BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

24. İfrad Haccı (Umresiz Hac)

1779- Âişe (radıyallahü anhâ)’dan rivâyet edildiğine göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (umresiz olarak) sadece hac yapmıştır.

Müslim, hac 122; Tirmizî, hac 10; İbn Mâce, menâsik 37; Nesâî, menâsik 48.

1780- Âişe (radıyallahü anhâ)'dan demiştir ki: Zilhicce hilâline yakın (bir günde) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile beraber yola çıktık. Zülhuleyfe'ye varınca (Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Hacca niyet etmek isteyen (hacca) niyet etsin. Umreye niyet etmek isteyen de umreye niyet etsin" buyurdu. Vuheyb hadisinde, Mûsâ (Resûl-i Ekrem'in) " Eğer hedy kurbanını göndermiş olsaydım ben de umreye niyet ederdim" (buyurduğunu) rivâyet etti. (Mûsâ), Hammâd b. Seleme hadisinde de (Resûl-i Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem)'in şöyle buyurduğunu) rivâyet etti " Bana gelince; ben hacca niyet ediyorum. Çünkü yanımda hedy kurbanlığı vardır."

(Bu hadisi Ebû Dâvûd'a farklı şekilde nakleden râvîler, hadisin bundan sonraki kısmında Hazret-i Âişe'nin sözlerini naklederlerken, hadisin bundan) sonrasında ittifak ettiler: (Hazret-i Âişe dedi ki:) Ben de umreye niyet eden(ler) arasındaydım. Yolun bir kenarına varınca hayızlandım. Ben ağlarken Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yanıma çıkageldi:

" Seni ağlatan şey nedir?" dedi. Ben de

" Keşke bu sene hac yolculuğuna çıkmasaydım, dedim. (Bunun üzerine).  

" Umreyi bırak, saçını çöz ve taran" buyurdu.

Mûsâ (bu cümleyi) " Hacca niyet et" (şeklinde) Süleyman ise, " Müslümanlar haclarında ne yapıyorlarsa, sen de onu yap" (buyurdu) diye rivâyet etti. (Medine'ye) dönüleceği gece Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Âbdurrahman'a Hazret-i Âişe'yi (umre için ihrama girmek üzere) Ten'îm'e götürmesini emretti. Mûsâ (bu rivâyete şunları) ilâve etti: (Hazret-i Âişe (radıyallahü anhâ) terkettiği) umresinin yerine (yeniden) ihrama girdi ve Beyt'i tavaf etti. (Bu suretle) Allah (onun) umresini de haccını da gerçekleştirmiş oldu. (Daha önceki) terk ettiği umreden dolayı bir kurban lazım gelmedi.

Buhârî, hayz 15, 16, hac 31, umre 5, 7, meğazi 77; Müslim, hac 111, 113, 115; Nesâî, tahâre 15, menâsik 85; İbn Mâce, tahâre 124, menâsik 48; Muvatta hac 222; Ahmed b. Hanbel, VI, 164, 177, 191, 246.

Ebû Dâvûd buyurdu ki Mûsâ, Hammad b. Seleme hadisine (şu cümleleri de) ilâve etti. Âişe (radıyallahü anhâ) Batha gecesinde (hayızdan) temizlendi.

1781- Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in zevcesi Âişe (radıyallahü anhâ)'dan nakledilmiştir ki: Veda haccı yılında Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'le birlikte (hac için yola) çıkmıştık. Bizden kimisi sadece umreye, kimisi hacla birlikte umreye, kimisi de sadece hacca niyetlenmişti. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) de sadece hacca niyetlenmişti. Sadece hacca niyet edenlerle, hac ile birlikte umreye niyet edenler, kurban (bayramı) gününe kadar ihramdan çıkamadılar.

Buhârî, hac 31; Müslim, hac 118; Nesâî, menâsik 53.

1782- Ebû'l-Esved'den aynı senedle önceki hadisin benzeri rivâyet olunmuştur. Ancak râvî İbn Vehb bu hadise (şunu da) ilave etmiştir:

" Ama sadece umreye niyet eden kimseler, (bayramdan önce) ihramdan çıktılar."

