine bu Kur’an’ı yedi harf (lehçe ve şive) üzerine okumanı emrediyor, hangi harf üzere okurlarsa doğru okumuş sayılırlar) dedi. (Ebû Dâvûd, Salat: 357; Müslim, Salatül Müsafirin: 48)

948- Übey b. Ka’b (radıyallahü anh)’tan rivâyete göre, şöyle demiştir: Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bir sûreyi bana okutup öğretmişti. Bir defasında ben mescidde oturuyordum. Bir kimsenin benim okuduğumdan başka bir şekilde okuduğunu işittim ona: Sana bu sûreyi kim öğretti dedim. O da:

(Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem)) dedi. Benimle beraber gel Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e kadar gideceğiz dedim. O adamı Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e getirdim ve:

(Ey Allah’ın Rasûlü! bu adam bana öğrettiğin şeklin dışında okuyor) dedim. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Ey Ubey! Oku) buyurdu. Ben de okudum bana:

(Güzel okudun) buyurdu. Sonra, O adama:

(Oku) dedi. O da, benimkinden farklı okudu Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ona da:

(Güzel okudun) buyurdu. Sonra, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) sözünü şöyle sürdürdü:

(Ey Übey Kur’an yedi lehçe (lügat şive) üzere indirilmiştir. Onların hepsi yeterli ve şifa vericidir.) (Ebû Dâvûd, Salat: 357; Müslim, Salatül: Müsafirin: 48)

949- Übey (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Müslüman olduktan sonra; Okuduğum bir ayeti, başkası başka bir şekilde okuyunca kalbime şüphe girdi, bu ayeti bana Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) okutup öğretti dedim. O da:

(Bana da, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) okutup öğretti) dedi. Bunun üzerine hemen Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yanına geldim ve:

(Ey Allah’ın Peygamberi! Bu ayeti bana şöyle öğretmiştin değil mi?) diye sordum. (Evet) buyurdu. Bu defa o adam:

(Bu ayeti bana şu şekilde öğretmemiş miydin?) dedi. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yine:

(Evet) dedi ve şöyle devam etti:

(Cibril ve Mikail bana geldiler. Cibril sağıma Mikail soluma oturdu. Cibril: Kur’an’ı bir lügat (şive ve lehçe) üzere oku dedi. Bunun üzerine Mikail de bana: Fazlalaştırılmasını iste dedi bu şekilde yedi harf yedi lehçeye kadar çoğalmış oldu yani Cebrail yedi şekilde de okumuş oldu. Her harf (şive ve lehçe) yeterli ve şifa kaynağıdır. (Müslim, Salatül Müsafirin: 48; Ebû Dâvûd, Salat: 357)

950- İbn Ömer (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

(Kur’an’ı öğrenen ve ezberleyen kimsenin durumu bağlanmış devenin sahibi gibidir onu gözettiği sürece tutabilir onu bırakırsa kaçar gider.) (Müslim, Salatül Müsafirin: 33; Buhârî, Fedailül Kur’an: 26)

951- Abdullah b. Mes’ud (radıyallahü anh)’dan rivâyete göre, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

(Kur’an’ı öğrenen hafızlardan birisinin şu ayeti unuttum demesi ne kötüdür. Belki de unutturuldu demelidir. Kur’an’ı daima okuyup Mutalaa ve müzakere edin çünkü Kur’an’ın hafızların hafızalarından kaçması, develerin iplerinden kurtulup kaçmasından daha hızlıdır.) (Müslim, Salatül Müsafirin: 33; Buhârî, Fedailül Kur’an: 26)