BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

39. Bâin Talâkla Boşanan Kadının Nafakası

2286- Fâtıma bint Kays'dan rivâyet edildiğine göre Ebû Amr b. Hafs, Fâtıma'yı gıyaben bâin talâkla boşamış da O'na (nafaka olarak) vekîli ile (bir mikdar) arpa göndermiş. Fâtıma da buna öfkelenmiş. (Ebû Amr'ın vekîli de Fâtıma'ya);

Vallâhî senin bizde bir hakkın yoktur cevâbını vermiş. Bunun üzerine Fâtıma Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e gelerek bu meseleyi ona anlatmış Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem de) O'na;

" Senin onda nafaka hakkın yoktur." buyurmuş ve iddetini Ümmü Şerîk'in evinde geçirmesini emretmiş. Sonra;

" Ümmü Şerik ashabımın daima ziyaretine gittikleri bir kadındır. Sen İbn Ümmü Mektûm'un evinde iddet bekle, çünkü o âmâ bir adamdır. (Yanında) çarşafını çıkarabilirsin! (Nikâh için) helâl olduğun zaman bana bildir!" buyurmuşlardır.

(Daha sonra Fâtıma şunları) söyledi; Helâl olduğum vakit kendilerine, Muâviye b. Süfyân ile Ebû Cehm'in beni istediklerini söyledim. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem);

" Ebû Cehm'e gelince O, sopasını boynundan indirmez. Muâvye ise, yoksuldur hiç malı yoktur. Sen Üsâme b. Zeyd'le evlen" buyurdular. (Daha sonra Fâtıma şunları söyledi); Ben buna razı olmadım. Sonra (Resûl-i Ekrem bana tekrar);

" Üsâme b. Zeyd'le evlen!" dedi. Bunun üzerine ben de onunla evlendim. Allah onda hayır yarattı. Ben de ona gıpta ettim.

Müslim, talâk 37-54; Nesâî, nikâh 22, talâk 15; Muvatta, talâk 67; Dârimî, nikâh 7; Ahmed b. Hanbel V!, 412; Tirmizi, talâk 5; İbn Mâce, talâk 10.

2287- Ebû Seleme b. Abdirrahman'dan rivâyet edildiğine göre, Fâtıma bint Kays, ona Ebû Hafs b. el-Muğire'nin kendisim üç talakla boşadığını söyledi. (Hadîsin bundan sonraki kısmında Yahya b. Ebî Kesir bu mevzuda Ebû Seleme vasıtasıyla Fâtıma bint Kays'dan bir önceki) hadîsi nakletmiştir ve rivâyetin sonunda şu cümleler de vardır: Halid b. Velid'le benî Manzum'dan bir kişi, Peygamber (sallallâhû aleyhi ve sellem)’e geldiler ve;

Ey Allah'ın peygamberi Ebû Hafs b. el-Muğîre karısını üç talakla boşadı ve ona az bir nafaka bıraktı dediler.

Resûl-i Ekrem de;

" Ona nafaka yoktur" buyurdu. Daha sonra Yahya b. Ebî Kesir hadîsin kalan kısmını sonuna kadar nakletti. Bir önceki Mâlik hadîsi bu hadîsten daha tamdır.

Müslim, talâk 38; Ahmed b. Hanbel, VI, 413.

2288- Fâtıma bint Kays'dan rivâyet edildiğine göre, Ebû Amr b. Hafs kendisini üç talâkla boşamış. Bu hadîsi (Yahya ve Ebû Seleme zinciriyle Fâtıma'dan) nakleden (Ebû Amr el-Evzâî) hadîsin bundan sonraki kısmında (2284 numaralı hadîsle 2285 numaralı) Halid b. Velîd'in haberini rivâyet etti. Ebû Amr el-Evzâî dedi ki; Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), " Ona nafaka da yoktur, ev de yoktur" buyurdu. Daha sonra (Ebû Amr el-Evzâî bu mevzu ile ilgili bir hadîs daha rivâyet etti ki bu hadîste) şu cümleler vardır: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Fâtıma'ya " Nefsin hakkında benden önce (bana sormadan) bir karar verme" diye haber gönderdi. el-Bakârâ (2), 235.

2289- Fâtıma bint Kays'dan; demiştir ki:

" Ben, Mahzûm oğullarından bir adamla evli idim. Beni üç bain talâkla boşadı." Râvî (Muhammed b. Amr, hadîsin bundan sonraki kısmında Ebû Seleme vasıtasıyla Fâtıma'dan, 2284 numaralı) Mâlik hadîsinin bir benzerini nakletmiştir. (Muhammed b. Amr) Bu hadiste (Hazret-i Peygamber'in Hazret-i Fâtıma'ya);

" Beni geçip de kendi kendine bir iş yapma" buyurduğunu da rivâyet etmiştir.

Ebû Dâvud dedi ki: Bu hadîsi (Ebû Seleme b. Abdurrahman'ın doğrudan doğruya Fâtıma bint Kays'dan rivâyet ettiği gibi) aynı şekilde eş-Şa'bî ile el-Behiyy doğrudan doğruya, Ata, Abdurrahman b. Asım vasıtasıyla; Ebû Bekr b. Ebi’l-Cehm, doğrudan doğruya (almak kaydıyla) hepsi de Fâtıma'dan " Onu kocası kesin olarak boşadı" diye rivâyet ettiler.

Müslim, talâk 39; Ahmed b. Hanbel, VI, 413.

2290- Fâtıma bint Kays'dan rivâyet olunduğuna göre, kocası onu üç talâkla boşamış da Resûl-i Ekrem ona iddet süresi içinde nafaka ve mesken hakkı tanımamıştır.