Buhârî, hac 31; Müslim, hac 118; Nesâî, menâsik 53

1783- Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in zevcesi Âişe'den nakledilmiştir ki: Veda haccı senesi Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikte yola çıktık ve umreye niyet ettik. Sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Kimin yanında Hedy kurbanı varsa umre ile beraber Hacca'da niyet etsin. Sonra ihrama devam ederek neticede her ikisinin ihramından birden çıksın." buyurdu. Ben Mekke'ye hayızlı olarak vardım. Beyt'i tavaf etmediğim gibi Safa ile Merve arasında sa'y da yapmadım. Bunu Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e arz ettim de:

" Saçım çöz, taran ve hacca niyet et, umreyi bırak" buyurdu. Ben de öyle yaptım. Haccı edâ ettiğimiz vakit, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) beni (kardeşim) Abdurrahman b. Ebû Bekr ile Ten'im'e gönderdi. (Orada) umre için ihrama girdim. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Bu senin (kazaya kalan) umrene bedeldir" buyurdu. Artık sadece umreye niyet edenler, Beyt'i tavaf ettiler ve Safa ile Merve arasında sa'y yaptılar. Sonra ihramdan çıktılar. Nihayet Minâ'dan döndükten sonra hacları için son bir tavaf daha yaptılar.

Hacla umreyi beraber yapanlara gelince: Onlar yalnız bir tavaf yaptılar.

Ebû Dâvûd buyurdu ki: Bu hadis-i şerifi aynı şekilde, İbn Şihâb'dan, İbrahim b. Sa'd ile Ma'mer de rivâyet ettiler. (Ancak bunlar Hazret-i Âişe'ye ait olan) " Hacla umreyi beraber yapanlara gelince..." (cümlesini) nakletmediler.)

Buharî, hac 31; Müslim, hac 111, 118; Nesâî, menâsik 53.

1784- Âişe (radıyallahü anhâ)'dan nakledilmiştir ki: Biz hacca (niyet ederek) telbiye getirmiştik. Şerife vardığımız zaman hayızlandım. Az sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yanıma geldi. Ben ağlıyordum.

" Ey Âişe, niye ağlıyorsun?" diye sordu. Ben de.

Hayızlandım. Keşke bu sene haccetmemiş olsaydım, diye cevap verdim. Bunun üzerine;

" Sübhânellâh! Bu, Allah'ın Âdem kızlarına takdir buyurduğu (her kadının başına gelen) bir şeydir. Beyt'i tavafın dışında bütün hac ibâdetlerini yap" buyurdu. Mekke'ye vardığımız zaman Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (ashabına);

" Yanında hedy kurbanı olanların dışında dileyen haccım umreye çevirsin" dedi ve kendisi de bayram günü aileleri için bir sığır kurban etti. Bathâ gecesi olunca, Âişe temizlendi ve; Ya Resûlallah (sallallahü aleyhi ve sellem) arkadaşlarım hac ve umreyle dönüyor bense yalnız bir hacla dönüyorum (ne dersin?) dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’ın emretmesi üzerine Abdurrahman b. Ebî Bekr Âişe'yi Ten'im'e götürdü. Âişe de (orada umre için) ihrama girdi.

Buhârî, hac 31; Müslim, hac İli, 144; Nesâî, menâsik 53, 77.

1785- Âişe (radıyallahü anhâ)'dan nakledilmiştir ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikte (hac için yola) çıktık. Sadece hacca niyet edeceğimizi sanıyorduk. (Mekke'ye) gelince Beyt-i tavaf ettik. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (Beyt-i Şerife) hedy kurbanı sevketmemiş olan kimselerin ihramdan çıkmalarını emretti. Bunun üzerine hedy kurbanı sevketmemiş olanlar ihramdan çıktı(lar).

Buhârî, hac 34; Müslim, hac 111, 134; Nesâî, menâsik 77.

1786- Âişe'den rivâyet edildiğine göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

" Daha önceki işimi, daha Sonraki işimi bildiğim gibi bilmiş olsaydım, hedy kurbanlığım göndermezdim."

Buhârî, umre 6.

Muhammed (b.. Yahya) dedi ki: Öyle zannediyorum ki (şeyhim Osman b. Ömer, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın) bu sözünü şu şekilde) rivâyet etti:

" Ve umre (yapmak) için (hac) ihram(ın)dan çıkanlarla birlikte ben de çıkardım."

(Muhammed b. Yahya) dedi ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bu sözüyle herkesin işinin aynı olmasını (temin etmek) istedi.

1787- Câbir (radıyallahü anh)'dan nakledilmiştir ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikte biz sadece, hacca niyet ederek yola çıktık. Âişe ise, sadece umreye niyet ederek yola çıktı. Şerife vardığımızda Hazret-i Âişe hayızlandı. (Mekke'ye) gelince biz Kâ'be'yi ve Safa ile Merve arasını tavaf ettik. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yanında hedy bulunmayanlarımızın ihramdan çıkmasını emretti. 

