BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

3. İmam (İdareci) Kanı Affetmeyi Tavsiye Eder

4498- Şüreyh el-Huzâi (radıyallahü anh)’den; Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

" Bir kimse öldürülme veya yaralanmaya maruz kalırsa o (ölenin varisi) şu üç şeyden birisini seçer: Ya kısas yapar, ya affeder yada diyet alır. Eğer dördüncü bir şey isterse onu engelleyin. Kimde bundan (bu üç şeyden birini seçtikten) sonra haddi aşar (başka birşey isterse) onun için acı verici bir azâb vardır."

İbn Mace: diyet 3, Dârimi, diyât I.

4499- Enes b. Mâlik (radıyallahü anh)’den; şöyle demiştir:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’a kısası gerektiren bir suç (lu) getirildiğinde, onun ancak affı emr (tavsiye) ettiğini gördüm.

Nesâi, Kasâme 29. İbn Mace, diyât 35.

4500- Ebû Hureyre (radıyallahü anh)’den; şöyle demiştir:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) zamanında bir adam öldürüldü. Dava Resûlüllaha getirildi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) katili, maktulün velisine teslim etti.

Katil:

" Ya Resûlallah! Vallahi ben onu öldürmeyi istemedim" dedi. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) maktulün velisine:

" Haberin olsun, eğer o doğru söylüyorsa (ve buna rağmen) sen onu öldürürsen cehenneme girersin" buyurdu. Adam da katili serbest bıraktı.

Katilin elleri arkadan enli bir kayışla bağlı idi, kayışını sürüyerek çıktı. Bu yüzden adam " zû nis'a=kayışlı" diye adlandırıldı.

Tirmizi, diyât 13, Nesâi, Kasâme 6, İbn Mâce, diyât 34.

4501- Vâil b. Hucr (radıyallahü anh) şöyle demiştir:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yanında idim. Boynunda kayış bağlı bir katil getirildi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) maktulün velisini çağırdı ve:

" Onu affediyor musun?" dedi. Adam:

Hayır, cevâbını verdi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Ondan diyet mi alıyorsun?" buyurdu.

Adam:

Hayır, dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Onu öldürecek misin?" diye sordu. Adam:

Evet, dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" A! onu götür" dedi.

Dördüncü seferinde:

" Haberin olsun, eğer sen onu affedersen, o hem kendi günahını hem de öldürdüğü kişinin günâhı ile döner" buyurdu.

Ravi derki:

Bunun üzerine maktulün velisi katili affetti. Ben onu, kayışını sürürken gördüm.

Nesâi. kasâme 6-7. Müslim 33.

4502- Bize Ubeydullah Ömer b. Meysere haber verdi, bize Yahya b. Said haber verdi, " Bana Cami b. Metar haber verdi" dedi. Bana Alkame b. Vâil (önceki hadisi) aynı isnâd ve manâ ile rivâyet etti.

4503- Alkame b. Vâil (radıyallahü anh)’in babası (Vâil)’den rivâyet etti (ğine göre); Vâil şöyle dedi:

" Bir adam Habeşli birisini Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e getirip:

Bu adam kardeşimi öldürdü, dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Habeşliye:

Onu nasıl öldürdün? diye sordu Habeşli:

Kafasına balta vurdum, maksadım onu öldürmek değildi, karşılığını verdi.

Resûlüllah:

Onun diyetini ödeyecek malın var mı? Habeşli:

Hayır Resûlüllah:

Seni göndersem de, insanlardan isteyerek onun diyetini toplasan olur mu? buna ne dersin?

Habeşli:

Hayır Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

Mevlâlarm (efendilerin) sana onun diyetini verirler mi?

Habeşli:

Hayır.

Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) adama (maktulün velisine):

" Onu al" buyurdu. Adam, öldürmek için katili çıkardı. (Peşinden) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Şüphesiz eğer adam onu öldürürse aynen onun gibidir" buyurdu. Bunun üzerine maktulün velisi katili, Resûlüllah’ın sözünü işiteceği bir yere götürdü ve şöyle dedi:

" (Ya Resûlallah!) İşte adam, onun hakkında dilediğini emret" dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

Onu salıver, arkadaşının (maktulün) ve onun günahı ile döner, (yüklenir) de Cehennemliklerden olur buyurdu. Adam da katili salıverdi.

Müslim, kasâme 32, Nesâi, Kasame 7.

4504- Ebû Ümâme b. Sehl (radıyallahü anh)’den; şöyle demiştir:

Osman (radıyallahü anh) evde mahsur iken, biz onunla birlikte idik. Evde bir giriş vardı. Oradan giren Belattaki Belât: Sözlükle bir çeşit taştır. Ancak, Medinedeki bir mevkiye ad olmuştur. Burada maksat orasıdır. lerin sözünü işitirdi. Osman (radıyallahü anh) oraya girdi ve rengi değişmiş bir vaziyette yanımıza çıkıp şöyle dedi:

" Onlar az önce beni öldürmekle tehdid ediyorlardı." Biz;

" Yâ emira’l-mü'minin onlara karşı Allah sana yeter" dedik.