Müslim, talâk 44, İbn Mâce, talâk 10.

2291- Fâtıma bint Kays'dan rivâyet edildiğine göre, kendisi Ebû Hafs b. el-Muğıre ile evli idi ve kocası Ebû Hafs b. el-Muğire onu üç talâkın sonuncusu ile boşadı. Fatıma hadîsin bundan sonraki kısmında, kocasından boşandıktan sonra, iddet beklerken Resûlüllah'a varıp, evinden dışarı çıkması hakkında fetva istediğini Resûl-i Ekrem'in de O'na, " âmâ olan İbn Ümm-i Mektûm'un evine taşınmasını tavsiye ettiğini" ifâde etmiştir. Fakat Mervân b. el-Hakem üç talâkla boşanmış bir kadının evinden çıkması hakkındaki Fâtıma'nın bu sözünü kabul etmekten çekinmiştir.

Urve dedi ki; Âişe, Fâtıma bint Kays'ın bu sözünü reddetti.

Ebû Dâvud dedi ki; Bu hadîsi Ukayl b. Hâlid'in İbn Şihâb ez-Zührî'den rivâyet ettiği gibi yine aynı şekilde Salih b. Keysân ile İbn Cüreyc ve Şuayb b. Ebî Hamza da bu hadîsi İbn Şihâb ez-Zührî'den rivâyet etmişlerdir.

Ebû Dâvud dedi ki: Şuayb b. Ebî Havza'nın babası Ebû Hamza'nın adı Dînârdır ve Ebû Hamza Ziyâd'ın azâdlı kölesidir.

Müslim, talâk 40; Nesâî, talâk 70.

2292- Ubeydullah'dan; demiştir ki: Mervân b. Hakem, Hazret-i Fâtıma'ya Hazret-i Kabisâ'yı gönderip vaktiyle kocasıyla arasında geçen hadiseyi sormuş, Hazret-i Fâtıma şöyle anlatmış " Kendisi Ebû Hafs'la evli iken Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Ali b. Ebî Tâlib’i Yemen'(in bir bölgesin)e (vali olarak) göndermiş. Kocası da onunla beraber (Yemen yolculuğuna) çıkmış ve (Yemen'de bulunduğu sırada) Hazret-i Fâtıma'ya, kendisini bakî kalan üçüncü talâkla boşadığı haberini göndermiş, Ayyaş b. Ebî Rabiâ ile Haris b. Hişâm'a da Fâtıma'ya nafaka vermelerini emretmiş. Onlar da bu emri alınca;

Vallahi hâmile olmadıkça Fâtıma için nafaka yoktur, demişler. Bunun üzerine (Fâtıma) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e müracaat etmiş. Resûl-i Ekrem de ona;

" Hâmile olmadıkça sana nafaka yoktur" , cevâbını vermiş. Bunun üzerine Hazret-i Fâtıma (iddet süresi içinde kocasının evinden başka bir yere) taşınmak için Hazret-i Peygamber'den izin istemiş. Hazret-i Peygamber ona izin verince Hazret-i Fâtıma;

Ey Allah'ın Rasûlü, nereye taşınayım? diye sormuş. Resûl-i Ekrem de;

" İbn Ümm-i Mektûm'un yanına!" diye cevâp vermiş. -İbn Ümm-i Mektûm âmâ imiş- (bu sebeple) Onun yanında örtüsünü omuzundan indirebilirmiş,. ve örtüsüz haliyle İbn Ümm-i Mektûm onu göremezmiş. Fâtıma iddeti bitinceye kadar orada kalmış. (İddeti bitince) onu Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Üsâme'ye nikahlamış.

(Hazret-i Fâtıma'dan bunları dinleyen) Kabisâ dönüp Mervân'a bunları nakletmiş. Mervân da;

Biz bu hadîsi bir kadından başka hiçbir kimseden işitmedik. Biz insanları üzerinde bulduğumuz, kuvvetli ve sahîh hükümle amel edeceğiz, demiş. Bu söz kendisine ulaşınca Fâtıma;

Sizinle benim aramda Allah'ın kitabı vardır. Zira Yüce Allah Kur'an-ı kerîmesinde " Ey Peygamber, Kadınları boşadığımz zaman iddetleri içinde âdetten temiz oldukları sırada boşayın..." et-Talâk (65), 1. buyurmuştur demiş ve bu âyet-i kerîmeyi " Bilmezsin belki Allah, bundan sonra yeni bir iş ortaya çıkarır" âyetine kadar okumuş ve;

Üç talâktan sonra ne gibi bir iş olabilir? demiş.

Ebû Dâvud dedi ki: Bu hadîsi (Ma'mer'in rivâyet ettiği gibi) Yunus'da ez-Zuhrî'edn rivâyet etti. Zübeydî de, (2290 numaralı) Ma'mer hadîsi ile aynı manâda olan Ubeydullah hadisini ve (2289 numaralı) Ukayl hadîsi ile aynı manada olan Ebû Seleme hadisini, ez-Zuhrî'den rivâyet etti.

Ebû Dâvud dedi ki; Muhammed b. îshâk da bu hadîsi, Zührî’den;

" Gerçekten Kâbisa bu haberi Zühri'ye anlattı." şeklinde ve Ubeydullah b. Abdillah'ın, "Kâbisa Mervân'ın yanına döndü de bunu ona haber verdi" diyerek rivâyet ettiği haberin manâsına uygun olarak rivâyet etti.

Buhârî, talâk 41; Müslim, talâk 40, 41; Ahmed b. Hanbel, VI, 415; Beyhakî, es-Sünenu'l-kübrâ, VII, 472.