(Bize) ne helâl (olacak)? dedik. (Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" İhrâmsiza helâl olan herşey!" buyurdular.

Bunun üzerine kadınlarla cima’ ettik, güzel kokular süründük ve elbiselerimizi giyindik. Arefe günüyle aramızda ancak dört gece vardı. Sonra terviye günü tekrar hacca niyet ettik. (Daha) sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Âişe (radıyallahü anhâ)'nin yanına girdi. Hazret-i Âişe (radıyallahü anhâ) ağlıyordu. (O'na);

" Hâlin nedir?" diye sordu.

Hâlim hayız görmüş olmamdır. Halk ihramdan çıktı, bense çıkamadım, Beyt'i de tavaf edemedim. Başkaları şimdi hacca gidiyorlar, diye cevap verdi. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem);

" Bu, Allah'ın âdem kızlarına takdir buyurduğu birşeydir. Yıkan sonra hacca niyet et!" buyurdular. (Âişe de öyle) yaptı ve bütün vakfe yerlerinde durdu. Nihayet temizlenince Kâ'be ile Safa ve Merve arasını tavaf etti. Sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Hac ile umrenin, ikisinin de ihramından çıktın," buyurdu. Âişe;

Ya Resûlallah! Ben içimden hacca gidip, Beyt'i tavaf etmediğimi hissediyorum, dedi. (Resûl-i Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem) de:

Öyle ise, Ey Abdurrahmân! Bunu götür de Ten'im’den umre yaptır!" buyurdular. Bu hadise, Hasbe gecesi olmuştu.

Müslim, hac 136; Nesâî, menâsik 58; Ahmed b. Hanbel, III 394; Beyhakî, es-Sünenü'l-kübrâ, IV, 347.

1788- Ebû’z-Zubeyr Câbir'i şöyle derken dinlemiş: -Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Âişe'nin yanına girdi- dedi (ve) şu (önceki hadisteki) olayın bir kısmım (anlattıktan sonra)’ve hacca niyet et" cümlesine ilâve olarak;

" Haccet, tavafın ve namazın dışında hacıların yaptığı herşeyi yap." sözlerini nakletti.

Müslim, hac 137.

1789- Câbif b. Abdillah'dan demiştir ki: Biz Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikte sadece hac yapmak için ihrama girmiştik. Ona başka birşey karışmayacaktı. Dört gecede, Zilhiccenin dördünde Mekke'ye vardık. Biz tavaf ve sa'yi yaptıktan sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ihramdan çıkmamızı emretti ve;

" Eğer (yanımda) kurban(lar)ım olmasaydı bende ihramdan çıkardım " buyurdu. Sonra Süraka b. Mâlik ayağa kalkarak:

Ey Allah'ın Resulü, bizim bu ihramdan çıkışımız sadece bu seneye mi mahsûsdur, yoksa edebiyete kadar (devam edecek) midir, ne dersin? dedi. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) de;

" Bilâkis o ebediyyen devam edecektir" buyurdu.

Evzaî dedi ki: Ben bu hadisi, Atâ b. Ebî Rebâh rivâyet ederken işittim (fakat) iyi ezberleyemedim. Nihayet İbn Cüreyc'le karşılaştım da o bunu bana yeniden hatırlattı, (sağlam bir şekilde ezberledim).

Buhârî, umre 6; Müslim, hac 141; Nesâî, menâsik 77.

1790- Câbir'den nakledilmiştir ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ve ashabı Zilnicenin dördünde (Mekke'ye) ayak bastılar. Beyt(-i Şerif)i ve Safa ile Merve arasını tavaf ettikleri zaman, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem);

" Yanında kurbanlıkları bulunanların dışındakiler haclarım umreye tebdil etsinler" buyurdu. Terviye günü (denilen Zilhiccenin 8. günü) olunca (ashâb-ı kiram) hac için (yeniden) ihrama girdiler. Bayram günü olunca gelip (tekrar) Beyt(-i Şerif)i tavaf ettiler, fakat Safa ile Merve arasını tavaf etmediler.

Buhârî, hac 35; Müslim, hac 141.

