Geri

   

 

 

 

İleri

 

8. Deve Yaşlarının Beyanı

Ebû Dâvûd buyurdu ki:

Bu açıklamayı Riyâşî, Ebû Hatim Ve başkalarından işitip ayrıca onu Nadr b. Şumeyl'in mektubuyla Ebû Ubeyd'in mektubunda okudum. (Çok kere hepsi aynı şeyi zikretmekle beraber) bazı kelimeleri onlardan yalnız biri zikretti. Dediler ki:

(Deveye doğumundan sütten kesilene kadar) " Huvâr" adı verilir. Sonra (anasından) ayrıldığında " Fasıl" adım alır. (Dişisine) bir yaşından iki yaşının tamamına kadar " Bint- Mahâd" ; üç yaşına girdiğinde " Bint- Lebûn" , üç yaşını tamamladığında dört yaşının tamamına kadar (erkeği) " Hıkk" , (dişisi) " Hıkka" adını alır. Çünkü o binilmeye ve erkek deve tarafından aşılanmaya elverişli bir duruma gelmiş, gebe kalacak bir yaşa girmiştir. Ama erkeği ön dişlerini atıp altı yaşına varmadıkça dişi deveyi gebe bırakamaz. Hıkka'ya dört yaşım tamamlayana kadar " Tarûkatu’l-Fahl" denilir. Çünkü erkek deve ona aşar. Beş yaşına bastığından beş yaşını tamamlayana kadar " Cezeâ’dır. Altı yaşına basıp ön dişlerini attığından altısını tamamlayana kadar " Seniy" dir. Yedi yaşına bastığında yedi yaşını tamamlayana kadar erkeğine " Rabâî" , dişisine " Rabâiyye" adı verilir. Sekiz yaşına basıp sivri dişlerinin arkasındaki öğütücü dişlerini attığında sekiz yaşını tamamlayana kadar " Sediys" veya " Sedes" tir. Dokuz yaşma basıp köpek dişi çıktığında on yaşına girene kadar " Bâzili'dir. On yaşına girdiğinde ise " Muhlif'tir. Bundan sonra adı yoktur. Fakat şöyle denilir: Bir senelik Bâzil, iki senelik Bâzil, bir senelik Muhlif iki senelik Muhlif, üç senelik Muhlif diye beş seneye kadar öyle gider. Halife (deve), gebe (olan deve)dir. Ebû Hatim dedi ki: Cezûa bir zaman dilimidir. Diş (yaş) değildir. Deve yaşlarının (başlangıç ve bitim) zamanı, Süheyl yıldızının doğuş zamanıdır.

Ebû Dâvûd buyurdu ki: Riyâşî bize (şöyle) bir şiir söyledi:

" Süheyl yıldızı gecenin başlangıcında doğduğu zaman İbn- lebûn Hıkk, Hıkk da Ceza’ olur. Deve yaşlarından (değişmeyen) yalnız Hube' kalır. Hube', (Süheyl yıldızının doğuş) vaktinin dışında doğan deve yavrusudur.