BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

9- Büyüklenerek Elbiseyi Sürüklemenin Haram Kılınması, Elbiseyi Ne Kadar Sarkıtmak Caiz ve Ne Kadarı Müstehab Olduğunu Beyan Bâbı

5574- Bize Yahya b. Yahya rivâyet etti.

(Dedi ki): Mâlik'e Nâfi! ile Abdullah b. Dinar ve Zeyd b. Eslem'den dinlediğim, onların da her birinin İbn Ömer'den naklen haber verdiği şu hadîsi okudum: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Elbisesini büyüklenerek sürüyen kimseye Allah bakmaz.» buyurmuşlar.

5575- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdullah b. Nümeyr ile Ebû Üsâme rivâyet ettiler. H.

Bize İbn Nümeyd'e rivâyet etti,

(Dedi ki): Bize hatam rivâyet etti. H.

Bize Muhammed b. Müsennâ ile Ubeydullah b. Saîd dâhi rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Yahya (bu zât Kattan'dır) rivâyet etti. Bu râvilerin hepsi Ubeydullah'dan rivâyet etmişlerdir. H.

Bize Ebû'r-Rabî' ile Ebû Kâmil de rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Hammâd rivâyet etti. H.

Bana Züheyr b. Harb dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İsmail rivâyet etti. Her iki râvi Eyyûb'dan rivâyet etmişlerdir. H.

Bize Kuteybe ile İbn Rumh dahi Leys b. Sa'd'dan rivâyet ettiler. H.

Bize Harun El-Eylî de rivâyet etti,

(Dedi ki): Bize İbn Vehb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Üsâme rivâyet etti. Bu râvilerin hepsi Nâfi'den, o da İbn Ömer'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den naklen Mâlik'in hadîsi gibi rivâyette bulunmuşlar. Ve hadîse «Kıyâmet gününde...» kaydını ziyade etmişlerdir.

5576- Bana Ebû't-Tâhir de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdullah b. Vehb haber verdi.

(Dedi ki): Bana Ömer b. Muhammed babası ile Salim b. Abdillah'dan ve Nâfi'den, onlar da Abdullah b. Ömer'den naklen haber verdi ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Şüphesiz Ici elbisesini büyüklenerek sürükleyen kimseye Allah kıyâmet gününde bakmayacaktır.» buyurmuşlar.

5577- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Alî b. Müshir, Şeybânî'den rivâyet etti. H.

Bize İbn Müsennâ da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'fee rivâyet etti.

Her iki râvi Muharib b. Disar ile Cebele b. Süheym'den, onlar da İbn Ömer'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den yukarki-lerin hadîsi gibi rivâyette bulunmuştur.

5578- Bize İbn Nümeyr dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hanzale rivâyet etti.

(Dedi ki): Sâlîm'den dinledim. O da İbn Ömer'den rivâyet etti. (Şöyle dedi):

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Her kim büyüklenerek elbisesini sürüklerse, kıyâmet gününde Allah ona bakmayacaktır.» buyurdular.

5579- Bize İbn Nümeyr de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İshâk b. Süleyman rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hanzale b. Ebi Süfyân rivâyet etti.

(Dedi ki): Ben İbn Ömer'i şunu söylerken işittim:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i yukarki hadîsin mislini söylerken dinledim. Yalnız o «elbisesini...» demiştir.

5580- Bize Muhammed b. Müsennâ da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be rivâyet etti.

(Dedi ki): Müslim b. Yennâk'ı İbn Ömer'den naklen rivâyet ederken dinledim. İbn Ömer elbisesini sürükleyen bir adam görmüş de:

— Sen kimlerdensin? diye sormuş. O da kendisine nesebini bildirmiş. Bir de ne görsün Benî Leys'den bir adam. İbn Ömer onu tanımış.

(Dedi ki): Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den şu iki kulağımla dinledim:

«Bİr kimse elbisesini sürükler de bununla büyükienmekten başka bir şey kasdetmezse, muhakkak kıyâmet gününde Allah o kimseye bakmaz!» buyuruyordu.

5581- Bize İbn Nümeyr dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdü'l-Melik (yani İbn Ebî Süleyman) rivâyet etti. H.

Bize Ubeydullah b. Muâz da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Yûnus rivâyet etti. H.

Bize İbn Ebî Halef de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Yahya b. Ebî Bükeyr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana İbrahim (yani İbn Nâfi') rivâyet etti.