" Beni niçin öldür(mek ist)iyorlar?! Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ı:

" Bir müslümanın kanı, şu üç şeyden birisi dışında helâl değildir: Müslüman olduktan sonra küfre düşmek, İhsandan İhsan; bir kimsenin sahih bir nikâhla evlenip, eşi ile cinsi temas kurduktan sonra elde etliği konumdur. sonra zina ve bir can mukabili olmadan birisini öldürmek" diye buyururken dinledim. (Hazret-i Osman devamla şöyle dedi):’'Vallahi ben Câhiliyye devrinde de İslâm döneminde de hiç zina etmedim, Allah beni hidâyete erdileliden beri, onun yerine benim için başka bir din olmasını istemedim ve hiçbir kimseyi öldürmedim. Beni ne sebeple öldürecekler?!.."

Ebû Davüd şöyle der:

Ebû Bekir ve Osman (r. anhüma) şarabi cahiliye devrinde terkettiler.

4505- Urve b. Zübeyr, babasından; Mûsâ; ve dedesinden de, ikisi de Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikte Huneyn gazvesine iştirak ettiler dedi.- Bu hadisi Mûsânnif Ebû Dâvûd'a. Mûsâ b. İsmail, Vehb b. Beyân ve Ahmet b. Sfıid cl-Hemedâni haber vermişlerdir. Gelecek metin, Vehb'in rivâyetidir. Vehb'in rivâyetine göre Urve b. Zübeyr. hadisi baabasindan rivâyet etmiştir. Mûsâ b. İsmail ise onun babası ile dedesinden rivâyet elliğini ve onların her ikisinin Huneyn gazvesine sahil olduklarını söylemiştir. Şimdi tekrar Vehb rivâyetine dönüyoruz: şöyle rivâyet etmiştir:

Muhallim b. Cessâme el-Leysî, İslâm döneminde, Eşca' boyundan bir adamı öldürdü. -Bu, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in hükmettiği ilk diyettir- -Uyeyne, el-Eşcaî'nin katli konusunda konuştu. Çünkü o, (öldürülen Eşcaî gibi) Gatafan kabilesindendi. Ekra' b. Habis de Muhallim'in tarafından konuştu. Çünkü o da (Muhallim gibi) Hındef kabilesindendi.

Bu esnada sesler yükseldi, husûmet ve gürültü çoğaldı. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Ya Uyeyne! Diyeti kabul etmiyor musun?" dedi. Uyeyne:

Onun kadınları benim kadınlarımın düştüğü keder ve sıkıntıya düşünceye kadar, hayır (kabul etmem) vallahi, dedi.

Sonra sesler (yine) yükseldi, husûmet ve gürültü çoğaldı. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) tekrar:

" Yâ Uyeyne! diyeti kabul etmiyor musun?" buyurdu. Uyeyne yine önceki söylediğini tekrarladı. Nihayet Beni Leys kabilesinden, üzerinde zırh ve elinde silâh olan Mükeytil adındaki adam ayağa kalkıp:

Ya Resûlallah! Ben bunun, İslâm'ın şu ilk günlerinde yaptığı şeye bir koyun sürüsünden başka bir mesel bulamıyorum; şöyle ki: Sürü suya vardığında öndekiler taşlanırsa arkadakiler kaçar. Bugün (kısas konusundaki) sünnetini işle. İstersen yarın değiştir, Bu cümle hirdarb-ı meselin manâsıdır, İzah esnasında gerekli Açıklama yapılacaktır. dedi.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Şimdi hemen elli (deve). Medineye döndüğümüz zaman elli (deve)" buyurdu.

Bu olay, Resûlüllah'ın seferlerinden birisinde oldu. Muhallim (katil) uzun boylu esmer bir adamdı.

O insanlar tarafından sevilirdi. İnsanlar, o kurtuluncaya kadar (yardım etmeye) devam ettiler. Resûlüllah'ın huzurunda Muhallim'in gözlerinden yaşlar boşanıyordu " Yâ Resûlüllah! Ben sana gelen bu işi işledim, Allah'a tevbe ediyorum. Yâ Resûlüllah! Benim için Allah'tan af dile" dedi.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Sen onu İslâm'ın daha ilk günlerinde silâhınla öldürdün demek!" Yüksek sesle:

" Allah'ım, Muhallim'i bağışlama" dedi.

Ebû Seleme şunu da ilâve etti:

" Muhallim, elbisesinin ucu ile gözyaşlarını silerek kalktı." İbn Mace. diyet 4. İbn İshak şöyle dedi:

" Onun kavmi, bundan sonra Resûlüllahın onun için bağışlanma dilediğini iddia ettiler." Ebû Dâvud şöyle der: Nadr b. Şümeyi:

" el-ğıyer; diyettir" dedi.