BAB 001 002 003 004 005 006 007 008

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

7- Şarabın Haram Kılınmasının Nüzulu Hakkında Bir Bab

7744- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Alî b. Müshir, Ebû Hayyan'dan, o da Şa'bî'den, o da İbn Ömer'den naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Ömer, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in minberi üzerinde hutbe okuyarak Allah'a hamdü sena etti. Sonra şöyle dedi:

— Bundan sonra! Dikkat edin ki, şarabın haram kılınması indiği gün olmuştur. O beş şeyden olur: Buğdaydan, arpadan, kuru hurmadan, kuru üzümden ve baldan. Hamr, aklı örten, şeydir. Üç şey de var ki, ey cemâat ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in bunlar hakkında bize bilgi vermiş olmasını dilerdim. Bunlar dede, kelâle ve rîbâ bablarından bazı bablardır.

7745- Bize Ebû Küreyb de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn İdris haber verdi.

(Dedi ki): Bize Ebû Hayyân, Şa'bî'den, o da İbn Ömer'den naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Ben Ömer b. Hattab'ı Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in minberi üzerinde şunu söylerken işittim:

— Bundan sonra! Ey cemâat! Gerçekten şarabın haram kılınması inmiştir. O beş şeyden olur; Üzümden, kuru hurmadan, baldan, buğdaydan ve arpadan. Hamr, aklı örten şeydir. Üç şey de var ki, ey cemâat! Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in bunlar hakkında bize kendisinde karar kılacağımız bilgi vermiş olmasını dilerdim. (Bunlar) Dede, kelâle ve ribâ bablarından bazı bablardır.

7746- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İsmail b. Uleyye rivâyet etti. H.

Bize İsbak b. İbrahim de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İsa b. Yûnus haber verdi, iler iki râvi Ebû Hayyan'dan bu isnadla yukarkilerin hadîsi gibi rivâyette bulunmuşlardır. Yalnız İbn Uleyye'nin hadîsinde İbn İdris'in dediği gibi «Üzüm»; İsa'nın hadîsinde ise İbnû Müshir'in dediği gibi «Kuru üzüm» denilmiştir.

Bu hadîsi Buhârî «Kitâbu'l-Eşribe», «Kitabu't-Tefsir» ve «Kitâbu'l-i'tisam»'da tahric etmiştir.

Hadîs-i şerîf: İbn Mâce'den gayri diğer sahîh sahipleri de tahric etmişlerdir. Hazret-i Ömer'in şarabın haram kılınması inmiştir. Sözünden muradı Mâide süresindeki şarab âyetidir. Hattâbî diyor ki: «Ömer (radıyallahü anh)'ın bu hadîsde şarab yapılan beş şeyi sayması, onun zamanında bu isimler meşhur olduğu içindir. Bunlar Medine'de umumî olarak bulunmuyorlardı. Buğday, kıymetli bal da onun gibi hattâ daha nâdir bulunuyordu, Ömer (radıyallahü anh) kendilerinden sarab yapılan şevlerin bilinenlerini saymış; pirinç ve saire gibi bu mânâda olanlpn da onlar mesabesinde tutmuştur.» Hazret-i Ömer'in üç şey hakkında Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in beyanatta bulunmuş olmasını istemesi, onun beyânı ictibad mahzurundan salim olduğu içindir. Zîra içtihadda hatâ olabilir. Müctehid hatâ ettiği takdirde dahi bir ecir kazanırsa da. iki ecirden mahrum olur. Nasla amel ise. mahz-ı isabettir. Ömer (radıyallahü anh)’ın saydığı üç şeyden biri. dedenin mirasçı olmasıdır. Dedenin kardeşi hacbedip etmemesi, kardeşle mahcûb olun olmaması ve alacağı mirasın mikdârı hususunda ashâb-ı kirâm çok ihtilâf etmişlerdir. Meselenin tafsilâtı fıkıh kitaplarındadır.

İkincisi kelâle meselesidir. Kelâle evlâdı ve babası olmayan kimsedir İbn Abbâs'dan bir rivâyete göre sâdece evlâdı olmayandır. Bazıları kelâlenin üç mânâya geldiğini söylerler. Bunlar:

1- Evlâdı ve babası olmayan,

2- Çocuğu doğmayan, geriye babası kalmayan ve

3- Evlât ile baba tarafından akrabadır.

Üçüncüsü: Rîba bablarından bazılarıdır. Hazret-i ömer'in sozündeı bunların bazılarını bildiği anlaşılmaktadır.