1791- Câbir (radıyallahü anh) dedi ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ve ashabı hacca niyet etmiş(ler)di ve o gün Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ile Talha'dan başka hiç birinin yanında kurbanlık yoktu. Ali (radıyallahü anh) de bir kurbanlıkla birlikte Yemen'den geldi ve;

Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’ın girdiği gibi ihrama girdim, diyerek niyet etti. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'de ashabına haclarını umreye çevirmelerini, (yani) yanında kurbanlığı olmayanların (önce) tavaf yapıp sonra tıraş olarak ihramdan çıkmalarını emretti. Bunun üzerine sahâbe(-i kiram kendi aralarında);

Cinsel organlarımızdan meni damlarken Minâ'ya mı gideceğiz? diye konuştular. Bu (konuşmaları) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e ulaşınca;

" Arkamda bıraktığım şu iş bir daha önüme çıksaydı, yanımda kurbanlık getirmezdim, yanımda kurbanlık olmasaydı, ben de ihramdan çıkardım" buyurdu.

1792- İbn Abbâs'dan rivâyet edildiğine göre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

" Bu (bizim hacla birlikte hac mevsiminde iki ihramda yaptığımız ve) kendisiyle faydalandığımız bir umredir. Kimin yanında kurbanlık yoksa, o kimse ihramdan derhal (ve) tamamıyla çıksın! Çünkü umre kıyamet gününe kadar hacca dahil olmuştur."

Müslim, hac 203; Nesâî, menâsik 77; Dârimî, menâsik 38; Ahmed b. Hanbel, I, 236, 253, 259, 261, 290, 341.

Ebû Dâvûd buyurdu ki: Bu hadis münkerdir. Bu (aslında) İbn Abbâs'ın sözüdür.

1793- İbn Abbâs (radıyallahü anh)'dan rivâyet edildiğine göre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem);

" Bir kimse (sadece) hacca niyet eder, sonra Mekke'ye gelir de Beyt-i ve Safa ile Merve'yi tavaf ederse ihramdan çıkabilir ve bu (yaptığı) umredir," buyurmuştur.

es-Sa'âti, el-Fethu'r-rabbânî, XII, 97.

Ebû Dâvûd buyurdu ki: Bu hadisi İbn Cüreyc de bir adam vasıtasıyla Ata'dan (şu şekilde) rivâyet etmiştir:

" Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in ashabı sadece hacca niyet ederek (Mekke'ye) gelmişti. (Ashabının niyet ettiği) haca umreye çevirtti."

1794- İbn Abbâs'dan nakledilmiştir ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) sadece hacca niyet etmişti. (Mekke'ye) gelince Beyt (Şerif)'i ve Safa ile Merve arasını tavaf etti. (Bü hadisi Ebû Dâvûd'a nakleden diğer râvî) İbn Şevker dedi ki: (Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) tavaftan sonra) " tıraş olmadı" (Bundan sonra her iki râvî de şu cümleleri nakletmekte) birleştiler: (Yanında) kurban (bulunduğun)dan dolayı kendisi ihramdan çık(a)madı ve (Beyt-i Şerife) kurban göndermemiş olan kimselerin tavaf ile sa'yi yapıp, saçlarını kısaltmalarından sonra ihramdan çıkmalarını emretti.

İbn Meni' ise, rivâyetinde " saçlarını kısalttıktan sonra" sözüne şu sözleri de ilâve etmiştir:

" Yahut da tıraş olduktan sonra ihramdan çıkmalarını" (emretti).

es-Sâ'âti, el-Fethu'r-rabbânî, XI, 144.

1795- Sa'îd b. el-Müseyyeb'den rivâyet edildiğine göre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in ashabından bir adam Hazret-i Ömer'e gelerek; Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in, (ruhunun) kabzedildiği hastalığında hacdan önce umre yapmaktan nehyettiğini bildirdi.

Beyhakî, es-Sünenü'l-kübrâ, V, 19-20.

1796- Basra halkından olan Ebû Şeyh tarîkiyle Ebû Mûsâ el-Eş'arî'den nakledildiğine göre: Mu'âviye b. Ebî Süfyân, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in ashabına (şunları) söylemiştir:

Siz Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’ın pek çok şeylerle birlikte kaplan derisinden yapılmış eğer üzeri)ne binmekten de nehyettiğini biliyor musunuz?

Evet (biliyoruz), dediler. (Bunun üzerine Hazret-i Mu'âviye), Hac ile umrenin arasını birleştirmeyi yasakladığını da biliyor musunuz? dedi. (Ashâb-ı kiram da),

Buna gelince hayır, diye cevâb verdiler. (Hazret-i Mu'âviye de), İyi biliniz ki, bu da o (yasak) olanlardandır, fakat siz unutmuşsunuz, dedi.