Bu râvilerin hepsi Müslim b. Yennâk'dan, o da İbn Ömer'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den bu hadîsin mislini rivâyet etmişlerdir. Yalnız Ebû Yûnus'un hadîsinde: «Müslim Ebû'l-Hasen'den» kaydı vardır. Ve toptan hepsinin rivâyetlerinde:

«Bir kimse Örtüsünü sürüklerse...» ifadesi vardır. «Elbisesini...» mislerdir.

5582- Bana Muhammed b. Hatim ile Harun b. Abdillah ve İbn Ebî Halef de rivâyet ettiler. Lâfızları birbirine yakındır. (Dediler ki): Bize Ravh b. Ubâde rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Cüreyc rivâyet etti.

(Dedi ki): Muhammed b. Abbâd b. Cafer'i şunu söylerken işittim: Nâfi' b. Abdil Hâris'in azatlısı Müslim b. Yesâr'a İbn Ömer'e sormasını emrettim. Ben de aralarında oturmakta olduğum halde:

— Sen Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den örtüsünü büyükle-nerek sürükleyen kimse hakkında bir şey işittin mi? dedi.

— Onu «Kiyâmet gününde Allah ona bakmaz» buyururken işittim. Cevâbını verdi.

5583- Bana Ebû't-Tahir rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Vehb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Ömer b. Muhammed Abdullah b. Vâkıd’dan, o da İbn Ömer'den naklen haber verdi. (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e uğradım örtümde sarkıklık vardı.

«Yâ Abdellah örtünü kaldır!» dedi. Ben de kaldırdım. Sonra: «Zİyade et!» buyurdu. Ben de ziyâde ettim. Bundan sonra evlâ olanı araştırmaya devam ettim. Cemaattan biri:

— Nereye kadar? diye sordu.

— Baldırların yarılarına kadar, cevâbını verdi.

5584- Bize Ubeydullah b. Muâz rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be, Muhammenden (Bu zat İbn Zİyaddır) rivâyet etti.

(Dedi ki): Ebû Hüreyre'yi dinledim. Örtüsünü sürükleyen bir adam gördü de ayağı ile yere vurmaya başladı. Kendisi Bahreyn valisi idi ve: Vali geldi! Vali geldi! Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Şüphesiz ki, büyüklenerek örtüsünü sürükleyen kimseye Allah bakmaz, buyurdular.» diyordu.

5585- Bize Muhammed b. Beşşâr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muhammed (yani İbn Cafer rivâyet etti.) H.

Bize bu hadîsi İbn Müsennâ da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Ebî Adiyy rivâyet etti.

Her iki râvi Şu'be'den bu isnadla rivâyette bulunmuşlardır. İbn Cafer'in hadîsinde:

«Mervan Ebû Hüreyre'yi kendi yerine halife bırakırdı.» cümlesi vardır. İbn Müsennâ'nın hadîsinde ise: «Ebû Hüreyre Medîne üzerine Halife bırakılırdı.» ibaresi vardır.

İbn Ömer rivâyetini Buhârî ile Müslim «Kitâ-bu'l-Libâs»'da; Ebû Hüreyre rivâyetini Buhârî yine «Ki» tâbu'l-Libâs»'da tahrîc etmiştir.

Ulemânın beyanlarına göre: Huyelâ, Mehile, Batar, Kibir, Zehv veya Zuhuv ve Tebahtûr hepsi de aynı mânâya gelirler. Bunlardan murad büyüklenmek, gururlanmak ve kendini beğenmektir. Bu hadîslerde geçen «Allah ona bakmaz» cümlesinden murad; Allah ona rahmet etmez, demektir.

Kinaye suretiyle bakıldığı zaman hasıl olacak mânâya bakmak denilmiştir. Çünkü mütevazi bir kimseye bakan ona acır. Kibirliye bakansa ona kızar.

Bu hadîslerden çıkarılan hükümleri iman bahsinde görmüştük. Ulemâ kadınlara elbise sarkıtmanın caiz olduğuna ittifak etmişlerdir. Erkeklere cübbe ve kaftan gibi elbiseleri baldırlarının yarısına kadar sarkıtmak müstehabdır. Topuklara kadar sarkıtmak kera'hetsiz olarak caizdir. Topuklardan aşağı sarkıtmaksa kibirden dolayı yapıldığı takdirde haram bundan dolayı değilse, keraheti tenzihiyye ile mekruhtur.

Kâdî Iyâz diyor ki: «Ulema elbisede uzunluk ve genişlik hususunda mu'tad ve hacetten fazla yapılan her şeyin mekruh olduğunu söylemişlerdir.